"Ludowy antyklerykalizm" Rauszera to książka, nad oceną której się długo zastanawiałam. Z jednej strony porusza ona bowiem bardzo ciekawą tematykę, autor zrobił naprawdę porządny research i nie brakuje tu dobrych materiałów, a z drugiej - rozdziały są, niestety, bardzo nierówne i jest coś w stylu pisania Rauszera, co mi nieszczególnie podchodziło. Autor opisuje stulecia polskiej historii w oparciu o dostępne materiały (pamiętniki, listy, artykuły prasowe, spisane piosenki czy legendy) pod kątem podejścia ludu do kościoła. I przez lud rozumie się tu nie szlachtę, która z klerem zazwyczaj żyła za pan brat, co zwykłych chłopów, którzy zawsze stanowili przecież większość mieszkańców kraju. A chłopi, choć szczerze wierzący, wcale nie mieli po drodze z kościołem - religia zorganizowana była tu często narzucana siłą. Zresztą jak inaczej miało by być, gdy - w przeciwieństwie do choćby protestantyzmu - kościół katolicki nie chciał, by lud umiał czytać i rozumieć Słowo Boże, więc msze odbywały się po łacinie, a po Pismo Święte nikt poza "wysoko urodzonymi" nie sięgał. Księża kojarzyli się chłopom przede wszystkim z pańszczyzną, z zakazami i ograniczeniami, no i nie były to dobre skojarzenia. Zmianę przyniósł tu dopiero komunizm, gdy kościół stanął w opozycji do władzy i stał się "bezpiecznym miejscem" dla ludzi... Trwało to jednak tyle, ile trwał sam system, a od jego upadku odejście ludu od kościoła jest znów widoczne, nie bez powodu Polska znajduje się w czołówce najszybciej laicyzujących się krajów. Rauszer sporo pisze też o tym współczesnym polskim antyklerykalizmie i tego było dla mnie może trochę za dużo - są to w końcu tematy dość powszechnie znane, jeśli śledzi się media, nie czytałam tych rozdziałów więc z taką samą ciekawością jak tych poświęconych historii. Warto jednak zapoznać się z "Ludowym antyklerykalizmem", żeby zweryfikować swoje podejście do tej "zawsze katolickiej, religijnej Polski"... ;)

"Ludowy antyklerykalizm" Rauszera to książka, nad oceną której się długo zastanawiałam. Z jednej strony porusza ona bowiem bardzo ciekawą tematykę, autor zrobił naprawdę porządny research i nie brakuje tu dobrych materiałów, a z drugiej - rozdziały są, niestety, bardzo nierówne i jest coś w stylu pisania Rauszera, co mi nieszczególnie podchodziło. Autor opisuje stulecia...