Mało jest serii, które od początku do końca trzymają wysoki poziom. Z reguły pisarze decydują się na dylogie lub trylogie. Trzy książki jest w miarę łatwo napisać (trochę przesadzam, ale wiecie, o co mi chodzi), chociaż i tutaj bywa różnie z poziomem. Nie każdy jest kolejnym Tolkienem. Przy tasiemcach już na pewno zdarzy się wypadek przy pracy. Im dłuższa seria, tym większe prawdopodobieństwo napisania czegoś nie dlatego, że autor ma pomysł. Bywa, że podpisany jest kontrakt z wydawnictwem na jedną książkę rocznie i trzeba się z tego wywiązać (żyć z czegoś trzeba). Wtedy nie ma zmiłuj. A zemsta czytelników może być okrutna. Duszyński póki co nie ma się czym martwić. „Glatz. Goliat” to naprawdę udana pozycja, nawet jeżeli nie najlepsza w całym cyklu.

Zdegradowany Franz Koschella jest obrażony na cały świat i skupiony na pracy; widzi się w roli międzywojennego Johna Wayne’a. Z pracą zespołową u niego krucho, co przekłada się na lawinowo rosnące problemy. Tymczasem Wilhelm Klein odpoczywa w pięknym miejscu i miłym towarzystwie, ale jak to zwykle bywa, kłopoty same go znajdują. Kapitan jest świadkiem nietypowego morderstwa – podczas corocznego przedstawienia w Gorzanowie umiera… ukrzyżowany Jezus. A mówiąc bardziej precyzyjnie, aktor odgrywający Zbawiciela.

W samym Kłodzku nie jest lepiej. W mieście rozpanoszyło się ciało obce, czyli berliński ringverein. Z tego stanu rzeczy nikt nie jest zadowolony, a już zwłaszcza Koschella. W końcu lepszy miejscowy wróg niż przyjezdny. Zaczynają się więc wzajemne podszczypywania, a wszyscy wiemy, że – jak to w przyrodzie bywa – wygrać musi silniejszy. Pytanie tylko, czy kłodzka policja jest gotowa na takie starcie.

Jak te wszystkie wątki złączył Duszyński? Tak jak zwykle – bardzo sprawnie i interesująco. I jak na niezłego gawędziarza przystało, autor nie zapomniał o bohaterach drugoplanowych. Poznajemy więc dalsze losy Czoska, Schulza, Zendera, a także komisarza Richtera. Dzięki temu wiemy, że opowieść żyje, a czytelnik jest tylko gościem. To wielka sztuka sprawić, że międzywojenne Kłodzko żyje nie tylko na kartach powieści, ale i poza nimi.

W serii Duszyńskiego lubię również ciągłe zmierzanie do przodu. „Glatz” nie jest wciąż tym samym odcinkiem ulubionego serialu. Wybory bohaterów niosą za sobą określone skutki, często bardzo bolesne i przykre. Tak jak w prawdziwym życiu. W ogóle odnoszę wrażenie, że wątek kryminalny jest tylko dodatkiem, który ma utrzymać zainteresowanie czytelników. Duszyński świetnie by się sprawdził jako autor powieści obyczajowych. Rozumie swoich bohaterów i ich motywacje. Nie każdy pisarz aż tak utożsamia się ze swoim dziełem. Mogę się tylko domyślać, że wynika to z miłości do Kłodzka. Wierzę, że tak.

Trochę z premedytacją nie wspominam o roli wizji księdza Reisera w „Goliacie”. Nie ma sensu odkrywać w recenzji wszystkich kart. Najnowsza książka Duszyńskiego to kryminał, a moją rolą nie jest zdradzać, a zaintrygować. Wierzcie mi, że jeżeli spodobały wam się poprzednie tomy, to i ten przypadnie wam do gustu. „Glatz” jest wszystkim tym, co lubię w kryminałach, czyli świetnie napisaną rozrywką. Podobnie jak u Anny Kańtoch.

Zapytałem autora na pewnym portalu internetowym, czy będzie kolejny tom. Napisał: „zobaczymy…”. Tak więc w tym właśnie miejscu oznajmiam: my, wierni fani, chcemy poznać dalsze losy Franza Koschelli i Wilhelma Kleina. Jak trzeba gdzieś napisać, to proszę o kontakt. Będę słać maile, listy, a nawet gołębie pocztowe. Tylko niech powstanie kolejny tom.

Michał Wnuk