Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków

Książka „Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków” Krzysztofa Rejmera, to przypomnienie o zapomnianych autorach wymyślnych przyrządów, dziwacznych opisów przyrody, dążących zawładnąć przestrzenią powietrzną i wytworzeniem złota z różnych metali.

Najwięcej miejsca autor poświęcił ludziom którzy budowali latające machiny. Możliwość wzniesienia się ponad ziemię od dawna interesowała naszych przodków. Kiedy udało się w końcu skonstruować machinę z balonem wypełnionym gazem, pragnienie latania w przestworzach zmobilizowało wielu do udoskonalania i wymyślania nowych sposobów i konstrukcji statków powietrznych. Można śmiało o nich powiedzieć, że byli zapomnianymi pionierami lotów które zaowocowały rozwojem bardzo skromnych samolotów.

Dążenie do odkryć i wynalazków było u naszych przodków tak silne, że często dawali się zwieść oszustom nawet królowie. Patrząc z dzisiejszej perspektywy, te naiwne oszustwa wywołują u czytającego śmiech i niedowierzanie, że można było tak bezkarnie i łatwo oszukiwać. I o takich sytuacjach autor wiele razy wspomina.

Nie za bardzo podobała mi się koncepcja tej książki. Wiele krótkich opowiadań, ledwo zarysowany dany temat, i w następnym opowiadaniu przeskok do następnego tematu. Płytkość i zbytnia różnorodność tematów raczej przeszkadzała niż zachęcała do dalszego czytania.
Przyznaję, ilość materiału który K. Rejmer starał się wykorzystać w swojej książce jest ogromna. Moim zdaniem, ta ilość spowodowała chaos którego nie lubię.

Książka „Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków” Krzysztofa Rejmera, to przypomnienie o zapomnianych autorach wymyślnych przyrządów, dziwacznych opisów przyrody, dążących zawładnąć przestrzenią powietrzną i wytworzeniem złota z różnych metali.

Najwięcej miejsca autor poświęcił ludziom którzy budowali latające machiny. Możliwość wzniesienia...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Skarbnica ciekawostek. Idealna jako punkt wyjścia do późniejszego wczytania się osobno w życiorysy konkretnych uczonych/ pisarzy/ wynalazców, a nawet leśniczych. Lub właśnie jako uzupełnienie, doskonale znanych komuś tematów i osób, w smaczki i ciekawostki których nie znajdziemy w podręcznikach.
Świetnie obrazuje różne społeczeństwa na przestrzeni lat oraz ucieleśnia wynalazców poprzednich epok, czyniąc ich trochę bardziej namacalnymi. To w końcu też byli zwyczajni (a czasem właśnie nie) ludzie z rozterkami, marzeniami i problemami takimi jak nasze.
Trochę chaotycznie napisana. Jedno zdanie potrafi się ciągnąć przez naście linijek, z ogromem dygresji, co czasem utrudnia skupienie się i podążanie za myślą autora.
Mimo to, ilość i różnorodność opowiastek i inspirujących postaci wynagradza wszystko.

Skarbnica ciekawostek. Idealna jako punkt wyjścia do późniejszego wczytania się osobno w życiorysy konkretnych uczonych/ pisarzy/ wynalazców, a nawet leśniczych. Lub właśnie jako uzupełnienie, doskonale znanych komuś tematów i osób, w smaczki i ciekawostki których nie znajdziemy w podręcznikach.
Świetnie obrazuje różne społeczeństwa na przestrzeni lat oraz ucieleśnia...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Dzieje homo sapiens, to nieustanna walka z własnymi słabościami, popędami oraz fascynacjami, które pozwalają naszemu gatunkowi tworzyć rzeczy wspaniałe, piękne, ale i okrutne. Powstanie wielu wybitnych wynalazków to historia nie tylko niezliczonych prób i błędów. To również dzieje fascynacji i facecji (z łac. facetia – żart, dowcip), które pozwalały przekraczać jednostkom granice ludzkiej wyobraźni. Te nieco przykurzone, mało znane idee, wyobrażenia i pomysły oraz dzieje charyzmatycznych osobowości zostały opisane w książce „Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków”.

Krzysztof Rejmer jest z wykształcenia fizykiem oraz tłumaczem literatury. Na swoim koncie, oprócz prac ściśle naukowych, ma liczne teksty popularnonaukowe, tomik wierszy, tłumaczenia oraz drobne publikacje poetyckie i prozatorskie. Najnowsza książka Rejmera, to zbiór kilkudziesięciu esejów popularnonaukowych: „przeznaczonych dla szerokiego grona czytelników zainteresowanych nauką, jej historią, ciekawymi postaciami ludzi tworzących cywilizację, ale również jej manowcami i ślepymi uliczkami”. Część zamieszczonych tekstów, Rejmer opublikował wcześniej na łamach warszawskiego miesięcznika „Delta”.
Mógłbym napisać, że niniejsza praca jest popularnonaukowym wywodem dotyczącym historii naukowców, wynalazków oraz idei, które zmieniły nasz dzisiejszy świat. W końcu autor szeroko opisuje m.in. niezliczone próby wzbicia się w powietrze niczym mityczny Ikar, prezentuje wiele nieudanych eksperymentów penetracji morskich głębin, pokazuje szerokie psychologiczne spektrum ludzkich zachowań i namiętności badanych przez psychologów, czy wreszcie przedstawia triki i sztuczki naszych przodków na poprawienie własnej urody czy aparycji. Wszystko to jednak, stanowiłoby wyłącznie połowiczny obraz pracy Rejmera.

Czytaj więcej: https://histmag.org/Krzysztof-Rejmer-Zapomniana-historia-nauki-czyli-fantazje-i-facecje-naszych-dziadkow-recenzja-16060

Dzieje homo sapiens, to nieustanna walka z własnymi słabościami, popędami oraz fascynacjami, które pozwalają naszemu gatunkowi tworzyć rzeczy wspaniałe, piękne, ale i okrutne. Powstanie wielu wybitnych wynalazków to historia nie tylko niezliczonych prób i błędów. To również dzieje fascynacji i facecji (z łac. facetia – żart, dowcip), które pozwalały przekraczać jednostkom...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Książka gromadzi najdziwniejsze pomysły XIX wiecznych i wcześniejszych wynalazców, naukowców i pisarzy dotyczące głównie nowych sposobów i miejsc do podróżowania. Zaskakuje stosunkowo wczesne pojawienie się Księżyca jako miejsca, na którym można stanąć. Więcej, ówcześni wyobrażali sobie, że żyją tam zaawansowane cywilizacje podobne do ziemskiej. Kiedy tylko sprawdzono doświadczalnie możliwość wykorzystania balonu do podróżowania chciano nim dostać się nawet na Księżyc.
Zawiera wiele cytatów źródeł, oryginalnych fotografii i rysunków. Napisana przystępnym językiem może stanowić interesujące źródło inspiracji.

A teraz zacytuję inne opinie:

Jednym ze wspomnień mojego wczesnego dzieciństwa jest miesięcznik Horyzonty techniki prenumerowany przez ojca. Niczym bohater schulzowskiego opowiadania Księga pochłaniający historię Anny Csillag i jej cudownego środka na porost włosów, z wypiekami na twarzy czytywałem wtedy rubrykę Fantazje i facecje naszych dziadków. Do dziś pamiętam rysunki przedstawiające majestatyczne zeppeliny i wielkie maszyny parowe, albo panów w melonikach (jak gdyby wyjętych wprost z obrazów Magritte'a) pedałujących z jakąś dziwną zawziętością, by w ten sposób poruszać skrzydłami ornitopterów.

Autor

Źródło: Patryk Kuniszewicz, Stancja Nauka, Czwórka Polskie Radio„Zapomniana historia nauki …” to zbiór ciekawych, przewrotnych esejów opisujących mniej znane fakty naukowe.  Autor pokazuje jak długą i żmudną drogę należało przebyć, abyśmy mogli korzystać z dobrodziejstw współczesnej techniki. Niewątpliwą zaletą książki jest wybór tematów mało znanych, dotyczących zaskakujących aspektów ludzkiej aktywności. Autor pokazuje naukę od mniej koturnowej strony, wraz z jej ślepymi uliczkami, curiosami, paranauką, także cechy osobowości (te pozytywne i te wstydliwe) ludzi próbujących rozwijać wiedzę i technikę. Przybliża także czytelnikowi nietuzinkowe i barwne osobowości. Nie unika przy tym tematów kontrowersyjnych, starając się pokazać ich uwarunkowania psychologiczne, społeczne czy historyczne.

Książka jest przeznaczona dla szerokiego grona czytelników zainteresowanych nauką, jej historią, ciekawymi postaciami ludzi tworzących cywilizację, ale również jej manowcami i ślepymi uliczkami.

Książka dr Rejmera wprowadza czytelnika w nieznany już dla wielu świat optymizmu poznawczego, charakterystycznego dla XIX stulecia. Czytając ją, przenosimy się w świat zbliżony do tego, stworzonego przez Cyrusa Smitha z Tajemniczej wyspy czy kapitana Nemo z 20 tysięcy mil podmorskiej żeglugi. (…) niezwykle miło jest pobyć przez chwilę w towarzystwie bohaterów tej książki, którzy potrafili przez całe życie wierzyć w poznawalność i możliwość ujarzmienia świata. O ile jednak Julius Verne wymyślał świat i bohaterów w nim żyjących, w książce Krzysztofa Rejmera spotykamy realnie żyjących i działających ludzi. Ich niezłomny optymizm może imponować, a wręcz zachęcać do porzucenia – przynajmniej intelektualnie – ograniczeń tak zwanej życiowej mądrości.

dr hab. Marek Kordos, Uniwersytet Warszawski

Książka gromadzi najdziwniejsze pomysły XIX wiecznych i wcześniejszych wynalazców, naukowców i pisarzy dotyczące głównie nowych sposobów i miejsc do podróżowania. Zaskakuje stosunkowo wczesne pojawienie się Księżyca jako miejsca, na którym można stanąć. Więcej, ówcześni wyobrażali sobie, że żyją tam zaawansowane cywilizacje podobne do ziemskiej. Kiedy tylko sprawdzono...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Historia nauki może być wyprawą w krainę baśni!
Pod warunkiem, że zboczy z drogi utartej, znanej i jedynie słusznej, wytyczonej przez idee i autorytety. Autor dokładnie to zrobił! Skręcił na „śmietnisko” historii nauki. Zagłębił się w odrzucone losy ludzi zapomnianych, wzgardzonych, odsuniętych na margines, a nawet przeklętych. W gąszcz wynalazków potępionych przez im współczesnych. W rzeczywistość tajemniczych i fantastycznych opowieści, w których drzewo-ludojad, Irokezi Europy, nietoperz Adlera, glacjalna kosmologia, drzewo rodzące bernikle, warzywne jagnię, ornitoptery, telemobiliskop czy poniższy nasłuchownik akustyczny były tak rzeczywiste, jak nam obecne samoloty, promy kosmiczne i Yeti. To świat idei lub rzeczy, które stwarzane, budowane lub odkrywane przez człowieka, skazywały siebie i ich twórcę na klęskę, utratę zmysłów, życie w nędzy, a nawet śmierć. W tej rzeczywistości królowała jedna, bezwzględna zasada, którą przed śmiercią wypowiedział Otto Lilienthal – „dla postępu ponosić trzeba ofiary”.
I ponosili.
Za życia, a czasami nawet długo po śmierci. Można wysnuć z tych faktów wniosek, że to smutna historia daremnego wysiłku. Meandrów nauki prowadzących na manowce. Bajek i zmyśleń skutecznych w zadziwianiu mnie swoją efektowną niedorzecznością, karykatur ą i deformacją realiów. Ba! Dobra okazja wyłuskania powodów do pośmiania się z naiwności ludzkiej! Jednak im bardziej poznawałam te ślepe zaułki człowieczej myśli, tym bardziej nabierałam przekonania, że bez tego pogardzanego wstępu do nauki, tego swoistego falstartu pionierów badań, myśl ludzka nie popchnęłaby człowieka do postawienia pierwszego kroku na Księżycu. To tutaj, w tym zapomnianym świecie przegranych, można tak naprawdę zobaczyć ból rodzących się idei, dających podwaliny do tych później uznanych sukcesów. To tutaj można poznać nie tylko pełną historię cywilizacji czy codzienności, ale również historię uporu i dążenia człowieka do eksploracji i poznawania, które karmione lękami i niewiedzą, pomimo ofiar, wpływają ostatecznie na proces rozwoju i postępu nauki. To tutaj w szkicowaniu profilu psychologicznego człowieka poszukującego, można dostrzec jego uniwersalność i ponadczasowość. Wysnuć wniosek, że człowieka z przeszłości i współczesnego łączą te same pożywki – lęk i niewiedza. Że rządzą nim te same cechy eksploratora, co jego przodków. W efekcie, jak pięknie ujął ten ponadczasowy proces autor – „Homunkulus przeniósł się z retorty alchemika do plemnika Hartsoekera, potem miał rysy inteligentnego i bezdusznego robota, a dziś skrzyżowawszy się z Frankensteinem, naznaczony bruzdą dotykową, odżywa w absurdalnych oskarżeniach miotanych przez ludzi niekompetentnych i zaślepionych przeciwko inżynierii genetycznej i zapłodnieniu in vitro”. Przypomina to sytuację teologa i językoznawcę z XVIII wieku, Christiana Konrada Sprengela, którego usunięto ze szkoły, a egzemplarze jego książki zniszczono, ponieważ nauczał dzieci, zgodnie z własnym odkryciem, że rośliny zapylają owady. Potrzeba było dopiero Karola Darwina, by ten fakt odkryto na nowo. W tym sensie te niewinne „fantazje i facecje” obnażają nas samych. Człowiecze ułomności - lęki, pazerność, zakłamanie, żądzę władzy, ale i szlachetność – niezłomność, poświęcenie, altruizm, nadzieję i wiarę.
Cali my!
Dokładnie o ten obraz, zbudowany na bazie odpowiedzi na postawione sobie pytania o naszych przodków i przeszłość, chodziło autorowi – „Do czego dążyli i dlaczego? Jakimi sposobami?Jacy byli i w jakim chcieli żyć świecie? Czy ich porażki wynikały wyłącznie z ich niewiedzy, a sukcesy z ich umiejętności? Czy siła woli i charakter plus umiejętności i wiedza to już wszystko? Co sprawia, że czasem z uporem błądzimy we mgle? I czego możemy się nauczyć, poznając historię ludzkiej wyobraźni i jej skłonności do wędrowania na manowce?” Również o odpowiedź najważniejszą, podnoszącą rangę historii „przegranej” – „A może manowce niekoniecznie są tym, czym być się zdają?”
Dla mnie były też bajkami na dobranoc!
Najlepiej czytane przez Jana Kobuszewskiego. Tuż przed snem zanurzałam się w świat fantazji człowieczej, któremu autor nadawał formę eseju. Pozwalało to mu na swobodne traktowanie tematu z umieszczaniem własnych wniosków i subiektywnych przekonań, z którymi nie do końca się zgadzałam. Powoływał się przy tym na źródła dokumentalne, umieszczając krótkie lub bardzo długie cytaty z listów, pamiętników, nekrologów czy słowników. Przybliżał w ten sposób nie tylko styl wysławiania się, ale i próby definiowania rzeczy i pojęć, które do prostych nie należały. Mogłam się o tym przekonać, czytając definicję śruby stworzoną przez staropolskiego twórcę terminologii matematycznej, Stanisława Solskiego – „pochylność albo gorzystość ustawiczna, ktorey gorzystości długość iest obwod iednego gwintu, a wysokość odstąpienia końca gwintu iednego od bazy, na którey szroba do pionu stoi”. Litości dla ówczesnych uczniów tak podanej wiedzy! Byłam autorowi wdzięczna za tę możliwość osobistego wglądu w dokumenty. Również za ilustracje dołączone do tekstu.
Wróciłam z tej wyprawy z obrazem już nie takiej idealnej i prostej historii myśli ludzkiej, bo wzbogaconej o konteksty pomijane i o emocje odrzucane. I tak, jak autorowi trudno było przestać pisać, bo wybór materiałów, jak napisał w zakończeniu, „zapomnianych lub zlekceważonych przez świat, krótkich i długich wątków poupychanych w pamięci i szufladach, zapisanych na pożółkłych kartkach albo na pendrive’ach i dyskach komputerów” miał przeogromny, tak mnie trudno było rozstać się z fantastyczną przygodą. Na szczęście ma ona swój dalszy ciąg w mojej teraźniejszości dziejącej się w moim życiu. Idei ścierających się, odrzucanych i ogłaszanych sensacji, jak choćby ostatnio o nowym organie w ciele ludzkim. Przyglądając się temu i mając w pamięci wnioski płynące z lektury tej publikacji, mogę dostrzec zarys przyszłości nauki, której podwaliny dzieją się tu i teraz. Zgodnie z nadal aktualną myślą Cypriana Kamila Norwida, którą podkreślał autor –„Przeszłość - jest dziś, tylko cokolwiek dalej...”.
http://naostrzuksiazki.pl/

Historia nauki może być wyprawą w krainę baśni!
Pod warunkiem, że zboczy z drogi utartej, znanej i jedynie słusznej, wytyczonej przez idee i autorytety. Autor dokładnie to zrobił! Skręcił na „śmietnisko” historii nauki. Zagłębił się w odrzucone losy ludzi zapomnianych, wzgardzonych, odsuniętych na margines, a nawet przeklętych. W gąszcz wynalazków potępionych przez im...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Początek niezły, trzymający się kupy i na temat. Od około połowy - koszmarek. Chaos, chaos, chaos. Rozdziały z czapki, niewiele mające wspólnego z nauką, jakby nagle czytało się inną książkę. Żartobliwe wycinki z bardzo starych gazet przeplatane historiami o maszynach latających. Do tego pisane miejscami bardzo nieprzystępnym językiem (trudno zrozumieć francuskie wstawki prostemu jak ja czytelnikowi) bez wyjaśnień w przypisach, których jest dużo, ale służą najwyraźniej czemuś innemu...

Początek niezły, trzymający się kupy i na temat. Od około połowy - koszmarek. Chaos, chaos, chaos. Rozdziały z czapki, niewiele mające wspólnego z nauką, jakby nagle czytało się inną książkę. Żartobliwe wycinki z bardzo starych gazet przeplatane historiami o maszynach latających. Do tego pisane miejscami bardzo nieprzystępnym językiem (trudno zrozumieć francuskie wstawki...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Ludzka fantazja nie zna granic, o czym możemy się czasami przekonać śledząc różnorodne fake newsy, ale to zjawisko nie było obce i naszym przodkom, którzy z jednej strony dzięki pomysłowości przyczynili się do postępu, ale też ich przekonania bywały swoistymi hamulcami, a o ich dokonaniach z perspektywy czasu czytamy z wielkim zdziwieniem. Często są to informacje niepełne, porozrzucane po różnych publikacjach, co czytelnikowi nieobeznanemu utrudnia poskładanie w całość.
Krzysztof Rejmer podjął się bardzo ważnego zadania: uporządkowania i pokazania zadziwiających pomysłów. „Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków” to wprowadzająca nas w świat pełen niezwykłych, nieprawdopodobnych przekonań, ale też kolejnych etapów postępu ludzkiej myśli. Obok opowieści o żarłocznych roślinach, perpetuum mobile, kamieniu filozoficznym znajdziemy historie lotów balonami, samolotami, pogłębiania wiedzy z fizyki i chemii, doskonalenia metodologii badań, precyzowania języka naukowego czy zabawiania ludzi cyrkami pcheł, publicznych kąpielisk, sporego wyzwolenia polskich niewiast i regionalnych baniek finansowych tworzonych przez kompanie. Książka Krzysztofa Rejmera pozwala nam przyjrzeć się porażkom zaskakujących pomysłów, przybliża tło społeczne, ważne wydarzenia.
„Zapomniana historia nauki” Krzysztofa Rejmera składa się z kilkudziesięciu opowieści pozwalających nam poznać fascynacje naszych przodków. Ze względu na zakres ludzkich zainteresowań tematyka jest bardzo szeroka. Do „nauki” naszych przodków wprowadzają nas teorie na temat budowy Ziemi, potworów, które można spotkać w zamorskich krainach, eliksirach młodości, warzywnych zwierzętach, żarłocznych roślinach, próbach wzbicia się w niebo, projekty okrętów podwodnych, fantazje na temat życia wewnątrz Ziemi, pierwsze kondensatory, machiny meteorologiczne. Nie zabraknie piorunochronu, pomysłowych gangów, alchemików zabawiających dwory i poszukujących substancji mogącej wyprodukować z dowolnej materii złoto.
Większość opowieści to XVII-XIX wiek, czyli czas, kiedy to oświecenie, romantyzm i pozytywizm przyczyniły się do bardzo dużych zmian w technice. Pojawią się też wcześniejsze i późniejsze teorie, ale główna uwaga skupia się właśnie na tych trzech epokach. Każdy rozdział to odrębna opowieść o określonym zjawisku i czasami pozwala na prześledzenie zmian podejścia do niego, a innym razem jest opowieścią o określonej osobie i jej wynalazku czy podejściu do tworzenia opisów naukowych. Podobne zróżnicowanie występuje także pod względem długości rozdziałów: od dwóch do siedmiu stron. W historię postępu ludzkiej myśli wpleciono informacje, jaki wpływ wywarła ona na literaturę i inne gałęzie sztuki. Autor bardzo przystępnie wyjaśnia fascynacje wypadkami towarzyszącymi pierwszym nieudanym próbom wykorzystania nowych maszyn. Całość napisana w taki sposób, że czytelnik ani się nie nudzi, ani nie męczy lekturą, ponieważ niedługie rozdziały obfitują w interesujące opowieści.
Dla miłośników polskiej historii na pewno interesujące okażą się rozdziały przenoszące nas do Polski przedrozbiorowej, pozwalającej odkryć z jednej strony fascynację elit nowinkami, a z drugiej strony uświadamiają biedę i zacofanie, które po zestawieniu z innymi krajami nie wypada tak źle. Ciekawe będą dla czytelnika informacje na temat tego, czego Francuzi, Niemcy czy Rosjanie nauczyli się od nas i jak my dawaliśmy wodzić się za nos światowym oszustom.
Całość – tak jak nauka i życie społeczne – jest bardzo nierównomierna: jedne opowieści zapierają dech w piersiach, a inne to troszeczkę nużące i za długo ciągnięte tematy. Do tego poszczególne rozdziały nie są uporządkowane tematycznie. Przypominają raczej luźno złączony zbiór poszczególnych historii. Wielkim plusem jest to, że autor patrzy na różne teorie z dystansu, z humorem podsumowuje zachowania bohaterów, odkopuje zapomniane wydarzenia, wplata ważne teksty w treść.
Myślę, że to interesująca lektura dla każdego, kto szuka anegdotek do wplecenia w swoje zajęcia z uczniami czy studentami.

Ludzka fantazja nie zna granic, o czym możemy się czasami przekonać śledząc różnorodne fake newsy, ale to zjawisko nie było obce i naszym przodkom, którzy z jednej strony dzięki pomysłowości przyczynili się do postępu, ale też ich przekonania bywały swoistymi hamulcami, a o ich dokonaniach z perspektywy czasu czytamy z wielkim zdziwieniem. Często są to informacje niepełne,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Powiem szczerze, iż ta książka wywołała u mnie mieszane uczucia. Mianowicie liczyłem bardziej na bogato ilustrowane kompendium wiedzy o różnych teoriach i wierzeniach ludzi, kiedy jeszcze nie było aż tak rozwiniętej nauki. Po części zostało mi to dane, ale w mniej przystępnej formie.

Ta książka w prawie całości składa się z samego tekstu, który tylko czasami wzbogacony został jakąś ulotką, bądź wierszem. Nie powiem, umiejscowienie w książce naukowej poezji to jakiś przełom, ale nie tego się spodziewałem. Dodatkowo język nie jest najprostrzy w odbiorze, przez co samo czytanie przebiega bardzo mozolnie.

Nie mogę jednak powiedzieć, że ta książka była niewarta poświęcenia na nią czasu. Podczytując ją sobie w przerwach między innymi zajęciami i lekturami dowiedziałem się, iż swego czasu istniała nie tylko teoria o płaskiej Ziemi, ale również taka o wydrążonym globie. Dowiedziałem się też co nieco o ostatnim Robin Hoodzie, jak i kilku innych tematów z różnorakich dziedzin.

Zgodzę się z fragmentem opisu z okładki mówiącemu o tym, jak długą i żmudną drogę należało przebyć, abyśmy mogli korzystać z dobrodziejstw współczesnej techniki. Mamy tu – idąc dalej opisem z okładki – kilka przykładów tego, jak nauka sama siebie wyprowadziła na manowce oraz kilka pokracznych prób poparcia swoich szalonych teorii faktami (jak np. w przypadku wydrążonej ziemi).

Ostatecznie uważam tę książkę za dobrą, ale mimo wszystko skierowaną do dość wąskiego grona odbiorców, którzy zechcą poświęcić na nią czas. Nie będzie on stracony.

Powiem szczerze, iż ta książka wywołała u mnie mieszane uczucia. Mianowicie liczyłem bardziej na bogato ilustrowane kompendium wiedzy o różnych teoriach i wierzeniach ludzi, kiedy jeszcze nie było aż tak rozwiniętej nauki. Po części zostało mi to dane, ale w mniej przystępnej formie.

Ta książka w prawie całości składa się z samego tekstu, który tylko czasami wzbogacony...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

http://kasiek-mysli.blogspot.com/2018/04/zapomniana-historia-nauki-czyli.html

http://kasiek-mysli.blogspot.com/2018/04/zapomniana-historia-nauki-czyli.html

Pokaż mimo to

"Zapomniana historia nauki" Krzysztofa Rejmera to dziwna książka. Składa się z kilkudziesięciu opowiastek, które dość trudno objąć jednoznacznie tematycznie. Treścią jej nie jest nauka, nie ma tu też wyszukanego i trudnego słownictwa. Nie odnajdziemy w niej regularnego historycznego pejzażu rozwoju techniki. To bardzo luźno powiązany zbiór czasem smutnych, czasem śmiesznych, ale niemal zawsze kompletnie zapomnianych meandrów ludzkiej dociekliwości i pomysłowości w umilaniu sobie życia. Pozbierane opowieści obejmują niemal wyłącznie okres nowożytny (wiek XVII-XX). Są obrazem stanu ducha ludzi odważnych, ale i tych, którzy bali się latających maszyn, pierwszych rowerów, piorunochronu czy dzikości mitycznych ludów zza morza, o których opowiadali podróżnicy.

Trudni odnieść się do treści książki, bo jej patchworkowość to właściwie uniemożliwia, a szkoda odbierać frajdę czytelnikom detalami, których w pamięci trochę pozostaje. Są pierwsze loty balonem, samolotem, pierwsze próby z łodziami podwodnymi. Sporo tekstów opisuje fascynatów, zwariowanych badaczy i poszukiwaczy. Jest kamień filozoficzny, są plany uwolnienia Kościuszki z rosyjskiej niewoli, potężny żeński gang londyński i wiele, wiele innych ciekawych zakurzonych opowieści.

Książka Rejmera zasługuje na dobra notę, choć autor stylem literackim nie zachwycił. Czasem pewne treści rozciągał, inne (które wydawałyby się ciekawsze) urywał nagle. Dodatkowo brak jakiegoś porządku w łączeniu tematów w sąsiadujący ze sobą ciąg opowiastek, wprowadził irytujący nieład (np. historie z lotami balonem pojawiały się kilkukrotnie). Za to duży plus należy się autorowi za wykonaną kwerendę i odkopanie, czasem zupełnie zapomnianych, historii. Dobrym pomysłem było umieszczenie oryginalnych tekstów z epoki (głównie polskich), które pokazują ewolucję języka i obyczajowości. Opisy cyrku pcheł, kąpielisk niemal koedukacyjnych na krakowskich Błoniach pod koniec XIX wieku, ogłoszenia o maści na mocne włosy, zalety kanalizacji, fragmenty książek podróżników, awanturników czy łgarzy czytało się bardzo dobrze. Świetna zabawa czytelnicza na raty, gdy ktoś ma kilka-kilkanaście minut na przyswojenie jednej opowiastki.

Sporo historii jest banalna, choć ciekawa - taka dotycząca codzienności. Kilka jednak jest perełkami, które warto wyłowić i zapamiętać, jak szkockie mityczne ptaki bernikle, które miały rodzić się z drzew, a których mięso miało być wyłączone z zakazanych w piątki składników diety, jako pochodzenia roślinnego (uroczy koncept). Śmiesznych historyjek jest sporo. Należy się przygotować na spora dawkę humoru, bo ludzka wyobraźnia nie ma granic.

Książka powinna zainteresować fanów ewolucji języka, osoby lubiące opowieści trochę niepokojące, skupione na detalach, na nieoczywistych powiązaniach (kto wiedział, że wybuch wulkanu Tambor walnie przyczynił się do wynalezienia roweru?). Czytelnicy Juliusza Verna czy przygód barona Münchhausena powinni wciągnąć się bez reszty w lekturę. Okazuje się, że po naszym globie chodziło sporo osób robiących rzeczy, które nie śniły się nawet wizjonerom literackim. Treść, formę i płynący przez lekturę styl oddaje najlepiej przykład opisu profilu działalności kompanii, która była jedną z wielu rodzących się inicjatyw XVIII-wiecznym kapitalizmie baniek spekulacyjnych:

"Kompania na rzecz realizacji bliżej nieokreślonego przedsięwzięcia o wielkiej użyteczności (w oryginale brzmiało to tak: For carrying on an undertaking of great advantage, but nobody to know what it is)."

Temat i pomysł oceniam wysoko, zaś układ i styl autora słabiej. Mimo wszystko polecam.

"Zapomniana historia nauki" Krzysztofa Rejmera to dziwna książka. Składa się z kilkudziesięciu opowiastek, które dość trudno objąć jednoznacznie tematycznie. Treścią jej nie jest nauka, nie ma tu też wyszukanego i trudnego słownictwa. Nie odnajdziemy w niej regularnego historycznego pejzażu rozwoju techniki. To bardzo luźno powiązany zbiór czasem smutnych, czasem...

więcej

mniej

Pokaż mimo to