"Region Świętokrzyski to na mapie Polski obszar wyjątkowy. Jego granice niełatwo jest wskazać jednoznacznie. Inaczej prowadzą je geologowie, historycy, etnografowie, ekonomiści czy kulturoznawcy. Badacze każdej z wymienionych dziedzin nauki znajdują tu wartości, które są jedyne i niepowtarzalne. Ta unikatowość stanowi dla nich doskonałą podstawę delimitacji. Jak jednak pogodzić z sobą różne kryteria i miary na użytek wydawnictwa, w którym pragniemy przedstawić walory obszaru, który nazwaliśmy Regionem Świętokrzyskim? Dodatkowo podziały polityczno-administracyjne nie zawsze nawiązują do właściwości środowiska przyrodniczego czy historii.

Rzeki Wisła i Pilica dwoma ramionami obejmują fascynującą krainę leżącą w pasie polskich wyżyn z hipsometryczną kulminacją w Górach Świętokrzyskich. To w przybliżeniu obszar dawnego, od okresu międzywojennego do 1975 r., województwa kieleckiego. Ta właśnie kraina to nasza „mała ojczyzna", której poświęcamy prezentowany album. Dla geologów - raj na Ziemi i obowiązkowe miejsce ziemioznawczej edukacji, dla historyków - przekrój narodowych dziejów od czasów jeszcze prehistorycznych, dla etnografów i kulturo-znawców - unikatowy w swoim bogactwie teren badań tradycji i obyczajów mieszkańców rdzennej Polski, dla ekonomistów - źródło wiedzy o początkach gospodarki w naszym kraju. Tę panoramę uzupełniają liczne szlaki literackie. Na tej ziemi tworzyli wybitni pisarze, jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Wespazjan Kochowski, Henryk Sienkiewicz, Adolf Dygasiński, Stefan Żeromski:

Najwybitniejsi regionaliści polscy wskazywali na Region świętokrzyski jako na „serce Polski". Urodzony w Ożarowie Aleksander Patkowski, jeden z ojców regionalizmu i znakomity propagator tej ziemi, napisał:
Przez całe życie pamiętam [...]to wstrząsające wrażenie, jakie zrobił na mnie szczyt Łysicy ukryty w chmurach i ta droga przez pasmo ..."

Fragment z książki