Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ostatnia z trylogii reportaży/esejów z Polski angielskiego podróżnika i pisarza. Tym razem Newman wraca do naszego kraju w 1958 roku. Od jego ostatniej wizyty w 1945 zmieniło się całkiem sporo i Polska Rzeczpospolita Ludowa zdaje się gwałtownie zmieniać.

W odróżnieniu od części drugiej, która była bardziej esejem politologicznym i historycznym, tym razem auto dużo więcej podróżuje się i włóczy by opisać Polskę z różnych perspektyw. Pierwsza część książki jest lekko uzupełnioną powtórką z historii polski… Tutaj trzeba pamiętać, że Bernard Newman pisał książki dla anglików, a odstępy między nimi miały po kilkanaście lat, stąd taki zabieg.

W części drugiej auto pozwolił sobie na szereg hipotez i próbę przewidzenia tego, co stanie się z Polską za kilka lat. Jak sam przyznaje całkowicie się mylił, licząc na to, że Rosjanie pozwolą Polsce pójść własnoręcznie wybraną drogą. Newman to kolejny już autor, który zgadza się z tym, że okres od 1945 do 1956 roku był okresem pewnej formy totalitaryzmu w Polsce. Natomiast po tej dacie zaczęło się dużo zmieniać.

Właśnie te zmiany lat 56-58 mamy opisane w książce z pierwszej ręki i okiem Brytyjczyka zakochanego w naszym kraju. Odwiedza On Poznań tuż po wydarzeniach czerwcowych, odbudowaną Warszawę z budzącym jego zaskoczenie Pałacem Kultury i Nauki, Kraków, który stał się stolicą kulturalną polski, Wrocław i Szczecin, czyli miasta podarowane nam po wojnie wraz z ziemiami zachodnimi.

Problematyka ziem, które my nazywamy „odzyskanymi” zajmuje dużą część książki. Dzięki temu dowiadujemy się, jak paląca była to kwestia, która w 1958 roku nie była jeszcze uregulowana z Niemcami, chcącymi te ziemie odzyskać.

Autor analizuje też zmiany polityczne, odwilż i stopniowe przeobrażenie PRL w coś, co trudno nazwać socjalizmem, ale nie jest też kapitalizmem. Widać, że Newman jest oczarowany Gomułką, jego energią i patriotyczną postawą, jakie prezentował na samym początku swojej władzy.

Wartość książki podnosi też to, że podczas podróży poznajemy dziesiątki zwykłych i niezwykłych ludzi, którzy opowiadają autorowi swoje historie. Rolnicy, robotnicy, przesiedleńcy na ziemie zachodnie, inżynierowie w Nowej Hucie i w PGRach, artyści i naukowcy – składają się ciekawy obraz kraju w momencie wychodzenia z mrocznych czasów.

Książka warta uwagi, zarówno, jako obraz PRL jak i opisująca nasz kraj z perspektywy obcokrajowca.

Ostatnia z trylogii reportaży/esejów z Polski angielskiego podróżnika i pisarza. Tym razem Newman wraca do naszego kraju w 1958 roku. Od jego ostatniej wizyty w 1945 zmieniło się całkiem sporo i Polska Rzeczpospolita Ludowa zdaje się gwałtownie zmieniać.

W odróżnieniu od części drugiej, która była bardziej esejem politologicznym i historycznym, tym razem auto dużo więcej...

Gdyby nie pojawienie się kilku ludzi-robotów, wymyślonych nazwisk polityków i innych delikatnych wtrąceń science-fiction, można by stwierdzić, że książka jest reportażem ze współczesnej Rosji. Dmitry Glukhowsky, znany ze swoich powieści post-apo takich jak Metro 2033 czy Outpost, tym razem postanawia nam opowiedzieć o swoim kraju w zbiorze opowiadań.

Tematyka poruszona w opowiadaniach składa się na całościowy, alegoryczny obraz współczesnej Rosji i Rosjan. Historie dają nam wgląd w działanie systemu politycznego i społecznego, ale też wgląd w rosyjską duszę, bo opowiadania ilustrują często postawy ludzi wobec świata, w którym żyją.

Jasne, że sporo tu elementów fantastyki, niemniej historie takie jak te po małym urealnieniu, mogą lub prawie na pewno zdarzają się w Rosji dziś. Nepotyzm, kupowanie stanowisk, promowanie bylejakości, bezsilność wobec władzy czy służb, państwo z dykty, brak elementarnej sprawiedliwości, propaganda i tresowanie społeczeństwa, to nic nowego, gdy mówimy o tym kraju.

Jeszcze żaden zbuntowany upokorzony żołnierz nie postanowił odpalić pocisku balistycznego, żaden nawrócony płatny morderca z FSB nie próbował naprawiać systemu sądownictwa a wysoko postawiony polityk zorganizować wolnych wyborów czy odwołać ze stanowisk oligarchów…, Ale to nie oznacza, że to nie może się kiedyś stać.

Jeśli chcemy spróbować zrozumieć Rosjan, ich sposób myślenia, poziom zastraszenia i wytresowania, to te opowiadania po odpowiednim zinterpretowaniu są kolejną cegiełką w tym procesie. A abstrahując od ich dopasowania do realiów państwa, opowiadana są po prostu ciekawymi historiami.

Gdyby nie pojawienie się kilku ludzi-robotów, wymyślonych nazwisk polityków i innych delikatnych wtrąceń science-fiction, można by stwierdzić, że książka jest reportażem ze współczesnej Rosji. Dmitry Glukhowsky, znany ze swoich powieści post-apo takich jak Metro 2033 czy Outpost, tym razem postanawia nam opowiedzieć o swoim kraju w zbiorze opowiadań.

Tematyka poruszona w...

Książka Piotra Matysiaka to zbiór esejów/wspomnień z jego pracy, jako kuratora sądowego. Opowieści składają się na reportaż o tym jak wygląda praca kuratorów sądowych i przedstawia realia życia w patologicznych domach i środowiskach w naszym kraju.

Autor pisze odważnie, dosadnie, nieraz wulgarnie, co składa się na dość sugestywny obraz polskiej patologii, ale też jego osobistego stosunku do pracy i środowisk, jakie musi w niej odwiedzać. Można to odebrać, jako kontrowersyjne, niemniej już na wstępie Matysiak zaznacza, że to jego pierwsza książka oraz że przedstawiany obraz jest subiektywny.

Dość prosty, bezpardonowy i mało poprawny politycznie język i reportaż w stylu „gonzo” sprawia, że lekturę czyta się szybko oraz z zaciekawieniem. Niemniej tematyka jest ciężka i wymaga sporo dystansu a nawet odrobiny cynizmu. Autorowi zależy abyśmy poczuli klimat opisywanych miejsc, dlatego gdy odwiedza nadzorowane rodziny, najczęściej alkoholików, skwapliwie opisuje nam towarzyszące temu intensywne zapachy, dźwięki, bałagan… ogólnie syf, w jakim żyją.

Odwiedzamy, więc razem z nim popegeerowskie wsie i mniejsze miasteczka, gdzie bezrobocie wciąż jest duże a alkohol i przemoc bywają jedyną rozrywką. Niemal w każdej historii widzimy obraz upadłych rodziców i cierpiących w skutek tego dzieci – zaniedbanych, bitych czy wykorzystywanych. Alkohol, przemoc fizyczna i seksualna, prostytucja, narkotyki, przestępczość, choroby psychiczne i bezdomność. O tym przeczytamy tu bardzo dużo. Przytaczane historie składają się też na obraz dziedzicznej patologii, gdy widzimy jak dorastające dzieci zaczynają zachowywać się i żyć tak samo jak ich rodzice, nawet w sytuacji, gdy zostały im odebrane i pewną część życia spędziły już w innych realiach (np. w domu dziecka czy rodzinie zastępczej).

Autor nie ma dla swoich podopiecznych taryfy ulgowej, z narracji dowiemy się, że jest osobą empatyczną i zwłaszcza dobro dzieci mocno leży mu na sercu, ale jego stosunek do opisywanej tu „patoli” jest jednoznaczny. Nie ukrywa swoich uczuć czy opinii i raczej bardziej skłania się do stwierdzenia, że zdecydowana większość nadzorowanych osób sama jest winna swojej sytuacji. Cześć czytelników może to uznać za minus książki, brak obiektywizmu itd. Z drugiej strony autor nam go nie obiecuje i trzeba przyznać, że jego praca jest trudna i wyniszczająca psychicznie…

Ważnym elementem opowieści są też urzędowe absurdy, które często utrudniają pracę kuratora, demotywują i sprawiają, że na ten zawód decyduje się coraz mniej osób. Bezsensowna papierologia, raporty pisane na pokaz i na ilość, wyrabianie normy, praca w weekendy np. przy widzeniach dzieci z rodzicem to niektóre z opisywanych tu aspektów pracy Kuratora.

Warto sięgnąć po ten tytuł, jeśli jesteśmy gotowi poczytać o tym, jak nisko może upaść człowiek.

Książka Piotra Matysiaka to zbiór esejów/wspomnień z jego pracy, jako kuratora sądowego. Opowieści składają się na reportaż o tym jak wygląda praca kuratorów sądowych i przedstawia realia życia w patologicznych domach i środowiskach w naszym kraju.

Autor pisze odważnie, dosadnie, nieraz wulgarnie, co składa się na dość sugestywny obraz polskiej patologii, ale też jego...