Natalia Budzyńska

Natalia Budzyńska w swojej książce „Zakopane artystek” prezentuje nam szeroki przekrój kobiet-twórczyń- od malarek, pisarek, poetek po rzeźbiarki, tancerki, aktorki. Koncentruje się ona na stolicy polskich gór-Zakopanem, miejscu będącym nie tylko ośrodkiem wypoczynkowym, ale przede wszystkim miejscem kultury, sztuki i rozwoju twórczości wielu artystek na przełomie XIX i XX wieku. Każdy rozdział to osobna historia poświęcona jednej z artystek. Autorka w interesujący sposób odtwarza życiorysy kobiet, które na różne sposoby związane były z Zakopanem. Poznajemy takie postaci jak Maria Konopnicka, Helena Modrzejewska, Gabriela Zapolska, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec, Irena Solska, Zofia Stryjeńska, Zofia Nałkowska oraz innych, mniej znanych kobiet, ale których wkład w kulturę regionu był istotny. Dzięki tej pozycji możemy poznać wiele ciekawych biografii, różnych twórczyń, które przebywały w Zakopanem tylko przez jakiś czas, niektóre całe lata, a inne zostały tam na zawsze. Natalia Budzyńskiej zgrabnie odtworzyła zapomniane życiorysy wielu artystek i pozwoliła przywrócić im należną pamięć, nie pomijając ich wkładu w rozwój tego miejsca. Wątki biograficzne połączone są tu też z szerszym kontekstem społecznym, co pokazuje, jak ważnym miejscem dla naszych bohaterek było Zakopane i Tatry. Zakopane i jego okolice wraz z Tatrami nie są jedynie tłem, ale również ważnym punktem na mapie Polski, gdzie powstawały wspaniałe dzieła oraz kształtowały się wielkie osobowości artystyczne, które zapisały się na kartach historii. Dla naszych kobiet-artystek polskie góry były miejscem inspiracji, rozwoju talentów i wytchnienia od zgiełku miasta, ale też miejscem ucieczki i azylem przed niełatwą codziennością i ograniczeniami, które były im narzucane przez ówczesne normy społeczne. Autorka w lekki i angażujący sposób łączy fakty i rekonstruuje życiorysy artystek i przywraca im pamięć, korzystając z różnorodnych źródeł- pamiętników, listów, wzmianek z prasy czy wspomnień osób, które miały z nimi styczność. To fascynujące, a zarazem inspirujące źródło wiedzy na temat artystek i twórczyń, które dzięki swojemu talentowi i pracy miały istotny wkład w polską kulturę i sztukę, ale których twórczość nie zawsze miała okazję trafić do szerszej społeczności. Każda ze wspomnianych w książce artystek miała swój unikalny wpływ na kształtowanie artystycznego klimatu miasta. Choć zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie historie mogą być na równi interesujące, to książka ta daje możliwość poszerzenia wiedzy o inspirujące biografie kobiet, których historie są często zapomniane bądź pomijane.