George Orwell lewicowcem był. Wydawałaby się, że rzecz to oczywista, ale nie dla wszystkich. Autor-prorok „1984” wyraźnie był przeciw komunizmowi, ale nie przeciwko lewicowym poglądom, bo komunizm był fałszywym socjalizmem – twierdzi. Wie o tym selekcjoner i tłumacz jego esejów Dawid Czech, który wprost przyznaje, że jego wybór ku podkreśleniu lewicowości ich autora został wydany. Zbiór otwiera manifest Orwella, w którym ten zaprzecza jakoby sztuka pozostawała neutralna. Sam autor przyznaje otwarcie, że jego zamiarem jest demaskacja kłamstwa i liczy on, że owe działania wzbudzą reakcję społeczną.

Orwell daje się poznać również od strony pryncypialnej, gdzie nie godzi się na to, żeby pojęcia zostały wypaczone, żeby straciły swą moc opisywania zła. Takim przykładem jest „faszyzm”, które utraciło swą złowieszczą moc, a które błędnie przypisuje się tylko do jednego okresu w historii. Sam autor ceni u siebie właśnie to zaangażowanie polityczno-społeczne. Podporządkowuje swój talent i umysł właśnie temu kierunkowi. W tym duchu, choć za płytko by to było, można czytać jego relację z zabicia zwierzęcia, które u Orwella zmienia się w antykolonialny ton.

Znajdziecie w tym tomie sprzeczności, być może nazbyt duży pryncypializm, a nawet myśli – z politycznego punktu widzenia – zbędne. Tylko nikt nie mówi, że Orwell doskonały jest. Ten rozchwiany charakter, czasami gniewne skoki od ściany do ściany są całkowicie na miejscu, jeśli pomyślimy o nim jako o człowieku targanym wielkimi namiętnościami. Na pewno „Lew i jednorożec” pozwalają dostrzec ludzki charakter tego genialnego pisarza.

George Orwell lewicowcem był. Wydawałaby się, że rzecz to oczywista, ale nie dla wszystkich. Autor-prorok „1984” wyraźnie był przeciw komunizmowi, ale nie przeciwko lewicowym poglądom, bo komunizm był fałszywym socjalizmem – twierdzi. Wie o tym selekcjoner i tłumacz jego esejów Dawid Czech, który wprost przyznaje, że jego wybór ku podkreśleniu lewicowości ich autora został...

zróżnicowanie tematyczne tekstów powoduje, że czyta się to przyjemnie i można się miło zaskoczyć:)

zróżnicowanie tematyczne tekstów powoduje, że czyta się to przyjemnie i można się miło zaskoczyć:)

Trudno o przykład drugiego pisarza, który, pomimo swej niegasnącej popularności, byłby jednocześnie tak niezrozumiany i tak niedoceniany jak George Orwell. “Folwark zwierzęcy” i “1984” nieustannie zapładniają zbiorową wyobraźnię swymi niedoścignionymi opisami mechanizmów funkcjonowania totalitarnego państwa, a nazwy takie jak “nowomowa” czy “Wielki Brat” weszły na stałe do języka potocznego. Jednak znajomość myśli Orwella na ogół kończy się na jego gorliwym antykomunizmie, stanowiącym wszak jedynie fragment jego złożonych poglądów. Stąd nieustanne stawianie go w roli proroka, którego antyutopijna wizja rzekomo miałaby się realizować na naszych oczach w tym czy innym zjawisku. Szeroki wybór esejów i felietonów, które wybrał i przetłumaczył Dawid Czech, daje możliwość poznania Orwella od zupełnie innej strony.

Jego oddanie lewicowym wartościom nie było w żaden sposób skalane ideologicznym dogmatyzmem i partyjniactwem; radykalne współczucie dla biednych, wykluczonych i wykorzystywanych, w którym wielu widziało cechę łączącą go z Simone Weil, wykraczało daleko poza wierność jakimkolwiek opcjom politycznym. “Był prawdopodobnie jedynym autorem Zachodu, który zrozumiał głęboką naturę sowieckiego świata” - pisał o nim Alexandre Nekrich; ta przenikliwość i wierność prawdzie sprawiły, że w przeciwieństwie do wielu lewicowych intelektualistów odrzucił komunizm. Przy całej swej moralnej powadze potrafił też jednak doceniać proste życiowe radości (za co zresztą przez bywał besztany przez “swoich”). Tylko pozornie te lżejsze felietony, w których Orwell opisuje najlepsze metody parzenia herbaty czy hodowli róż, stoją w opozycji do jego wnikliwych esejów polityczych. Rozumiał on bowiem politykę jako drogę do stworzenia świata, w którym każdy może cieszyć się pięknem życia, a nie jako cel sam w sobie. I jest to może najważniejsza lekcja, jaką niesie lektura tego tomu.

***

Więcej recenzji na:
https://www.instagram.com/dwa.akapity/
https://www.facebook.com/dwa.akapity/

Trudno o przykład drugiego pisarza, który, pomimo swej niegasnącej popularności, byłby jednocześnie tak niezrozumiany i tak niedoceniany jak George Orwell. “Folwark zwierzęcy” i “1984” nieustannie zapładniają zbiorową wyobraźnię swymi niedoścignionymi opisami mechanizmów funkcjonowania totalitarnego państwa, a nazwy takie jak “nowomowa” czy “Wielki Brat” weszły na stałe do...