Tytuł książki nie zapowiada zbyt interesującej treści, jednak już podczas czytania wstępu rodzi się zainteresowanie nią. Autor zapowiada swoiste otwarcie oczu ogromnej większości naszego społeczeństwa na dzieje Polski. Wskazuje, że ponad 90 procent z nas ma korzenie chłopskie, a na lekcjach w szkole historia jest przedstawiana z królewskiego i szlacheckiego punktu widzenia. Dlatego Michał Rauszer pragnie uświadomić rodakom, jak ciężki był los milionów zwykłych, prostych ludzi żyjących pod „pańskim jarzmem”, zmuszonych do pracy na rzecz szlachciców lub władcy, co jakiś czas zrywających się wręcz do walki o uznanie ich – po prostu – za ludzi.

Książkę czyta się szybko i z zainteresowaniem, mimo że wypełniają ją głównie dane historyczne zaczerpnięte z ksiąg grodzkich, sądowych i innych dość pewnych źródeł. Nie ma więc tutaj fantazjowania i przesady w opisywaniu zachowania szlachciców i doli chłopów. Niektóre fakty są przerażające i warto, aby jak najszersza grupa Polaków zapoznała się z oryginalnym i dość szokującym obrazem polskiego niewolnictwa zwanego pańszczyzną. Chłop bowiem, jak wiadomo co najmniej od czasów króla Jana Olbrachta, nie miał właściwie żadnych praw, nie mógł opuścić swej ziemi bez zgody pana i nawet w przypadku małżeństwa z wybranką z innej wsi musiał uzyskać zgodę na przeprowadzkę. Autor przypomina o okrutnych działaniach panów wobec swoich poddanych, strasznym losie kobiet oraz powszechnym wyzysku w większości majątków.

„Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich" mogą zaskoczyć, a nawet w dużym stopniu podanymi informacjami „porazić” współczesnych Polaków żyjących często w przekonaniu, że aktualne swobody, wolność słowa i przemieszczania się są na naszych ziemiach od wieków czymś naturalnym i oczywistym.

Warto przeczytać tę książkę, poznać inną wizję dziejów naszego kraju i zastanowić się nad nimi przez chwilę.
AHL
Szkolny Klub Recenzenta

Tytuł książki nie zapowiada zbyt interesującej treści, jednak już podczas czytania wstępu rodzi się zainteresowanie nią. Autor zapowiada swoiste otwarcie oczu ogromnej większości naszego społeczeństwa na dzieje Polski. Wskazuje, że ponad 90 procent z nas ma korzenie chłopskie, a na lekcjach w szkole historia jest przedstawiana z królewskiego i szlacheckiego punktu widzenia....

"Książka, która powstała ze złości i frustracji" - ja sięgnąłem po ową pozycję zmotywowany dokładnie tymi samymi emocjami, które skłoniły autora do jej napisania. Zawsze byłem wyraźnie przeczulony na punkcie niesprawiedliwości społecznej i braku empatii międzyludzkiej. Nienawidzę doktryn dzielących społeczeństwo na "nadludzi" i "podludzi" ze względu na ich majątek lub nazwisko pod którym się urodzili.

Książka daje do myślenia o wielu aspektach życia (nie tylko pod względem zamierzchłych czasów!). Porusza istotne kwestie sztucznie utrzymywanego niewolnictwa, jak również ukazuje zakłamane mechanizmy działań elit, które przejęły władzę nie mając zamiaru nigdy ustępować. Ów system nie powstał po to, aby wszystkim żyło się lepiej.

Zachęcam do przeczytania przyjaciele!

"Książka, która powstała ze złości i frustracji" - ja sięgnąłem po ową pozycję zmotywowany dokładnie tymi samymi emocjami, które skłoniły autora do jej napisania. Zawsze byłem wyraźnie przeczulony na punkcie niesprawiedliwości społecznej i braku empatii międzyludzkiej. Nienawidzę doktryn dzielących społeczeństwo na "nadludzi" i "podludzi" ze względu na ich majątek lub...

Jedna z najciekawszych książek o historii jaką ostatnio czytałem.
Od samego wstępu ma efekt "wow".
Ciekawa, z przykładami, dość ogólna, ale z detalami.
Wspaniały początek tego, by uzupełnić sobie historię, jaką znamy ze szkoły.
Kojarzy mi się tu "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety". Wojna opowiadana przez żołnierza jest inna niż opowiadana przez żołnierkę.
Historia opowiadana przez uprzywilejowanych jest inna niż historia opowiadana przez uciśnionych.
Jeżeli mówisz o sobie Polak/Polka, to jest duża szansa, że w 94,5% przypadków Twoi przodkowie pochodzą z ludu.
Historia buntów chłopskich jest cały czas aktualna o tyle, że o wiele naszych praw musimy się upominać w strajkach. Presja ma sens.
Gorąco polecam tę książkę!

Jedna z najciekawszych książek o historii jaką ostatnio czytałem.
Od samego wstępu ma efekt "wow".
Ciekawa, z przykładami, dość ogólna, ale z detalami.
Wspaniały początek tego, by uzupełnić sobie historię, jaką znamy ze szkoły.
Kojarzy mi się tu "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety". Wojna opowiadana przez żołnierza jest inna niż opowiadana przez żołnierkę.
Historia...

Nie jest łatwo wyjść poza ramki głównej historycznej naracji wyciągniętej, ze szkół, uniwersytetów, mediów i klasycznych publikacji. Nie jest łatwo zadać sobie pytanie: A co jeśli mój przodek nie walczył pod Kircholmem albo Chocimiem, a na przykład brał udział w powstaniu Chmielnickiego czy rabacji galicyjskiej? Czy to czyni "moją" historię gorszą? Czy ona ma w ogóle prawo istnienia?
Kolejna z książek z serii "Ludowa historia Polski" opowiada właśnie o tych momentach, których panowie ze słynnych pól bitewnych bali się najbardziej - o buncie. Jest on w naszej historiografii zazwyczaj przemilczany, sprowadzony do zwykłego "głupie chłopy wyszły i siekierami rąbali panów", co zupełnie nie wyczerpuje tematu, a wręcz go spłyca i kategoryzuje jako "niewdzięczna rebelia". Podczas gdy zrozumienie chłopskiego buntu jako zjawiska, jak się okazuje, niezależnego od szerokości geograficznej czy stulecia, jest o wiele bardziej skomplikowane. Łatwo jest wchodzić w skórę pana na włościach, trudniej w skórę tego kto na tych włościach robił. I nawet jeśli poszukamy "ale": "ale taka była historia", "ale wszędzie tak robili", "ale chłopi inaczej by z głodu zdechli na wolnym rynku" itd., to jest to adwokatura diabła. W pewnym sensie oczywiście.
Nie wiem czy książka jest dla wszystkich, jest na pewno napisana bardzo przyjemnym językiem, przejrzysta i pełna faktów i źródeł (których przecież aż tylu nie ma). Na pewno włączyłbym ją jakoś do programu każdego, kto interesuje się historią Polski. Bo to też jest jej część. Patrząc na odsetek populacji jakiej dotyczy, większa część.

Nie jest łatwo wyjść poza ramki głównej historycznej naracji wyciągniętej, ze szkół, uniwersytetów, mediów i klasycznych publikacji. Nie jest łatwo zadać sobie pytanie: A co jeśli mój przodek nie walczył pod Kircholmem albo Chocimiem, a na przykład brał udział w powstaniu Chmielnickiego czy rabacji galicyjskiej? Czy to czyni "moją" historię gorszą? Czy ona ma w ogóle prawo...

Autor w swoich pasjonujących, a zarazem emocjonalnych wywodach, tłumaczy, na czym ta forma opresji polegała. Antropolog podkreśla: ''Książka powstała ze złości i frustracji''.

Pańszczyzna wykształcała się na przestrzeni dziejów; z kart rzeczonej publikacji poznamy jej genezę: od początku aż do zmierzchu. Historia rebelii chłopskich podana w przystępnej formie. Dowiemy się też, co na ten temat myśleli sami zainteresowani. Michał Rauszer przywołuje całe mnóstwo opowieści ludycznych, legend, bajek, przyśpiewek. Folklor porządkujący ówczesną rzeczywistość.

Generalnie sądzę, że książka jest dobra, prezentuje oryginalny temat, ale mam kilka zastrzeżeń co do ukazywania faktów historycznych. W 1594 roku wybuchł bunt kozacki nie Konstantego Ostrogskiego, ale Semena Nalewajki. Wcześniej raban podniósł Krzysztof Kosiński. Ta część wymaga doprecyzowania. Dalej, przed powstaniem Pawluka w 1637 roku miały miejsce i inne zrywy: w 1625 r. Żmajły, Federowicza w 1630 r. oraz Sulimy w 1635 roku. Warto było o nich wspomnieć, jak i o tych późniejszych.

Niemniej jednak lektura jest wciągająca, godna uwagi. Zasadna jest wzmianka na temat suplikacji pod dość charakterystycznym tytułem: Konfederacja chłopska, jej pochodzenie datuje się na rok 1776. Zaczyna się od słów: My obywatele Korony [...], widząc nie tylko przez wojsko nasze, lecz bardziej istotność poddaństwa, którą nam nasi współobywatele, a z pracy rąk naszych żyjący nadali. Dokument można uznać za pierwszy manifest chłopski.

Stosunek wobec pańszczyzny wyrażano w pieśniach, uskarżano się na niedolę. Desperacja chłopów sięgała zenitu, walczono z oprawcami wszelkimi dostępnymi sposobami. Na porządku dziennym była przemoc seksualna wobec kobiet, które często brały sprawy w swoje ręce.

Najciekawszy wydał mi się rozdział, gdy odważniejsze chłopki zaczęły walczyć z nienawidzonym systemem i jego wykonawcami. Rola kobiet sprowadzała się do pracy i rodzenia dzieci. W licznych utworach panny/mężatki przestrzegały przed okrucieństwem panów. Ofiary w dwójnasób: to one były karane, skazywane na ostracyzm, osądzane od czci i wiary. Mamy tutaj edukacyjną funkcję folkloru.

Kilka słów Michał Rauszer poświęca procesom czarownic w Polsce. Kogo najczęściej oskarżano o posługiwanie się magią? Wzmiankuje również o legendach związanych z pochodzeniem przywódcy rabacji galicyjskiej, który wespół z innymi rabusiami napaść miał duchownego. Zamordowali go, nie wiedząc, że ksiądz był ubogi, miał przy sobie jednego szeląga, stąd ponoć wywodzi się nazwisko Jakuba. Wedle innego podania, Szela pozbawić miał życia swoją żonę oraz torturować, głodzić dziesięcioletnią sierotę. Nie ustalono, czy to prawda.

Antropolog powołuje się na kapitalne źródła, przywołując te najważniejsze. Bazował na opracowaniach Jędrzeja Kitowicza i Stefana Kieniewicza.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu RM.

Autor w swoich pasjonujących, a zarazem emocjonalnych wywodach, tłumaczy, na czym ta forma opresji polegała. Antropolog podkreśla: ''Książka powstała ze złości i frustracji''.

Pańszczyzna wykształcała się na przestrzeni dziejów; z kart rzeczonej publikacji poznamy jej genezę: od początku aż do zmierzchu. Historia rebelii chłopskich podana w przystępnej formie. Dowiemy się...

Rozpoczynam swoją przygodą z serią „Ludowa Historia Polski”, a to dlatego że mam pewien przesyt politycznemu spojrzeniu na historię przez pryzmat warstw władających. Chciałem popatrzeć na życie i usłyszeć głos tych co Polakami byli ale nie mogli być nimi w pełni bo pozbawieni podmiotowości publicznej stawali się tylko szarą masą wielu.
Książka naprawdę bardzo fajnie wprowadza w tematykę pańszczyzny. Autor jest antropologiem i wątki antropologiczne dominują – co akurat było dla mnie najbardziej ciekawe bo historia już dawno przestała być dla mnie wspomnieniem minionych wydarzeń a stała się żywą opowieścią o przeszłości, ludziach z krwi i kości. Opisywane wątki antropologiczne były parafrazą innej książki autora – wybitne naukowej i trudnej w odbiorze. Tutaj jednak za cel postawił sobie stworzenie bardzie opowieści popularnonaukowej – co mu się udało i jest wielkim plusem.

Rozpoczynam swoją przygodą z serią „Ludowa Historia Polski”, a to dlatego że mam pewien przesyt politycznemu spojrzeniu na historię przez pryzmat warstw władających. Chciałem popatrzeć na życie i usłyszeć głos tych co Polakami byli ale nie mogli być nimi w pełni bo pozbawieni podmiotowości publicznej stawali się tylko szarą masą wielu.
Książka naprawdę bardzo fajnie...

Najlepsza książka jaką kiedykolwiek czytałam. Kocham chłopów pańszczyźnianych.

Najlepsza książka jaką kiedykolwiek czytałam. Kocham chłopów pańszczyźnianych.

Książka o chłopach, a dokładniej o pańszczyźnie, wszczynanych rebeliach i buntach. Książka dość trudna w odbiorze. Przez ciężki temat a także przez język, którym została napisana. Autor podaje bardzo wiele przypisów, co pozwala dociekliwym powiększyć swoją wiedzę.

Książka o chłopach, a dokładniej o pańszczyźnie, wszczynanych rebeliach i buntach. Książka dość trudna w odbiorze. Przez ciężki temat a także przez język, którym została napisana. Autor podaje bardzo wiele przypisów, co pozwala dociekliwym powiększyć swoją wiedzę.

Mimo krzykliwego tytułu, książka skupia się nie tylko na rabacji, czy powstaniach chłopskich, ale przede wszystkim na różnych formach oporu włościan przed pańskim wyzyskiem w wiekach XV-XIX.

Autor jest antropologiem, nie dziwi więc, że najbardziej wartościowe fragmenty książki to właśnie analiza antropologiczna. Akapity poświęcone folklorowi, wierzeniom, podaniom, czy przyśpiewkom, prezentują przekonującą interpretację kultury ludowej, postrzeganą poprzez pryzmat oporu wobec pańszczyzny. Z taką perspektywą wcześniej się nie spotkałem i z pewnością daje ona do myślenia, podobnie jak sama próba napisania historii oporu "wykluczonych".

Niestety Rauszer nie do końca radzi sobie właśnie z historią. Żeby pisać wielowiekowe syntezy, nawet popularne, trzeba posiadać naprawdę głęboką wiedzę, a tutaj jej chyba zabrakło. Autor kilkakrotnie popełnia błędy rzeczowe, czytelne nawet dla takiego laika jak ja. Być może część to cyfrówki, jak data powstania Rzeczpospolitej Krakowskiej - w książce to 1801, a w rzeczywistości 1815. Niestety np. zdanie ze str. 236 "najbardziej z reformy skorzystali najbogatsi chłopi, dając podstawy pod stworzenie bogatej wiejskiej burżuazji, z której wywodzili się junkrzy" to już totalna głupota, bo junkrzy w Prusach to była najbogatsza szlachta. Było tu kilka takich wpadek.

Ze względu na dość niewielką objętość książki nie do końca rozumiem decyzję o przywoływaniu tak odległych przykładów, jak zbójnictwo w Chinach, czy sytuacja wiejskiej biedoty w Anglii, która przypisana do ziemi nie była. Wystarczyłoby skupić się na Polsce oraz krajach ościennych - Austrii, Prusach i Rosji.

Czytało się przyjemnie, sporo celnych spostrzeżeń o stale obecnych w polskiej rzeczywistości odwołaniach do "panów i chamów". Niestety za dużo tu uogólnień, chaosu, błędów i ślizgania się po temacie, by ocenić wyżej.

Mimo krzykliwego tytułu, książka skupia się nie tylko na rabacji, czy powstaniach chłopskich, ale przede wszystkim na różnych formach oporu włościan przed pańskim wyzyskiem w wiekach XV-XIX.

Autor jest antropologiem, nie dziwi więc, że najbardziej wartościowe fragmenty książki to właśnie analiza antropologiczna. Akapity poświęcone folklorowi, wierzeniom, podaniom, czy...

Świetna pozycja wprowadzająca w świat sytuacji ludowej na przestrzeni wieków, która ukazuje, że systemowa przemoc to coś co istnieje od zawsze i daje się ujrzeć jedynie wśród niepokojów ludu ciemiężonego, a nie przez przemądrzałe dyskusje wysoko urodzonych o "obecnym stanie prawo-gospodarczym".

Autor świetnie żongluje opracowaniami historycznymi, podaniami, a nawet zachowanymi skarbami etnografii jakim są przyśpiewki czy bajki. Pozwala to czytelnikowi ujrzeć konflikt klasowy z różnych stron.

Świetna pozycja wprowadzająca w świat sytuacji ludowej na przestrzeni wieków, która ukazuje, że systemowa przemoc to coś co istnieje od zawsze i daje się ujrzeć jedynie wśród niepokojów ludu ciemiężonego, a nie przez przemądrzałe dyskusje wysoko urodzonych o "obecnym stanie prawo-gospodarczym".

Autor świetnie żongluje opracowaniami historycznymi, podaniami, a nawet...