Sztuka uczenia się

„Jak wiemy, jedna z tajemnic postępu polega na doskonaleniu zdobyczy poprzedników przez poddanie dotychczasowej działalności refleksji i badaniu, które pozwala działalność tę wykonywać sprawniej niż dotychczas. Czy ta usprawniająca refleksja, która przynosi tak zdumiewające postępy w dziedzinie produkcji, nie powinna intensywniej niż dotąd przenikać aktywności człowieka, polegającej na uczeniu się? (…) Oprócz konkretnych dyrektyw dla uczących się praca niniejsza zawiera m. in. szereg takich informacji oraz uwag o racjonalnym uczeniu się i nauczaniu, których uczeń sam na własną rękę wykorzystać praktycznie nie potrafi, gdyż stanowione przede wszystkim domenę obowiązków szkoły. Czy informacje takie – powie ktoś – zmniejszające niewiedzę ucznia w żywotnych dla niego sprawach, nie mogą źle wpłynąć na autorytet szkoły i nauczyciela? Sądzę, że autorytetu tego bronić trzeba nie przez ukrywanie przed młodzieżą możliwości doskonalszego prowadzenia nauki, lecz drogą energicznego przezwyciężania zastoju i konserwatyzmu, który przenika naszą szkołę znacznie głębiej, niż się zwykle sądzi. Co więcej: w zaznajamianiu szerokiego ogółu uczniów i rodziców z możliwościami usprawniania toku nauki upatruję nawet jeden ze sposobów podważania wzmiankowanego konserwatyzmu, z którym toczy się u nas nie wojnę, lecz anemiczną walkę podjazdową”.