Tatuaż z tryzubem
literatura piękna
328 str.
- Data wydania:
- 2015-11-18
- Data 1. wyd. pol.:
- 2015-11-18
- Liczba stron:
- 328
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380491779
- Seria:
- Sulina
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Kategoria:
- literatura piękna
- Tagi:
- literatura polska Ukraina reportaż
2 nagrody - Data wydania:
- 2015-11-18
- Liczba stron:
- 328
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380491779
- Seria:
- Sulina
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Kategoria:
- literatura piękna
- Tagi:
- literatura polska Ukraina reportaż
Książka nominowana w Plebiscycie Książka Roku 2015 lubimyczytać.pl w kategori. Literatura faktu.
To nie jest kolejna książka o Majdanie i upadku Janukowycza. Owszem, Majdan też się pojawia, ale to książka przede wszystkim o Ukrainie jako takiej. O jej specyfice, o tym, co jest w niej fascynującego, co zabawnego, a co przerażającego. To podróż przez tworzące się państwo. Niekiedy postapokaliptyczne, niekiedy ryczące od entuzjazmu. To nie jest książka o wojnie w Donbasie, choć jest tam i ona. To wyprawa opłotkami tej najnowszej historii Ukrainy, wyprawa, mająca przybliżyć Polakom ten kraj, o którym czytali już sporo, ale raczej nie w ten sposób. To jest książka podróżnicza, ale podróże, które opisuje, są próbą zrozumienia Ukrainy, zarówno tej „prozachodniej” i „prowschodniej”. Ta książka to również wyjaśnienie, dlaczego słowa „prozachodniej” i „prowschodniej” są napisane w cudzysłowie.
Ziemowit Szczerek
Kup książkę
Polecane księgarnie
Pozostałe księgarnie
Informacja
Książki autora
Podobne książki
Recenzje oficjalnych recenzentów
Co ty wiesz o Ukrainie?
Mam problem z Ziemowitem Szczerkiem, bo uwielbiam, to, co pisze. Nie mogę być obiektywnym recenzentem. Na pytanie, czy warto przeczytać „Tatuaż z tryzubem”, odpowiedź mogę dać tylko jedną – nie tyle, że warto, tę książkę po prostu trzeba przeczytać. By spróbować zrozumieć Ukrainę, ale także, by z dystansu spojrzeć na Polskę.
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu.
Tak, to Mickiewicz i jego spiżowe strofy „Stepów akermańskich”. Jak sięgam po Szczerka, to od razu włącza mi się trop Mickiewiczowski. To pragnienie, by ogarnąć sercem Polskę, jej mity i wyobrażenia. I co z tego, że Mickiewicz słyszał głos z Litwy? Przecież Litwa to Polska. Przecież Ukraina to Polska. „Rzeczpospolita zwycięska” - od morza do morza. I oto on dobrowolny egzul, co jedzie patrzeć na tę postsowiecką przestrzeń jak w Mordorze. Przestrzeń Majdanu, przestrzeń pogrążoną w chaosie konfliktu.
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi
Ta dzikość to dzikość serca. Wolnej przestrzeni i wolnej decyzji, na chwilę uwolnionej spod jurysdykcji powszechnie obowiązujących norm społecznych. I ta tęsknota za wolnością, za stepami, za sokołami jest tłem dla ukazanych ludzi i wydarzeń. Szczerek tą wolnością jest obezwładniony. Z jednej strony pragnie ładu i spokoju, cywilizacji śródziemnomorskiej w jej emocjonalnym letargu, z drugiej pragnie wschodniej dzikości, wolności, nie ma dla niego jutra. Jak dla kozaka, co żyje chwilą. To właśnie w kozackim micie najpełniej realizuje się hasło „carpe diem”. „Tatuaż z tryzubem”, ten zbiór reportaży z różnych stron Ukrainy, to pean na cześć wolności.
Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu
Z tego rozdwojenia między ład i chaos, między Europę i Wschód rodzi się Szczerkowska schizofrenia, która jest charakterystycznym wyróżnikiem dla prozy autora „Mordoru”. W tym postradzieckim niedopełnieniu, tej potencji stawania się, przeistaczania, odnajduje Szczerek sam siebie. Bo „Tatuaż z tryzubem” to wielość, to niewiadoma, nieświadomość swego kształtu i tożsamości. Owo poszukiwanie formy przywodzi mi na myśl innego wielkiego pisarza obok Mickiewicza – Witolda Gombrowicza. Ale to nie wszystko, bo nie sposób uwolnić się od obrazów kozacczyzny z Sienkiewicza. Wielka Trójca polskiej literatury – Mickiewicz, Gombrowicz, Sienkiewicz – walczy ze sobą i współgra na stronach „Tatuażu z tryzubem”, by zrozumieć ukraiński problem. Szczerek to także myślenie literaturą, myślenie mitami, myślenie fikcją, która obnaża mechanizmy walki idei.
To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu
W reportażach z „Tatuażu...” podróżujemy po świecie bliskim i dalekim jednocześnie. Książka łączy w sobie odległe literackie brzegi, tak że słowo „reportaż” jest jedynie kiepskim wytrychem, by oddać formalną stronę tego pisarstwa. Mamy tutaj romantyzm i chłodny dystans, ale mamy też ironię i apokaliptyczną onirykę. To dziw prawdziwy i mistrzostwo, że Szczerkowi to wszystko wychodzi spójnie, że nie słychać tu zgrzytów, że szwy nie wyłażą. Jak to się mogło udać, by tragizm i komizm, refleksja i swoboda mogły istnieć koło siebie? Wynika to według mnie z uczciwości pisarza. Nie z tego, ze chce być pierwszym, że łaknie splendorów, sławy, klepania po plecach. Szczerek pragnie prawdy. Sięga nieraz po nią bardzo daleko, ale nie znajduję we współczesnej literaturze polskiej nikogo, kto z prawdą o Polsce i świecie zmierzyłby się w sposób tak bezkompromisowy i szczery.
Stójmy! - jak cicho! - słyszę ciągnące żurawie
Mickiewicz był porażony tą wolnością i tą przestrzenią. Czuł tę obcość, świat Orientu inspirował go tak bardzo, że swe marzenia o Polsce pragnął ucieleśniać poprzez sojusz z muzułmańską Turcją, gdzie zmarł, tworząc polskie legiony. Ale to było później. Ta wschodnia refleksja rodziła się właśnie na stepach Akermanu. Płynąc przez „suchy ocean”, patrząc na „lampę Akermanu”, myślał o Polsce. Tak jest w „Tatuażu z tryzubem”, tej luzackiej w języku, mieszającej grozę wojny z groteską postsowieckiego świata, opowieści ze wszystkich stron Ukrainy. Jedźmy zatem przez ten świat tak odległy, ale jednak bliski, świat szalony, ale jednak prawdziwy. Świat, który zrozumiemy, bo także nasz świat wyłania się zaledwie niepewnie z chaosu, w który może zostać nagle z powrotem strącony. Na koń!
Jedźmy, nikt nie woła.
Sławomir Domański
21 Popieram
Link do recenzji
1720
196
182
Oceny
Dyskusje
Książka na półkach
- 703
- 602
- 192
- 21
- 20
- 19
- 16
- 9
- 8
- 6
Wypożycz z biblioteki
Cytaty
Jedyna manifestacja faktu, że działało tu jakieś państwo - była w malowaniu. Co tylko się dało, pomalowano na żółto-niebiesko. Państwo ukraińskie nie było w stanie nadać przestrzeni własnej ...
Rozwiń
Zobacz więcej
Nie istnieje coś takiego jak obiektywna historia. Istnieją wyłącznie historyczne narracje.
Zobacz więcejUkraina nie była państwem, o które walczono. Ukraina była produktem geopolitycznych okoliczności i - po prostu - wydarzyła się. Tworzono ją i tworzy się nadal, pracując już na żywym, niepodl...
Rozwiń
Zobacz więcej
Opinie [64]
Wspaniała książka pisana żywym językiem, Obowiązkowa lektura dla osób wybierających się na wycieczkę do Kijowa i do Ukrainy.
Pokaż mimo totrzeci Szczerek w mojej kolekcji. Słabszy od 7-ki i Mordoru ale i tak lepszy niż większość książek non-fiction jakie ostatnio czytałem. Polecam.
Pokaż mimo toTytułowy tryzub to narodowy symbol Ukrainy. Bo właśnie o niej jest ta książka. O jej historii, niełatwym położeniu czy też o tym czym naprawdę jest ukraińskość. Autor zaznacza że ta książka nie jest wcale o Majdanie i wojnie w Donbasie, ale tematy te przewijają się w każdym rozdziale pod najróżniejszymi postaciami. Ziemowit Szczerek stara się poprzez swoje podróże po...
więcejObiektywnie, subiektywnie a nawet poetycko! Ciekawie..
Pokaż mimo toKsiążka, która jest zbiorem prymitywnych przekleństw używanych w zupełnie niepotrzebnych sytuacjach.
więcejNie jest to reportaż, lecz luźne, brukowe i banalne przemyślenia autora. Z. Szczerek chyba chce pokazać, że włada "polską łaciną", lecz robi to w sposób prostacki. Nie potrafię zrozumieć, dlaczego ta pozycja zbiera tak dobre oceny. Najczęstszymi słowami autora są:...
Książkę przeczytałam jednym tchem. Narracji niemal słucha się jak opowieści kolegi, którego ton, słownictwo, sposób mówienia przy pierwszym kontakcie może nie do końca odpowiadać jako zbyt szorstkie, zbyt obcesowe, ale wraz z kolejnymi miastami-akapitami Czytelnik zdaje sobie sprawę, że to jedyny adekwatny sposób przedstawienia ukraińskiej rzeczywistości.
Pokaż mimo toBardzo dobra pozycja pomagająca zrozumieć mentalność Ukrainy i Ukraińców, ich historię, ich teraźniejszość i perspektywy na przyszłość.
więcejKsiążka pisana trzeźwym językiem, z realnym spojrzeniem na świat osoby mocno stąpającej po ziemi.
Dla miłośników tego kraju pozycja obowiązkowa (chociaż z drugiej strony - niekoniecznie, bo jednak sporo rzeczy stawia na głowie, włącznie...
To nie jest przewodnik dla sentymentalnych miłośników tzw. kresów. To nie jest też literatura piękna językowo. Nie jest to też oczywiście powieść z jasno zarysowaną akcją. Ale w takim razie co to jest? To cykl reportaży napisanych przez człowieka z zewnątrz, który patrzy na ukraińską rzeczywistość bez sentymentów. A Ukraina jawi się w tej książce jako kraj wielu kontrastów,...
więcejJak dla mnie bardziej zapis wrażeń niż reportaż, ale za to żywy i pełen kolorytu. Może i brak w tym wszystkim nieco głębi, ale podoba mi się ta sarkastyczno-straszna obserwacja.
Pokaż mimo toPoznaj Polaku sąsiada swego
Pokaż mimo tobo nie aż tak daleko Ci do niego...