Człowiek z Marsa

W porównaniu z innymi dziełami Stanisława Lema, nie nazwałabym tej książki wybitną; niemniej jest to kawał porządnego fantasy! Książka nie jest długa, więc nie zdąży znudzić. Polecam zapoznać się z debiutem literackim Mistrza.

W porównaniu z innymi dziełami Stanisława Lema, nie nazwałabym tej książki wybitną; niemniej jest to kawał porządnego fantasy! Książka nie jest długa, więc nie zdąży znudzić. Polecam zapoznać się z debiutem literackim Mistrza.

Pokaż mimo to

"Człowiek z Marsa", pierwszy raz opublikowany w odcinkach w 1946 roku, to najwcześniejsza powieść Lema: krótka, jednowątkowa i bardzo, bardzo kiepska. Naiwny pomysł, trącące myszką podłoże naukowe i sztuczne dialogi - nie mogło być lepszego dowodu, że rozum nie jest przyrodzony, i że Lem musiał zapewne długo i ciężko pracować na swój sukces. "Człowiek z Marsa" może mieć wartość tylko dla fanów, zwłaszcza tych, którym marzyło się zawsze, by Lem wydał więcej prostodusznych powieści przygodowych, zanim jego proza zaczęła powoli i nieubłaganie wyzbywać się sensacyjnej akcji.

"Człowiek z Marsa", pierwszy raz opublikowany w odcinkach w 1946 roku, to najwcześniejsza powieść Lema: krótka, jednowątkowa i bardzo, bardzo kiepska. Naiwny pomysł, trącące myszką podłoże naukowe i sztuczne dialogi - nie mogło być lepszego dowodu, że rozum nie jest przyrodzony, i że Lem musiał zapewne długo i ciężko pracować na swój sukces. "Człowiek z Marsa" może...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Przeczytana, na półce:)

Przeczytana, na półce:)

Pokaż mimo to

Moje pierwsze spotkanie z Lemem. No cóż, bez szału. Książka mnie kompletnie nie porwała, nawet rozczarowała, ale biorę poprawkę, że to początki Lema i nie jest to pełnia jego talentu.

Moje pierwsze spotkanie z Lemem. No cóż, bez szału. Książka mnie kompletnie nie porwała, nawet rozczarowała, ale biorę poprawkę, że to początki Lema i nie jest to pełnia jego talentu.

Pokaż mimo to

Trzy gwiazdki dla Lema... Coś podobnego... Upadek świata... Albo prowokacja jaka.... A jednak. Słaby ten Lem... i zaraz trzeba dopowiedzieć. "Człowiek z Marsa" to dla mnie słaba pozycja, bo nie mam już 15 lat, bo przeczytałem dziesiątki książek sf, bo żyję w XXI wieku i trudno, żeby porwała mnie proza science fiction z roku... 1946. Zatem te trzy gwiazdki to ocena wg dzisiejszego kryterium. Teraz czas oddać cesarzowi, co cesarskie. Owszem, jest Człowiek z Marsa, trywialny, dziecinny i rozumiem doskonale, dlaczego Lem, jako już dojrzały pisarz tak zapierał się, żeby tej książki nie wznawiać drukiem i sam otwarcie mówił, że się jej wstydzi. Jednak trzeba mieć na uwadze jedną rzecz: właśnie skończyła się II wojna światowa, telewizja i radio są jeszcze w powijakach, a Lem rozmyśla o kosmitach z Marsa. Tym samym moim zdaniem tym literackim debiutem od razu dołącza do klasyków tj Verne, czy Wells. Niezły start. Człowiek z Marsa jest pozbawionym większych ambicji czytadłem, ale napisany jest ten teks zgrabnie, a wiele wątków w nim wspomnianych zostało w innych książkach Lema w o niebo rozleglejszy sposób rozwiniętych. Podsumowując, jest to książka wyłącznie dla fanów twórczości pisarza.

Trzy gwiazdki dla Lema... Coś podobnego... Upadek świata... Albo prowokacja jaka.... A jednak. Słaby ten Lem... i zaraz trzeba dopowiedzieć. "Człowiek z Marsa" to dla mnie słaba pozycja, bo nie mam już 15 lat, bo przeczytałem dziesiątki książek sf, bo żyję w XXI wieku i trudno, żeby porwała mnie proza science fiction z roku... 1946. Zatem te trzy gwiazdki to ocena wg...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Podchodziłem do niej kilkukrotnie. W porównaniu do innych utworów Lema wypada raczej przeciętnie.

Podchodziłem do niej kilkukrotnie. W porównaniu do innych utworów Lema wypada raczej przeciętnie.

Pokaż mimo to

Dość słaba opowieść, niestety, ale wiedziałem na co się porywam, że to pierwsza książka Lema. I że pisana dla pieniędzy. I że ogólnie nie jest najlepsza, bo sam wystawił jej bardzo niską notę. Miejscami bardzo naiwna, postacie bezinteresowne i heroiczne, ich zachowanie często mało wiarygodne.

Przeczytałem, bo bardzo lubię Lema, a warto znać dorobek pisarza, którego się szanuje, ceni, traktuje jako autorytet. To po prostu książka-wprawka. Początek. Fan powinien znać, bo to ciekawostka, nie-fan powinien odpuścić, bo może się zrazić.

Dość słaba opowieść, niestety, ale wiedziałem na co się porywam, że to pierwsza książka Lema. I że pisana dla pieniędzy. I że ogólnie nie jest najlepsza, bo sam wystawił jej bardzo niską notę. Miejscami bardzo naiwna, postacie bezinteresowne i heroiczne, ich zachowanie często mało wiarygodne.

Przeczytałem, bo bardzo lubię Lema, a warto znać dorobek pisarza, którego się...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Żeby napisać coś sensownego o „Człowieku z Marsa” (1946!) Lema trzeba by odpomnieć wszystkich Obcych (ósmych i kolejnych pasażerów Nostromo), gumowych kosmitów z filmów klasy B, ale i „Bliskie spotkania…”, i „Odyseę kosmiczną”… Dziś książka Lema może się wydać niektórym uroczą ramotką. Jednak pamiętajmy o tym, że Lem był prekursorem. Wytyczał szlaki, wyznaczał drogi. Mnie „Człowiek z Marsa” sprawił czytelniczą przyjemność, mamy tu bowiem do czynienia z Lemem młodym, z zaczynem Lema, z Lemem w stanie czystym. Książka jest bardzo przyzwoicie napisana, jest napięcie, piękna polszczyzna (z przyjemnością odświeżyłam sobie zapomniane słowo „tusz”), jest żywioł fantazji ujęty w karby ówczesnej wiedzy o fizyce, astrofizyce, kosmosie, ale jest też ujmujący przejaw fascynacji mechaniką (o elektronice nikt wtedy jeszcze nie marzył). Jest też, może jedyny w twórczości Lema (może? aż taka znawczynią dzieł wszystkich nie jestem) przebłysk wiary w ludzkość. W ludzkie uczucia. W ludzi jako gatunek. Czy to dziś brzmi naiwnie? Ale czy bez tej wiary mielibyśmy ochotę wstać rano z łóżka?

Żeby napisać coś sensownego o „Człowieku z Marsa” (1946!) Lema trzeba by odpomnieć wszystkich Obcych (ósmych i kolejnych pasażerów Nostromo), gumowych kosmitów z filmów klasy B, ale i „Bliskie spotkania…”, i „Odyseę kosmiczną”… Dziś książka Lema może się wydać niektórym uroczą ramotką. Jednak pamiętajmy o tym, że Lem był prekursorem. Wytyczał szlaki, wyznaczał drogi....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Wrona, holocaust, wiem. Ale jednak trochę przeszkadza świadomość, że od "Człowieka z Marsa" do "Fiaska" Lem pielęgnował jedną myśl.

Wrona, holocaust, wiem. Ale jednak trochę przeszkadza świadomość, że od "Człowieka z Marsa" do "Fiaska" Lem pielęgnował jedną myśl.

Pokaż mimo to

Wbrew bardzo przychylnej opinii Jerzego Jarzębskiego, wyrażonej w posłowiu, uważam tę książkę za bardzo kiepską, wyraźnie odstającą – tak pod względem fabularnym, jak i warsztatowym – od późniejszych, bardziej znanych wczesnych powieści Lema, czyli Astronautów i Obłoku Magellana. To prawda, że w Człowieku z Marsa brak drażniących dziś wtrętów propagandowych, będących trybutem wobec wczesnopeerelowskiego reżimu – trudno to jednak uznać za ważką zaletę w obliczu słabości literackiej tego utworu.
Czytany dzisiaj Człowiek z Marsa nie tylko trąci myszką, ale wręcz drażni naiwnością wielu fragmentów, np. zawiązania fabuły (zaczyna się niczym drugorzędna powieść szpiegowska albo kryminalna). Naiwny jest też koncept, że byle reporter z ulicy może funkcjonować jak równy wśród uczonych – o ile udałoby mu się przypadkiem coś trafnego podpowiedzieć, o tyle nie da się tu oczekiwać stałego sensownego wkładu. Postać „niedouka z zewnątrz” Lem potem mocno udoskonalił, aczkolwiek i w Astronautach lekkomyślny i słabo zorientowany pilot Robert Smith jawi się jako oczywisty i dość prymitywny zabieg autora, który – chcąc objaśnić czytelnikowi zawiłości fabuły – nie znajduje lepszego rozwiązania.
Postać „starego profesora” Widdletona, który wszystko rozumie, ale z rzadka jedynie raczy oświecać głupszych od siebie, i który wiarę w boga i duszę poczytuje za główny przyczynek dla – nie wiem, czy słusznego – poczucia wyższości Ziemian nad Marsjanami, jest skrajnie nielemowska. Trudno Widdletona traktować jako porte parole autora, jakim był Doktor w Edenie, Rohan w Niezwyciężonym (choć tam również mniej naiwny Horpach), czy choćby bezimienny lekarz-narrator Obłoku Magellana. Pozostałe postacie są w sumie ledwie naszkicowane, na tyle, by czytelnik pojmował ich funkcję. Ale są tak papierowe, że nie sposób się do nich przywiązać, i ich dramatyczne nierzadko losy, ze śmiercią włącznie, przyjmuje się zupełnie beznamiętnie.
Istnieją w Człowieku z Marsa pewne pomysły rozwinięte przez Lema później, w lepszych książkach. Choćby ów „proszek z cylindra”, służący Areantropowi do rysowania ludziom obrazków, kojarzy się z „piórem elektrycznym” dubeltów, którego zapis uczeni z Ziemi odczytują za pomocą proszku grafitowego. Jednak gdybym przed lekturą nie wiedział, że Człowiek z Marsa jest powieścią Lema, mógłbym ją wziąć za płód międzywojnia, utwór jednego z tych licznych egzaltowanych autorów literatury popularnej, pragnących pozyskać czytelnika niepohamowaną pogonią za sensacyjnym stylem, jeśli już nie sensacyjną treścią.

Wbrew bardzo przychylnej opinii Jerzego Jarzębskiego, wyrażonej w posłowiu, uważam tę książkę za bardzo kiepską, wyraźnie odstającą – tak pod względem fabularnym, jak i warsztatowym – od późniejszych, bardziej znanych wczesnych powieści Lema, czyli Astronautów i Obłoku Magellana. To prawda, że w Człowieku z Marsa brak drażniących dziś wtrętów propagandowych, będących...

więcej

mniej

Pokaż mimo to