Od 2015 roku dzieci uczęszczające do polskich szkół podstawowych otrzymują dostęp do darmowych podręczników, których zakup jest finansowany z budżetu państwa. Inicjatywa ta pozwoliła rodzicom na znaczące oszczędności. Nie jest tajemnicą, że książki szkolne należą do najdroższych publikacji na rynku wydawniczym, a do tego szybko się dezaktualizują. Trzy lata temu pojawiła się kolejna inicjatywa, tym razem nakierowana nie na odciążanie domowych budżetów, lecz pozwalająca małym uczniom i przedszkolakom, a także noworodkom poznawać ciekawe lektury.

Wyprawki Czytelnicze dla noworodków, przedszkolaków i pierwszoklasistów

Od 2017 roku Instytut Książki rozdaje noworodkom w szpitalnych oddziałach położniczych (a właściwie ich rodzicom) Wyprawki Czytelnicze z książką „Pierwsze wiersze dla…” oraz broszurę informacyjną dla rodziców. Organizatorzy chwalą się, że z książkami udało się dotrzeć do 96% oddziałów położniczych w kraju. Od 2018 roku podobny prezent odbierają dzieci w wieku przedszkolnym, które zostaną zapisane do biblioteki publicznej przez swoich opiekunów. Każde takie dziecko dostaje książkę „Pierwsze czytanki dla…”, broszurę informacyjną oraz kartę Małego Czytelnika. W ubiegłym roku Wyprawkę Czytelniczą można było otrzymać w 5200 bibliotekach w całej Polsce (biblioteki główne wraz z filiami), w tym roku już w 6000 placówek (w Polsce mamy 7 881 bibliotek, z czego 5 272 to filie biblioteczne). Lista wszystkich bibliotek głównych biorących udział w tegorocznej edycji projektu Instytutu Książki (bez uwzględnienia filii) znajduje się tutaj. W poprzednich latach akcję wspierały duety aktorów: Joanna Koroniewska z Maciejem Dowborem oraz Tamara Arciuch z Bartłomiejem Kasprzykowskim.

Przygotowana w tym roku Wyprawka Czytelnicza jest skierowana do nieco starszych dzieci – uczniów pierwszych klas szkół podstawowych. Podobnie jak poprzednie edycje zawiera książkę – jej tytuł brzmi „Pierwsze abecadło” – oraz broszurę informacyjną „Książką połączeni, czyli uczymy się czytać razem”. Pełni ona dwojaką funkcję: poradnika dla młodych rodziców i opiekunów oraz zbioru pomysłów i inspiracji do wspólnych z dzieckiem literackich podróży. Wyprawki z książką otrzymają uczniowie ze wszystkich szkół podstawowych w Polsce – publicznych, prywatnych, specjalnych i innych, bez konieczności składania wniosków. Wyprawka jest dla dzieci i szkół całkowicie darmowa.

„Pierwsze abecadło” to wyjątkowe utwory dla dzieci...

„Pierwsze abecadło” powstało przy współpracy z ekspertami literatury dziecięcej, pedagogami, animatorami kultury. Książka prowadzi dzieci przez cały alfabet, ucząc tego, jak wyglądają litery, jak łączą się one w słowa, a słowa z kolei w zdania. W środku młodzi adepci słowa pisanego mogą przeczytać następujące utwory poetyckie i prozatorskie przygotowane przez wybitnych twórców literatury dziecięcej:

• Tadeusz Kubiak „Ja jestem książka”
• Małgorzata Musierowicz „Kurczak”, „Boję się”
• Janusz Korczak „Legenda o pieśni”
• Aleksander Fredro „Paweł i Gaweł”
• Dorota Terakowska „Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie”
• Józef Czechowicz „Baranek wielkanocny”
• Jan Twardowski „Dwa święta”
• Małgorzata Strzałkowska „Czterolistna koniczynka”
• Anna Onichimowska „Prawie się nie boję”
• Joanna Olech „Pompon w rodzinie Fisiów”
• Rafał Kosik „Amelia i Kuba”
• Danuta Wawiłow „Spacer”
• Eliza Piotrowska „Wojtek. Żołnierz bez munduru”
• Katarzyna Ryrych „Łopianowe pole”
• Marcin Szczygielski „Czarownica piętro niżej”
• Jerzy Ficowski „Dom, w którym śmieszy”

... i niepowtarzalna oprawa graficzna

Autorką oprawy graficznej „Pierwszego abecadła” jest Iwona Chmielewska, pisarka i ilustratorka, której wyjątkowe koncepcyjne książki od lat zdobywają nagrody na całym świecie. Była nominowana do „Małego Nobla”, czyli Nagrody im. Christiana Andersena (pisaliśmy o tym tutaj), została wyróżniona Złotym Jabłkiem na Biennale Ilustracji w Bratysławie (za „Myślący alfabet”), a także trzykrotnie wygrała Bologna Ragazzi Award (za „Oczy” i „Maum. Dom duszy”, a w tym roku wyróżniona została jej „Kołysanka dla babci”, o czym pisaliśmy w naszym serwisie). Chmielewska jest niezwykle popularna w Korei Południowej, część z jej książek ukazuje się najpierw lub wyłącznie na tamtejszym rynku, jak wspomniana „Kołysanka dla babci”. Jej książki są również chętnie wydawane w innych azjatyckich krajach: Chinach, Tajwanie, Japonii, a także w Meksyku czy w Niemczech. W naszym serwisie najbardziej popularne jej publikacje to: „Pamiętnik Blumki” poświęcony życiu i myśli Janusza Korczaka, „Oczy” i „Dwoje ludzi” - album ukazujący w nieszablonowy sposób związek tytułowej pary.

Akcja „Mała książka – wielki człowiek”

Wyprawki Czytelnicze są częścią większej akcji zatytułowanej „Mała książka – wielki człowiek”, której towarzyszy duża kampania informacyjna w media tradycyjnych i elektronicznych oraz w przestrzeniach miejskich. Prowadzona jest od 2017 roku przez Instytut Książki, narodową instytucję kultury zajmującą się promowaniem na świecie polskiej literatury, a także popularyzacją książek i czytelnictwa w naszym kraju. Prowadzi ona programy wspierające przekłady polskich książek: dzięki „Programowi translatorskiemu © Poland” w ciągu kilku ostatnich lat przygotowano ok. 1800 przekładów polskiej literatury. Instytut wspiera biblioteki w mniejszych gminach, dofinansowując infrastrukturę i pomagając w przekształcaniu ich w ośrodki kulturalne oraz udostępniając komputerowy program katalogowy. Współorganizuje również akcje czytelnicze „Czytaj PL” oraz „Upoluj swoją książkę”. Ponadto Instytut Książki jest wydawcą najbardziej zasłużonych dla polskiej literatury czasopism: „Nowych Książek”, „Odry”, „Twórczości”, „Literatury na świecie” czy „Dialogu”.

Książka rośnie razem z dzieckiem

W czasie trwania akcji będziemy mogli też w krótkich filmikach obserwować ewolucję czytelnika. Ich hasło przewodnie brzmi „Książka rośnie razem z dzieckiem”. Twórcy przypomną, jak ważne jest czytanie dzieciom i zachęcanie ich do sięgania po książki, a także jak książka może się stać łącznikiem między pokoleniami. Przede wszystkim kampania ma jednak na celu pokazać, że czytanie jest przyjemnym, wartościowym sposobem spędzania czasu, a książka atrakcyjnym przedmiotem. I nie ma tu znaczenia, czy czytamy samodzielnie, czy tylko słuchamy, jak czyta nam dorosły – każdy sposób na czytanie jest świetny.

Fot. otwierająca: Mat. Instytutu Książki