Szkocki powieściopisarz, poeta i reportażysta podróżnik, główny reprezentant neoromantyzmu w literaturze brytyjskiej. Stevenson urodził się w Edynburgu (Szkocja). Jego ojciec Thomas Stevenson i dziadek Robert Stevenson byli projektantami i inżynierami. Prawdopodobnie po swojej matce, Margaret Balfour, pisarz odziedziczył słabe płuca, podatne na rozwój gruźlicy. Stevenson spędzał zimy w domu z pielęgniarką czytającą mu Biblię. Podczas lata zachęcano go do zabaw na świeżym powietrzu. Był przygotowywany by pójść w ślady ojca i dziadka, ale nie chciał tego. Postanowił studiować literaturę angielską. Resztę życia spędził na podróżach i szukaniu lepszego klimatu dla zdrowia często wyjeżdżał do Belgii i Francji w celach leczniczych. We Francji przebywał w towarzystwie młodych artystów: malarzy i pisarzy. Jego pierwszą opublikowaną pracą był esej Roads, a pierwsze książki miały tematykę podróżniczą. W 1878 r. ukazała się An Inland Voyage, o podróży drogą wodną z Antwerpii do północnej Francji, która przyniosła uznanie i podziw dla zmysłu obserwacyjnego młodego autora. Dwa lata wcześniej, w sierpniu 1876 r., w podparyskiej wiosce Stevenson poznał swoją przyszłą żonę – Fanny Vandergrift Osbourne, żyjącą w separacji z mężem. Fanny miała trójkę dzieci z pierwszego małżeństwa (Isobel, Lloyd i Hervey Osbourne’owie). Pobrali się w 1879 r. w Kalifornii. Doświadczenia z pobytu na kontynencie stały się podstawą książki The Amateur Emigrant. Napisał ją w 1880 r., ale wydał drukiem dopiero 14 lat później, w roku 1894. Przez niektórych biografów Stevensona uważana jest ona za jego największe osiągnięcie. Wyróżnia się spośród innych wnikliwością obserwacji psychologicznych, dostrzeżeniem cierpienia i nędzy ludzi.
Pierwszy okres twórczości, oparty na doświadczeniach pisarza, podsumowuje powieść The Silverado Squatters powstała po jego oryginalnej podróży poślubnej – wraz z żoną spędził trzy tygodnie w opuszczonej kopalni srebra w Kalifornii.
Steveson przez całe życie pisał nowele. Te zebrane w tomie zatytułowanym New Arabian Nights (Nowe noce arabskie),wydanym w 1882 r., zostały uznane przez krytyków za wybitne osiągnięcie literackie, zaś „sztandarowymi” powieściami Stevensona są: Wyspa skarbów, Porwany za młodu oraz nowela Doktor Jekyll i pan Hyde.
Ważną dla osoby Stevensona i jego twórczości postacią był jego pasierb, Lloyd Osbourne. To dla niego Stevenson zaczął tworzyć Wyspę skarbów: pisanie powieści rozpoczęło się od zabaw z dwunastoletnim wówczas przybranym synem w rysowanie pirackiej mapy. Gdy Lloyd Osbourne dorósł, zaczęli pisać razem, a najbardziej znaną z ich wspólnych powieści była czarna komedia Bagaż nie z tej ziemi, w 1966 r. sfilmowana przez Bryana Forbesa z Michaelem Caine w roli głównej, później przerobiona także na musical.
Stevenson zmarł w wieku 44 lat na udar mózgu, spowodowany zażywaniem przez większą część życia opium i laudanum.
Przekleństwo ludzkości polega więc na tym, że dwie sprzeczne natury są ze sobą na wieki złączone, że w otchłani dręczącego sumienia muszą to...
Przekleństwo ludzkości polega więc na tym, że dwie sprzeczne natury są ze sobą na wieki złączone, że w otchłani dręczącego sumienia muszą toczyć tragiczne, nie kończące się boje.
„Jestem chory na ciele i umyśle, bezwolny, pochłonięty jedną tylko myślą: strachem przed swoją drugą naturą”.
Lata sześćdziesiąte dziewiętnastego wieku, ponury wiktoriański Londyn. Zanim stolicę Anglii objął we władanie siejący grozę morderca Kuba Rozpruwacz, kilka lat wcześniej po ulicach miasta włóczył się nocami niejaki Edward Hyde.
A zaczęło się tak...
Ogarnięty niebezpieczną idée fixe doktor Henryk Jekyll – tęgawy londyńczyk z towarzystwa, niewolny od ludzkich przywar – sporządził magiczną miksturę, której działanie testował na sobie. Jej wypicie wywoływało bardzo bolesne procesy chemiczne. W wyniku tych procesów, znany i lubiany doktor Jekyll, przybierał postać pana Hyde’a - brutalnego łotra, obdarzonego dziką zwierzęcą naturą.
Nowela Stevensona jest powszechnie znana w kulturze i pop-kulturze. Na jej podstawie kręcono też filmy. Zazwyczaj przedstawia się ją jako historię kryminalną albo horror. Tymczasem to bardzo wyjątkowe, stylowe dzieło niemające nic wspólnego ani z kryminałem, ani z horrorem. Opowiada o ludzkiej naturze, jej dwoistym charakterze i podwójnych życiowych dążeniach człowieka. Bowiem zło nie pojawiło się w Jekyllu razem z Hyde’m. Ono tkwiło w nim wcześniej, jeszcze zanim gorsze strony jego natury okazały się dominujące. „Henryk Jekyll brzydził się niekiedy postępkami Edwarda Hyde, ale cały ten stan był taki jakiś niezwykły i bezprawny, iż z wolna przestały się u Henryka Jekylla odzywać wyrzuty sumienia”.
Stevenson uczy, żeby nie igrać ze złem i nie ulegać swoim tajemnym pokusom. A przede wszystkim przestrzega, że nawet krótka wyprawa do świata zła jest w stanie bezpowrotnie zdewastować równowagę duchową człowieka.
[książka przeczytana w ramach wyzwania czytelniczego - listopad 2023]
"Doktor Jekyll i Pan Hyde" Roberta Louisa Stevensona, to jedna z najbardziej znanych historii o dwoistości natury ludzkiej. Opowiada o tym, jak wiele zła skrywa się nawet w najbardziej serdecznej, wyedukowanej, poważanej jednostce. Skryta pod płaszczem dobroci mroczna strona ego, nie pozwala jednak o sobie zapomnieć. Po cichu szepce, podsyca złe żądze, wywołując na światło dzienne emocje, które w ukryciu na zawsze pozostać powinny. Opracowawszy miksturę, za pomocą której dwie skrajne osobowości ludzkiego wnętrza rozłączyć się mogą i pod dwoma różnymi maskami, odziane w zupełnie odmienną formę cielesną są w stanie egzystować, Doktor Jekyll postanowił dopuszczać się niecnych czynów pod fasadą anonimowości. Niestety, nawet tak genialny plan spalił na panewce, będąc brzemiennym w tragiczne dlań skutki. Opowiadać więcej nie będę, gdyż nowelka jest krótka, ale za to niezwykle genialna i uważam, iż każdy fan prozy (nie tylko grozy) psychologicznej sięgnąć po nią powinien. Historia o moralnym upadku, zamianie w niemalże dzikie stworzenie, transcendentalności, złych demonach ukrytych w ludzkim wnętrzu.
IG: suspense_books