Lunapark

To już szósta część serii której głównym bohaterem jest Gereon Rath.  
  
Każdy kolejny odcinek serii podoba mi się coraz bardziej.  
  
Akcja tego kryminału retro toczy się w roku 1934 w miesiącach od maja do sierpnia. Całość akcji ma miejsce w Berlinie. Od ponad roku absolutną władzę mają naziści. Głównym celem autora było opisanie kilku ważnych historycznych faktów i realiów mających miejsce w tym czasie. I to się autorowi naprawdo udało. 
  
Książka na razie ukazała się tylko w języku niemieckim. Zauważyłem, że są przymiarki do tłumaczenia na język angielski. Jestem ciekaw czy kiedykolwiek wyjdzie polskie wydanie. Dla miłośników historii to świetny kryminał. Można by go trochę przyrównać do kryminałów pisanych przez Marka Krajewskiego, jednak, muszę przyznać, że wplątanie wydarzeń historycznych w wątek kryminalny wychodzi Volkerowi Kutscherowi trochę lepiej. Może to po prostu efekt tego, że akcja „Lunaparku” i innych jego książek ma miejsce w Berlinie, w centrum wydarzeń politycznych i historycznych, lub może po prostu Volker Kutscher kładzie większy nacisk na to, aby w książce przedstawić fakty historyczne. 
  
O jakich faktach historycznych jest w książce mowa? 
  
Putsch Röhma, lub tak zwana „noc długich noży” to główne wydarzenie historyczne opisane w tej książce. Naprawdę rzadko spotykam się z czymś takim, że autor kryminału w tak dobry sposób integruje prawdziwe wydarzenie historyczne w wątek kryminalny. Główny bohater Gereon Rath jako pracownik policji kryminalnej ma za zadanie wyjaśnić morderstwa dokonywane na bojówkarzach należących do SA. Państwo nazistowskie mocno osłabiło rolę policji kryminalnej, ni stąd ni zowąd Gestapo, SS oraz wewnętrzna żadnarmeria bojówki SA ma wiodącą rolę w śledztwach dotyczących członków SA, jednak, mimo to, nasz bohater wiernie stara się wypełnić swoją rolę detektywa i chce wyjaśnić morderstwa. W nazistowskiej rzeczywistości wartość życia kogoś, kto był nieprzychylny reżimowi była dość niska, niezależnie czy Żyd, homoseksualista, czy konkurent w drodze do zdobycia władzy. I w takich realiach Gereon Rath dąrzy do wytropienia mordercy.  
  
Dla mnie niesamowicie fascynujące są realia opisane w tej książce. Historie które my znamy z czasów okupacji hitlerowskiej, to jak naziści traktowali Polaków czy Żydów podczas okupacji w Polsce, praktycznie miały miejsce już w roku 1934 w Berlinie. Terror uprawiany przez organizacje typu Gestapo, SS czy SA miał miejsce od samego początku. Obozy koncentracyjne, w książce opisany jest na przykład KL Oranienburg były organizowane od samego początku objęcia władzy przez nazistów. Morderstwa oraz brutalne praktyki, tortury uprawiane przez Gestapo zostały wprowadzone już na samym początku. Jakiś czas temu czytałem książkę Remarque’a „Łuk Tryumfalny” – książka Volkera Kutschera w świetny sposób pokazuje z jakich Niemiec uciekali uchodźcy tacy jak główny bohater, Ravic, znany nam dobrze z Łuku Tryumfalnego. 
  
Książka „Lunapark” opisuje bardzo ciekawe zjawisko wewnętrznej walki o władzę w obozie nazistowskim i to w jaki sposób organizacja SA została wyeliminowana przez Hitlera. SA mocno przyczyniła się do tego, że Hitler doszedł do władzy. Ktoś kto interesuje się troche historią dobrze wie jaką rolę pod koniec lat 20tych i na początku lat 30tych odgrywały tak zwane „brunatne koszule”. „Brunatne koszule”, czyli organizacja paramilitarna zorganizaowana przez Hitlera, nazwana inaczej „SA” „Sturmabteilung – dział szturmowy” składała się często z gangsterów, bojówkarzy, którzy zanim zaczęli udzielać się w politycznej organizacji bojowej często byli najzwyklejszymi przestępcami wymuszającymi haracze, organizującymi nielegalny hazard itd. Jednak w pewnym momencie, już po objęciu władzy przez Hitlera SA zaczęło stawać się niewygodną organizacją. Nie miało dobrej reputacji i nawet zwolennicy nazistów kojarzyli ich z pospolitą przestępczością. Ten powód oraz parę innych były powodem intrygi która miała finał w „nocy długich noży”. To niezły oksymoron tak a propos – naziści w pewnym momencie zaczęli kategoryzować innych nazistów jako pospolitych przestępców, sami będąc przestępcami... to zjawisko pokazuje nam jak zło potrafi być relatywne... 
  
Fakty historyczne, to nie jedyna mocna strona tej książki. Wątek rodzinny, również miłosny głównego bohatera jest też bardzo dobrze rozwinięty. W świetny sposób autor opisuje rozterki trzeźwo i racjonalnie myślących rodziców, którzy mają dziecko w wieku nastoletnim odnośnie tego, czy ich syn powinien przystąpić do Hilterjugend. Powinien jako jedyny z grona rówieśników uniknąć członkostwa dla zasady w tej organizacji, być skazany na wykluczenie społeczne, czy też uspołeczniać się i brać udział w obozach, imprezach organizowanych przez tą organizację? To był trudny temat dla wielu rodziców, nastolatków, szczególnie w kręgach nie związanych z nazizmem. Pokazuje również to, jak mocno ideologia nazistowska dominowała życie społeczne, jak szybko przeszła do tzw. „Mainstreamu”.  
  
To co mnie w książce zaintrygowało, to właśnie strategia jaką obrali naziści aby „przekabacać” na swoją stronę zwykłych ludzi, którzy nie chcieli mieć nic wspólnego z ideologią nazistowską. Otóż, sami naziści ledwo doszli do władzy, byli znaczącą siłą polityczną, ale siłą która w normalnych warunkach nie byłaby w stanie zdobyć absolutnej władzy. Jednak intrygi, spryt i podstęp Hitlera umożliwił nazistom dojść do władzy. I tak, naziści po dojściu do władzy, bardzo dobrze wiedzieli jak ważne jest kontynuowanie z impetem swojej "zmiany” społecznej. Mianowicie, nazistom było jasne, że silnych przeciwników trzeba wykluczyć siłą. Jednak byli również świadomi, że spora część społeczeństwa jest pasywna, nieaktywna politycznie, nie identyfikuje się z ich ideologią, i potrzebuje czasu aby się "przekonać" nad prawdziwością ideologii nazizmu. I tak na zasadzie manipulacji, propagandy i wywierania presji psychologicznej, przymuszano całe tłumy dobrych, normalnych ludzi do tego aby stanęli po "odpowiedniej" stronie. Dla przykładu podam to, że nazistom było jasne, że jeśli mają władzę muszą szybko objąć kontrolę na systemem edukacji. Dzieci można bardzo łatwo „przekabacić” ideologicznie na swoją stronę. A dzieci są świetnym instrumentem aby wciągnąć niezdecydowanych rodziców w nazistowską machinę społeczną. Ten schemat dość dobrze był przedstawiony w książce. Oczywiście brutalność i przestępcza działalność nazistów też jest w wierny sposób przedstawiona. 
------------------------ 
Kolejna część tomu o Gereonie Rathie nie byłaby kompletna gdyby nie pojawiłby się w niej Konrad Adenauer, pierwszy powojenny kanclerz RFN, który sam został internowany na kilka dni w „noc długich noży”. 
  
Książkę przesłuchałem w formie audiobooka. Świetna interpretacja Davida Nathana. Na pewno sięgnę po kolejny tom, jeśli się tylko pojawi. Auto obiecał napisanie co najmniej 10 tomów, i jeśli utrzyma dotychczasowe tempo to można się spodziewać już do końca tego roku kolejnego tomu.  

To już szósta część serii której głównym bohaterem jest Gereon Rath.  
  
Każdy kolejny odcinek serii podoba mi się coraz bardziej.  
  
Akcja tego kryminału retro toczy się w roku 1934 w miesiącach od maja do sierpnia. Całość akcji ma miejsce w Berlinie. Od ponad roku absolutną władzę mają naziści. Głównym celem autora było opisanie kilku ważnych historycznych faktów i...