Mała matura

Takie opowieści chłonę jak sucha gąbka, przyklejam się do nich jak głodna pijawka, z nie do zaspokojenia pragnieniem ich poznawania, zaszczepionym mi tęsknymi wspomnieniami przez dziadków, o których wówczas w Polsce Ludowej mówiono – repatrianci. Taki był język komunistycznej propagandy, ale jak wyjaśnia jeden z bohaterów powieści, nauczyciel łaciny – "zastanówcie się, czy można nazwać repatriantem kogoś, kto przyjechał z innego miasta w tej samej ojczyźnie? Jeśli przyjechał nie dobrowolnie, jeśli zmuszono go do tego, jest raczej uchodźcą." Dziadków już nie ma, a głód tamtych lat, z tamtych stron pozostał. Dlatego nie mam wstydu i skrupułów w prowokowaniu do rozmów i wspomnień przygodnych staruszków czy do wyciągania nawet od najbardziej niepożyczających właścicieli książek takich właśnie pozycji. Najlepiej, żeby opowiadający mówił godzinami, a książka miała dziesięć tysięcy stron. Wiem, dodaję i mnożę, ale marzy mi się! Najważniejsze, żeby opowieść się toczyła, kreśliła pogmatwane losy bohaterów i ich rodzin (im bardziej zawile, tym lepiej), przypominała dawne czasy, przywoływała atmosferę codziennego, przedwojennego życia miasteczek i wsi, z użyciem gwary danego regionu, wprawiającej mnie w zachwyt, ale i żal, że to już ostatnie pokolenie jeszcze ją pamiętającą i posługującą się nią. A jeśli dodatkowo trafię na gawędziarza z dużym poczuciem humoru, mającego smykałkę do celnej puenty, na przekór trudnym, ciężkim czasom, a dla bardzo wielu jedynych w jakich przyszło im żyć, to mogę słuchać, czytać, a świat przeszły stoi przed moimi oczami jak żywy. Tętni życiem, wypełnia się postaciami, dźwiękami, zapachami, krajobrazami, emocjami.
I taka też jest ta powieść.
Jedyna różnica to wiek wspominającego. Urodzony kilka lat przed wojną, zdążył zapamiętać lwowskie, beztroskie życie do wybuchu wojny, a potem w okresie nastoletnim czas wojny i okres powojnia do małej matury w 1947 roku. Tego egzaminu dojrzałości, którego zdanie oznaczało wejście w świat dorosłych. Dla Ludwika była to tylko formalność, bo dorosnąć musiał dużo wcześniej i dużo szybciej niż wyznaczona data szkolnego egzaminu. Proces ten przyśpieszyły przede wszystkim wydarzenia drugiej wojny światowej.
I może to właśnie młodość Ludwika, poczucie bezpieczeństwa odnajdowane w bliskości rodziny, miłość i mądrość najbliższych w najtrudniejszych momentach sprawiły, że pomimo wielu tragicznych, smutnych i traumatycznych wydarzeń opowieść jest niezwykle ciepła, pełna nadziei, wiary w dobroć ludzi i niezmienną wartość miłości do ojczyzny, w której nie zabrakło dystansu do widzianych obrazów, zwłaszcza tych malowanych przez śmierć, nędzę, głód, cierpienie, nienawiść, złagodzonych taktownym humorem czy zabawnymi historiami. Opowiadającym jest przecież nastolatek, przypomnę dojrzewający, a to oznacza, że z budzącą się wrażliwością na piękno płci pięknej, który stworzył jeden z najpełniejszych, najtrafniejszych i najtrudniejszych do osiągnięcia opisów esencji tajemnicy kobiecości, "a czego poszukiwał potem przez długie lata: dziecinna niemal delikatność, świadoma swojej siły zmysłowość i macierzyńska dojrzałość".
Nic dodać, nic ująć, trudniej jej sprostać.
Dlatego wojna nie wojna, wyprowadzki czy ucieczki przed okupantem, stare miejsca czy nowi przyjaciele, hormony i ich działanie brały górę nad postrzeganiem świata, nawet jeśli ten stawał do góry nogami, a koszmary przeszłości jeszcze długo prześladowały go w snach.
To uwypuklenie przeżyć nastolatka, dla którego wydarzenia były surowym, niebezpiecznym, ale jednak tłem jego życia, uczyniło dla mnie tę powieść niezwykle bliską. Bo w tych wspomnianych powyżej zdarzeniach, które mogłyby się wydarzyć, mieszczę się ja z moim dziedzictwem wspomnień po dziadkach. Odnalazłam je również i tutaj. Makaronizmy językowe, od naleciałości których moi dziadkowie nie uwolnili się nigdy, a i ja potrafię czasami w żartach, w gronie rodzinnym obce słowo wtrącić. Mój dziadek, który był rówieśnikiem pradziadka Ludwika, legenda krążąca w rodzinie jakoby mój dziadek (zaklinał się, że to prawda) spotkał Józefa Piłsudskiego na koniu podobnie jak ojciec Ludwika, Tadeusz, czemu zaprzeczała z kolei moja babcia. I taka sama ucieczka, jak rodziców Ludwika i wielu innych Polaków mieszkających przed wojną za obecną granicą wschodnią.
I mogłabym tak wymieniać po kolei, śledząc życie Ludwika i jego wędrówkę, czując się cząstką tamtych wydarzeń. Może tego właśnie szukam w takich wspomnieniach. Podobnych historii, czasami identycznych zdarzeń, takich samych punktów w losach mojej rodziny, echa dawnego życia moich bliskich. Wspólnych losów Polaków. Naszej polskiej przeszłości.
Dawnej Polski.
http://naostrzuksiazki.pl/

Takie opowieści chłonę jak sucha gąbka, przyklejam się do nich jak głodna pijawka, z nie do zaspokojenia pragnieniem ich poznawania, zaszczepionym mi tęsknymi wspomnieniami przez dziadków, o których wówczas w Polsce Ludowej mówiono – repatrianci. Taki był język komunistycznej propagandy, ale jak wyjaśnia jeden z bohaterów powieści, nauczyciel łaciny – "zastanówcie się, czy...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Lektura pełna uroku, wzruszeń i uśmiechów, tak barwna, jak barwny wydaje się dawny świat i ówczesne życie.

Główny bohater, Ludwik, wraz z rodzicami i siostrą mieszka w przedwojennym Lwowie, potem historyczna zawierucha wypędza ich na zachód, by wreszcie osadzić w Krakowie. Oczami chłopca oglądamy sielskie i anielskie kresowe wczesne dzieciństwo, zamieszanie i grozę wojny, a wreszcie koszmar "nowego", szybko rosnącego w siłę i przemieniającego całe życie i dotychczasowe normy w groteskę ich samych. Ludwik dorastając i dojrzewając, coraz więcej dostrzega i rozumie z otaczającego, gwałtownie zmieniającego się świata, ale nawet doświadczonym i starszym od niego trudno objąć rozumem, jak dawne szlachetne, zrozumiałe i - wydawałoby się - nieprzemijające wzorce rozsypują się w proch pod ciężarem wulgarnej dzikości i prymitywnego zezwierzęcenia nowych czasów, nowych porządków.

Tę historię czyta się tak dobrze i gładko, jakby słuchało się jakiejś gawędy, opowieści zabawnej i strasznej zarazem. Bardzo lubię takie książki, mają swój niedzisiejszy klimat, którym oczarowują mnie i wciągają w swój świat, ten już nieobecny, na zawsze utracony, a czas spędzony przy lekturze wydaje się zwalniać. Ich słodycz, zaprawioną kroplą goryczy nostalgii, chciałoby się zawsze smakować dłużej. To jedna z tych pozycji, po których nie od razu sięgam po następną książkę.

Lektura pełna uroku, wzruszeń i uśmiechów, tak barwna, jak barwny wydaje się dawny świat i ówczesne życie.

Główny bohater, Ludwik, wraz z rodzicami i siostrą mieszka w przedwojennym Lwowie, potem historyczna zawierucha wypędza ich na zachód, by wreszcie osadzić w Krakowie. Oczami chłopca oglądamy sielskie i anielskie kresowe wczesne dzieciństwo, zamieszanie i grozę wojny,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Będzie bardzo krótko - książka fantastyczna. Piękna. Klimatyczna. Barwna. Niesamowita.
Już kilka razy do niej ,,podchodzilam" i jakoś nie mogłam się skusić. Teraz się skusiłam. Zaczęłam czytać i nie mogłam przestać.
Polecam

Będzie bardzo krótko - książka fantastyczna. Piękna. Klimatyczna. Barwna. Niesamowita.
Już kilka razy do niej ,,podchodzilam" i jakoś nie mogłam się skusić. Teraz się skusiłam. Zaczęłam czytać i nie mogłam przestać.
Polecam

Pokaż mimo to

"Mała matura" to lektura lekka i przyjemna, pomimo tego że tłem dla wydarzeń opisanych w książce jest II wojna światowa i trudne czasy powojenne. Głównym bohaterem powieści jest Ludwik, którego poznajemy jako dziecko, a potem jako nastolatka. Książka obrazowo przedstawia dorastanie w rzeczywistości powojennej, kształtowanie osobowości, autorytetów, zawieranie przyjaźni i odkrywanie swojej seksualności. Perypetie Ludwika przeżywane zarówno z rodziną jak i rówieśnikami śledzi się z wielkim zainteresowaniem i przyjemnością, gdyż autor ma bardzo lekkie pióro i naprawdę dobry styl. Do tego wszystko przyprawione jest odrobiną humoru. Polecam :)

"Mała matura" to lektura lekka i przyjemna, pomimo tego że tłem dla wydarzeń opisanych w książce jest II wojna światowa i trudne czasy powojenne. Głównym bohaterem powieści jest Ludwik, którego poznajemy jako dziecko, a potem jako nastolatka. Książka obrazowo przedstawia dorastanie w rzeczywistości powojennej, kształtowanie osobowości, autorytetów, zawieranie przyjaźni i...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

I znów lata szkolne opowiedziane pięknym językiem tym razem przez Janusza Majewskiego. Najpierw beztroskie dzieciństwo Ludwika we Lwowie, miłość rodzicielska i poczucie bezpieczeństwa, brutalnie przerwane przez wojenną zawieruchę. Potem przenosimy się do Krakowa i tam obserwujemy, jak młody bohater nawiązuje przyjaźnie, przeżywa pierwsze miłosne uniesienia i próbuje wtopić się w powojenną rzeczywistość.
Historia opowiedziana bez moralizatorskiej nuty, bardzo spokojnie, sprawia, że czytelnik podczas lektury z rozrzewnieniem wspomina własne czasy szkolne.

I znów lata szkolne opowiedziane pięknym językiem tym razem przez Janusza Majewskiego. Najpierw beztroskie dzieciństwo Ludwika we Lwowie, miłość rodzicielska i poczucie bezpieczeństwa, brutalnie przerwane przez wojenną zawieruchę. Potem przenosimy się do Krakowa i tam obserwujemy, jak młody bohater nawiązuje przyjaźnie, przeżywa pierwsze miłosne uniesienia i próbuje wtopić...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wstyd mi przyznać wobec tych wszystkich entuzjastycznych opinii, ale ja nie dotrwałam do końca. Cóż, nie dotrwałam nawet do połowy.

Wstyd mi przyznać wobec tych wszystkich entuzjastycznych opinii, ale ja nie dotrwałam do końca. Cóż, nie dotrwałam nawet do połowy.

Pokaż mimo to

Słabe zakończenie

Słabe zakończenie

Pokaż mimo to

Właściwie to nie wiem dlaczego ta książka ma aż tak dużo gwiazdek. Skłamałabym, gdybym powiedziała, że czytałam ją z zapartym tchem. Czasami ciążyła mi w torebce, ale nie wiem dlaczego obiecałam sobie, iż ją przeczytam. Takie zwykłe opowieści o dorastaniu w czasie wojny, za to końcówka faktycznie nie rozczarowuje i chyba wyłącznie dla niej warto sięgnąć po "Małą maturę". W moim przekonaniu zabrakło atmosfery, umiejętnego zbudowania klimatu (nostalgii, zagrożenia itd.).
Podsumowując- jest to książka o dorastaniu, może tak nisko ją oceniłam, bo:
1. dawno już dorosłam,
2. jestem za stara,
3. nie jestem dorastającym chłopcem.
Nie wiem czy warto przeczytać "Małą maturę"... Robicie to na własne ryzyko.

Właściwie to nie wiem dlaczego ta książka ma aż tak dużo gwiazdek. Skłamałabym, gdybym powiedziała, że czytałam ją z zapartym tchem. Czasami ciążyła mi w torebce, ale nie wiem dlaczego obiecałam sobie, iż ją przeczytam. Takie zwykłe opowieści o dorastaniu w czasie wojny, za to końcówka faktycznie nie rozczarowuje i chyba wyłącznie dla niej warto sięgnąć po "Małą...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wbrew pozorom powieść nie opowiada o zdesperowanych gimnazjalistach w przeddzień pierwszego egzaminu dojrzałości. Historia przenosi czytelnika jeszcze do XIX wieku. Tam poznajemy pobieżnie najstarsze pokolenia w rodzinie małego Ludwika. Losy chłopca to już jednak wiek dwudziesty, pełen konfliktów i niepokoju. Dziecko dorasta w czasach okupacji. Nie wszystko jest w stanie zrozumieć. Jak na przykład wytłumaczyć brzdącowi, dlaczego tak nagle wszyscy domownicy muszą opuścić rodzinny dom we Lwowie i wyruszyć w nieznane? I dlaczego pobyt na obcych ziemiach tak bardzo się przedłuża, podczas gdy każdy już dawno chciałby wrócić w rodzinne strony.

Autor w niezwykły sposób pozwala czytelnikowi spojrzeć na wydarzenia XX wieku z punktu widzenia kilkunastoletniego chłopca. Dodatkowo w książce opisane są miejsca, które obecnie już niestety nie istnieją. Pierwsza część, w której poznajemy sielankowe życie rodziny Taschke, zarysowana jest na tle wspaniałego, przedwojennego Lwowa. Sceneria zmienia się diametralnie, kiedy bohaterowie zmuszeni są do ucieczki. Po wojnie wracają na polskie ziemie, lecz już nie do rodzinnego miasta, ale do Krakowa. Krakowa w ruinie, zniszczonego działaniami wojennymi… Tam chłopiec ponownie idzie do szkoły, w której będzie musiał zmierzyć się z wychowaniem w duchu socjalistycznym. Zakończy ją w 1947 roku, napisaniem tzw. „małej matury”, czyli egzaminu kończącego czteroletnie gimnazjum, w myśl reformy edukacji z 1932 roku. Czy jednak aby na pewno to będzie jego rzeczywisty sprawdzian dojrzałości? Tak się złożyło, że swój Ludwik zaliczył go już znacznie wcześniej zupełnie tego nieświadomy.

Wbrew pozorom powieść nie opowiada o zdesperowanych gimnazjalistach w przeddzień pierwszego egzaminu dojrzałości. Historia przenosi czytelnika jeszcze do XIX wieku. Tam poznajemy pobieżnie najstarsze pokolenia w rodzinie małego Ludwika. Losy chłopca to już jednak wiek dwudziesty, pełen konfliktów i niepokoju. Dziecko dorasta w czasach okupacji. Nie wszystko jest w stanie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Przez początek brnęłam dość mozolnie, chyba nie do końca trafiłam tą książką w swój nastrój. Ale kiedy minęłam połowę i przysiadłam do niej dziś, to wciągnęła mnie i wzruszyła. Najbardziej podobały mi się lata które Ludwik spędził w szkole, jego dorastanie, to jak się zmieniał. Z sentymentem sama wspominałam szkolne lata, chociaż moje przypadły na spokojne czasy wolnej Polski.

Książka ważna, każdy powinien się z nią zapoznać.

Przez początek brnęłam dość mozolnie, chyba nie do końca trafiłam tą książką w swój nastrój. Ale kiedy minęłam połowę i przysiadłam do niej dziś, to wciągnęła mnie i wzruszyła. Najbardziej podobały mi się lata które Ludwik spędził w szkole, jego dorastanie, to jak się zmieniał. Z sentymentem sama wspominałam szkolne lata, chociaż moje przypadły na spokojne czasy wolnej...

więcej

mniej

Pokaż mimo to