Stanisław Kutrzeba (1876–1946),profesor historii ustroju i dawnego prawa polskiego w Uniwersytecie Jagiellońskim, sekretarz generalny, a następnie prezes Polskiej Akademii Umiejętności, był niewątpliwie jednym z tych historyków, w charakterystyce którego uprawnione jest użycie określenia „mistrz historiografii”. W jego bogatym dorobku naukowym, który liczy blisko pięćset pozycji, znajdują się rozprawy dotyczące niemal wszystkich epok historycznych, po meandrach których poruszał się z wielką swobodą i erudycją . Nazwisko Stanisława Kutrzeby najczęściej bywa jednak łączone z jedną z najgłośniejszych prac w dziejach polskich badań historyczno-prawnych, mianowicie Historią ustroju Polski w zarysie, która, opublikowana po raz pierwszy w 1905 r., a następnie kilkakrotnie uzupełniana przez autora (do 1917 r. ukazały się cztery wydania),stała się na ponad pięćdziesiąt lat podstawowym podręcznikiem uniwersyteckim w tym przedmiocie. Nie należy jednak zapominać, że początki drogi naukowej tego znakomitego historyka prawa wiążą się z dziejami średniowiecznego Krakowa. Stosunkowo krótki okres zainteresowania historią rodzinnego miasta zaowocował jednak kilkoma rewelacyjnymi pracami, w których Kutrzeba stworzył podwaliny pod nowoczesne badania nad historią społeczno-gospodarczą miast w Polsce przedrozbiorowej.