Trzeba naprawdę nie lada kondycji i baletniczej gracji, żeby utrzymywać zdania w takim ciężarze przez wiele stron z zachowaniem ich spoiwa, sensu i klasy. Fraza Sebalda jest dziesięciogwiazdkowa, bez dwóch zdań.

Co nie zmienia faktu, że jest to typ prozy, który uważam za bardzo przeceniany i którego unikam, jak i większości literatury XXI-wiecznej, stojącej w poprzek do tego, w czym najchętniej się zaczytuję. Powieść, w której główny bohater Austerlitz jest figurą zbiorową Europejczyków i ich traumy postholokaustowej, powojennej (znowu?) – intelektualny eremita poszukujący wokół siebie wsporników dla wspomnień, dróg regeneracji pamięciowej, gdyż sam wyizolował się w mechanizmie obronnym od narastającego wokół wojennego zgiełku. Zarówno jemu jak i narratorowi (o ile to nie jak Bóg Ojciec i Syn Boży; jedna osoba) umiarkowanie udaje się to przedsięwzięcie, tym bardziej że l i t e r y zawodzą, stąd też liczne poręcze w postaci fotografii, za które chwyta narrator, a które niewiele dają, gdyż:

„Staramy się odtworzyć rzeczywistość, ale im bardziej się staramy, tym bardziej narzuca nam się spektakl, od niepamiętnych czasów wystawiany w teatrze historii, [...] podczas gdy rzeczywistość leży gdzieś na uboczu, którego żaden człowiek jeszcze nie odkrył”.

Zabawne też, że powyższy cytat pada przecież w kontekście słynnej bitwy trzech cesarzy, która miała miejsce w miastku pod Brnem, które niegdyś zwano Austerlitz. Sebald sam przyznaje, że literatura jako utrwalacz w zasadzie niewiele może; nie bez kozery nazywa się go więc wielkim rezygnatorem. Być może autor posłowia (przepraszam, zapomniałem nazwiska) miał rację i do „Austerlitz” należy wracać wielokrotnie, by docenić wagę tej powieści, mimo że sam Sebald przyznaje się nią do porażki, do elementarnych braków literatury jako medium.

I na koniec odwrócenie wektora w recenzji: mnie to wszystko w ogóle nie przekonuje; od założeń po formę. Planuję kiedyś, idąc za radami innych komentujących, powrót do „Austerlitz”, ale póki co jestem rozczarowany. Nie ukrywam też, że nigdy nie kochałem się z literaturą pamięci i postpamięci.

Trzeba naprawdę nie lada kondycji i baletniczej gracji, żeby utrzymywać zdania w takim ciężarze przez wiele stron z zachowaniem ich spoiwa, sensu i klasy. Fraza Sebalda jest dziesięciogwiazdkowa, bez dwóch zdań.

Co nie zmienia faktu, że jest to typ prozy, który uważam za bardzo przeceniany i którego unikam, jak i większości literatury XXI-wiecznej, stojącej w poprzek do...