Bardzo ciekawe podejście do tematu "ziem odzyskanych" , tym bardziej, że mieszkam na miejscu dawnych mieszkańców Breslau - Wrocławia. Dla mnie, ciężka moralnie, lektura.

Bardzo ciekawe podejście do tematu "ziem odzyskanych" , tym bardziej, że mieszkam na miejscu dawnych mieszkańców Breslau - Wrocławia. Dla mnie, ciężka moralnie, lektura.

Bardzo doceniam pracę, jaką autorka włożyła w rzetelne przedstawienie wielu danych, niestety od któregoś momentu skupianie się na detalach zaczęło mnie bardzo męczyć. Przykładem są np. historie weków/słoików, poniemieckich widokówek, czyli tematy, którym poświęcone zostały całe – a i nierzadko więcej niż jeden – rozdziały, w którymś momencie zaczęłam zwyczajnie przewijać, bo się nudziłam. W tematykę jestem bardzo wkręcona, ale książka nie zaspokoiła mojej ciekawości, w tym obszarze do przeczytania jako pierwszą poleciłabym jednak „Odrzanię”. Potem jeśli interesuje Cię rola przedmiotów w życiu codziennym społeczności: przesiedlonej, wysiedlonej, przestraszonej, nieufnej – to ta książka będzie dla Ciebie.

Bardzo doceniam pracę, jaką autorka włożyła w rzetelne przedstawienie wielu danych, niestety od któregoś momentu skupianie się na detalach zaczęło mnie bardzo męczyć. Przykładem są np. historie weków/słoików, poniemieckich widokówek, czyli tematy, którym poświęcone zostały całe – a i nierzadko więcej niż jeden – rozdziały, w którymś momencie zaczęłam zwyczajnie przewijać,...

"Czy słowo gwałt jest zastrzeżone tylko dla istoty żywej ? Czy można powiedzieć, że zgwałcony został przedmiot - stare pianino, w które wali się tak długo, aż odlecą klawisze, albo szafa porąbana na opał, albo dom opuszczony jesienią, gdy pierwsze deszcze zaczynają przeciekać przez dachówki ?" - takie pseudointelektualne rozważania uwłaczają tragedii zgwałconych kobiet.

"Czy słowo gwałt jest zastrzeżone tylko dla istoty żywej ? Czy można powiedzieć, że zgwałcony został przedmiot - stare pianino, w które wali się tak długo, aż odlecą klawisze, albo szafa porąbana na opał, albo dom opuszczony jesienią, gdy pierwsze deszcze zaczynają przeciekać przez dachówki ?" - takie pseudointelektualne rozważania uwłaczają tragedii zgwałconych kobiet.

"Poniemieckie" to opowieść nie tyle o przedmiotach, ile o ich właścicielach opowiedziana właśnie ich pryzmat. To historia ludzi, którzy zostali wyrwani ze swojej ziemii i przesiedleni na tereny do niedawna jeszcze niepolskie. Ale to również opowieść o ofiarach " po drugiej stronie barykady". O ludziach, którzy zostali zmuszeni do pozostawienia swoich rodzinnych stron i udania się na wygnanie wgłąb kraju. To także świadectwo osób, które chcą zachować historię swojej nowej małej ojczyzny.
Bardzo polecam jak i czytelnikom, którzy odnajdują się w temacie, tak i tym, którzy Wrocław znają z wycieczki lub pocztówek.

"Poniemieckie" to opowieść nie tyle o przedmiotach, ile o ich właścicielach opowiedziana właśnie ich pryzmat. To historia ludzi, którzy zostali wyrwani ze swojej ziemii i przesiedleni na tereny do niedawna jeszcze niepolskie. Ale to również opowieść o ofiarach " po drugiej stronie barykady". O ludziach, którzy zostali zmuszeni do pozostawienia swoich rodzinnych stron i...

„W nowej Polsce przez długie lata nie będzie miejsca na wspominanie Lwowa i Wilna. Wielki Brat patrzy. Przygląda się, jak ci, których urządziła historia, urządzają się wśród obcych dekoracji.”
Oswajają tę obcą im ziemię, nazwy miejscowości i ulic, oswajają własną niepewność jutra- wszyscy razem i każdy z osobna, niosąc swoją opowieść, która ich na to „poniemieckie” przywiodła. Karolina Kuszyk w sposób bardzo ciekawy, dociekliwy ale i subtelny wobec usłyszanych, niełatwych historii przybliża nam „zachodnie ziemie odzyskane”, widziane oczami pierwszych osadników i oczami pokolenia, które na „poniemieckim” jest „już” u siebie i chce przywracać wymazane historie miejsc. Autorka nie omija trudnych, wstydliwych tematów, jak cmentarze niemieckie. Mnie na dłużej zatrzymały historie Jana i Berty, rodziny Bogdy z Nowej Rudy i zamykająca książkę jak klamra, opowieść Barbary z Liegnitz - opowieści, jak cała historia tych ziem, pełne szarości, bo życie nigdy nie jest czarno-białe.

„W nowej Polsce przez długie lata nie będzie miejsca na wspominanie Lwowa i Wilna. Wielki Brat patrzy. Przygląda się, jak ci, których urządziła historia, urządzają się wśród obcych dekoracji.”
Oswajają tę obcą im ziemię, nazwy miejscowości i ulic, oswajają własną niepewność jutra- wszyscy razem i każdy z osobna, niosąc swoją opowieść, która ich na to „poniemieckie”...

Niech za recenzję posłuży mój wiersz...

Świętych się nie wypędza

W tym zdaniu słowo po słowie
wciąż żywa jest opowieść
treści tak dziwnej i niepojętej,
że dziś tylko w figury zaklętej.

Szepczą ich usta nieme,
oczy karmione obietnicą nieba
słów świętym nie potrzeba,
wystarczą ciał ich kamienie.

Ale usłyszy, kto słucha
śpiewu potoku i ciszy,
dla kogo mur nie jest głuchy,
szwabachą spod tynku krzyczy.

Minęły dziesiątki lat,
zestarzał się niespakowany świat
już tylko skorupy z fajansu zostały,
apokalipsa rzeczy spotkała.

Ale święty pamięta
pomieszanie zmysłów i języków,
rozmiar dziecięcych bucików
przykrytych ziemią świętą i przeklętą.

Dlatego podejdź bliżej
i głowę podnieś wyżej
dotknij dłoni splecionych różańcem.
Opowieść sama zatańczy.

Nurtem rzecznym i drzew poszumem
za zostawionym domem,
za kośćmi bliskich w nieistniejącym grobie.
Poczuj ją, słowo po słowie.
25.02.2024r.

Niech za recenzję posłuży mój wiersz...

Świętych się nie wypędza

W tym zdaniu słowo po słowie
wciąż żywa jest opowieść
treści tak dziwnej i niepojętej,
że dziś tylko w figury zaklętej.

Szepczą ich usta nieme,
oczy karmione obietnicą nieba
słów świętym nie potrzeba,
wystarczą ciał ich kamienie.

Ale usłyszy, kto słucha
śpiewu potoku i ciszy,
dla kogo mur nie...

Książka pani Kuszyk opisuje życie repatriantów czy uchodźców, głównie z Kresów, którzy po II wojnie światowej zasiedlili ziemie poniemieckie. To byli również moi przodkowie, więc lektura miała dla mnie wymiar osobisty, często w trakcie wracałem do wspomnień swoich i swoich bliskich.

Wszystko zaczyna się od opisu zasiedlenia. Dla wielu repatriantów zamieszkanie w poniemieckich domach oznaczało awans cywilizacyjny, typowa wypowiedź: „Kuzynka oświadczyła, że czuje się w tym mieszkaniu jak w raju. Cieszyli się jak dzieci, pokazując mi przyzwoite meble, łazienkę, elektryczność. Na Nowogródczyźnie, gdzie żyli przed wojną, to wszystko było dla nich nieosiągalne, zaliczało się do magnackiego komfortu”. Niemniej nowe domy czy mieszkania traktowano różnie, wiele zaniedbano i popadły w ruinę, wynikało to z poczucia tymczasowości pobytu na tych ziemiach w pierwszych latach powojennych. Z drugiej strony sporo budynków pieczołowicie odrestaurowano, zwłaszcza w ostatnich latach. A dzisiejszy krajobraz tych ziem to: „mariaż bloku i nowej deweloperki z zabudową przedwojenną.”

Pisze pani Kuszyk o powojennym usuwaniu wszelkich śladów i oznak niemieckości tych ziem. Przy okazji bezpowrotnie stracone zostały liczne dzieła sztuki czy pomniki historyczne i kulturalne. Z drugiej strony można pojąć niszczycielską zajadłość osadników. Jak pisze cytowana w książce Anna Wolff-Powęska: „czy poniżeni, osieroceni, pozbawieni przez okupantów dorobku życia mogli pochylić się z szacunkiem nad dobrem pozostawionym przez wysiedlonych Niemców? Czy tym, którzy zostawili nad Niemnem i Wilejką domy rodzinne, można było powiedzieć: pielęgnujcie dobrą niemiecką tradycję w imię wartości europejskich”? Ta postawa mocno się zmieniła w ostatnich latach, teraz raczej dba się o zabytki i stare mury. Nastąpił wręcz wzrost zainteresowania przedwojenną historią tych ziem, modne stało się kolekcjonowanie starych pocztówek, kufli i innych gadżetów. To naturalny i normalny proces, trudno bowiem wymazać niemiecką część historii tych ziem.

Pisze też sporo pani Kuszyk o smutnym procesie niszczenia niemieckich cmentarzy, zwłaszcza w latach 70. dość powiedzieć, że w moim Wrocławiu z cmentarzy przedwojennych ostały się dwa żydowskie oraz nekropolia żołnierzy włoskich – jeńców z I wojny światowej.

Są w książce rozdziały mniej ciekawe, na przykład o obrazach religijnych odziedziczonych po Niemcach. Niemniej to ważna pozycja podejmująca ważną tematykę tworzenia nowej tożsamości i kultury na zasiedlanych ziemiach.

Książka pani Kuszyk opisuje życie repatriantów czy uchodźców, głównie z Kresów, którzy po II wojnie światowej zasiedlili ziemie poniemieckie. To byli również moi przodkowie, więc lektura miała dla mnie wymiar osobisty, często w trakcie wracałem do wspomnień swoich i swoich bliskich.

Wszystko zaczyna się od opisu zasiedlenia. Dla wielu repatriantów zamieszkanie w...

5,5
Choć widać, że autorka bardzo rzetelnie podeszła do tematu i gromadzenia informacji, to lektura mnie wymęczyła. Przedstawione zostały bardzo drobiazgowo szczegóły różnych drobnych opowieści, czasem odbiegając od tematu, a wszystko lekko zabarwionym humorem językiem. Czasem u mnie również wywołała uśmiech czy zmusiła do refleksji, jednak w tym temacie do serca bardziej przypadło mi "Kajś".

5,5
Choć widać, że autorka bardzo rzetelnie podeszła do tematu i gromadzenia informacji, to lektura mnie wymęczyła. Przedstawione zostały bardzo drobiazgowo szczegóły różnych drobnych opowieści, czasem odbiegając od tematu, a wszystko lekko zabarwionym humorem językiem. Czasem u mnie również wywołała uśmiech czy zmusiła do refleksji, jednak w tym temacie do serca bardziej...

Reportaże to nie jest moja ulubiona kategoria. Jednak książkę mi polecono więc ją przeczytałam. Początek dobrze się zaczynał, podczas mycia naczyń niemiecki partner zauważa swastykę na dnie misy, nikt jej wcześniej nie zauważył. Tak zaczyna się historia śledzenia poniemieckich rzeczy pozostawionych w domach po drugiej wojnie światowej. Temat jest szerszy, jak się okazuje nie tylko naczynia pozostały w opuszczanych domach. Domach, których wielu już nie ma bo były zaniedbane? Dlaczego? Proszę przeczytać to losy nie tylko przesiedleńców ze wschodu.

Reportaże to nie jest moja ulubiona kategoria. Jednak książkę mi polecono więc ją przeczytałam. Początek dobrze się zaczynał, podczas mycia naczyń niemiecki partner zauważa swastykę na dnie misy, nikt jej wcześniej nie zauważył. Tak zaczyna się historia śledzenia poniemieckich rzeczy pozostawionych w domach po drugiej wojnie światowej. Temat jest szerszy, jak się okazuje...

Za dużo o tym samym, w kółko, z trudem przebrnąłem.

Za dużo o tym samym, w kółko, z trudem przebrnąłem.