32/2023
Książka absolutnie bezcenna.
Wartość poznawcza, historyczna i naukowa tej publikacji jest nie do przecenienia.

Pamiętam pewną scenę z którejś z powieści Remarque`a, kiedy to szeregowiec wyprężony na baczność w obecności pomiatającego nim kaprala – ratował się przed poniżeniem… poruszając wielkim palcem w bucie. Wobec niemożności zamanifestowania swego sprzeciwu – wyobrażał on sobie, że tym sposobem wyraża swój bunt i niezgodę na takie traktowanie.

Przytoczony przykład stanowi jasną i oczywistą analogię do zjawiska wnikliwie opisanego przez Dobosiewicza.
Wydawać by się mogło, iż w takim piekle na ziemi, jakim było Gusen – żadna forma oporu nie mogła mieć miejsca.

Tymczasem było to zjawisko rozbudowane i złożone, rozgrywające się na różnych poziomach i okupione wielką ofiarą.

Dobosiewicz poddaje socjologicznej analizie międzynarodową społeczność więźniów Gusen, wyodrębniając charakterystyki poszczególnych grup narodowościowych oraz form uprawianej przez nie konspiracji.
Opisuje kompleksowo wszelakie formy radzenia sobie z dojmującym głodem, przenikliwym chłodem klimatu północnej Austrii, wyczerpującą pracą obliczoną na wykończenie jak największej grupy skazanych oraz z “działalnością” obozowych oprawców, niekiedy – klinicznych psychopatów, zwyrodnialców I kryminalistów najgorszego sortu.
Autor szeroko opisuje także wszelakie formy ratowania zdrowia w warunkach życia urągających wszelakim normom.
Wyczerpująco analizuje stan psychiczny więźniów poddanych długiej izolacji, odciętych od świata i pozbawionych wieści z "szerokiego świata" oraz wiadomości od własnych rodzin. Dowiemy się zatem, jak więźniowie radzili sobie z takim kamieniem młyńskim, jak ważny w ich sytuacji stawał się kontakt z kulturą, sztuką, z religią – gdzie szukali ukojenia i ucieczki przed wizją samobójczego marszu na druty.

Dobosiewicz obrazowo przedstawia także najpopularniejszą formę oporu, jaką był sabotaż, dokonywany zawsze i wszędzie, na wielu poziomach, w zależności od charakteru wykonywanej pracy.
Opisuje wreszcie okoliczności zwolnień z obozu (tak, zdarzały się takie, dzięki nim Auschwitz przeżył prof. Władysław Bartoszewski) oraz – rzecz jasna – ucieczki z obozu, ich genezę, przebieg i konsekwencje.

Książka Dobsiewicza to lektura niełatwa. Po zapoznaniu się z wieloma innymi świadectwami na temat Gusen – było mi o tyle łatwiej, że mam już “orientację” w ludziach, miejscach, wydarzeniach i mogłem łączyć pewne kropki, układające się w łańcuch zależności.
Zainteresowanym tym tematem doradzałbym więc zapoznanie się z tą monografią już po lekturze Grzesiuka, Nogaja, Osuchowskiego czy innych publikacji Dobosiewicza.

32/2023
Książka absolutnie bezcenna.
Wartość poznawcza, historyczna i naukowa tej publikacji jest nie do przecenienia.

Pamiętam pewną scenę z którejś z powieści Remarque`a, kiedy to szeregowiec wyprężony na baczność w obecności pomiatającego nim kaprala – ratował się przed poniżeniem… poruszając wielkim palcem w bucie. Wobec niemożności zamanifestowania swego sprzeciwu –...