Trudno zapamiętać wszystko, co się przeczytało. Imiona bohaterów, wątki, opisywane miejsca, a czasami nawet zakończenia, których nie mogłam się domyślić i na które czekałam - wszystko to często ginie w pamięci, zaciera się i zlewa. Zazwyczaj zapamiętuję ogólne wrażenie i emocje, jakie wywołała książka, ale i te emocje mają różne natężenie.

Pierwsza randka z Mendozą wywołała emocje wielkiego kalibru, i to chyba nie tylko u mnie, ale u wszystkich moich współpasażerów w przedziale pociągu relacji Poznań - Kraków. "Przygoda fryzjera damskiego", bo właśnie to była pierwsza powieść Mendozy, po którą sięgnęłam zachęcona oryginalną grafiką na pierwszej stronie okładki i hasłem "Monty Python" na ostatniej, wywołała u mnie niepohamowane i nieskrępowane obecnością obcych osób wybuchy śmiechu, rozmazała mi makijaż łzami radości, przywołała na czoło kilka zmarszczek zdziwienia i podziwu dla absurdalnego humoru, a ogólnym efektem były zakwasy mięśni brzucha i odśmiechowe wzmocnienie przepony. Współpasażerowie, równie rozbawieni moimi minami i zarażeni śmiechem, na pewno pobiegli do najbliższej księgarni zaaplikować sobie dawkę terapii śmiechem. Mimo że nie pamiętam dokładnie samej przygody, pamiętam humor i styl Mendozy, a właśnie dzięki temu w księgarni nie mogę obronić się przed zaniesieniem innych jego książek do kasy.

"Trzy żywoty świętych" zostawiły po sobie bardzo odmienne wrażenie. Nie było wybuchów śmiechu, chociaż niektóre wątki były komiczne. Absurdu też jakby mniej, mimo że okładka nadal porównuje do twórców "Świętego Graala". Czarny humor - owszem, zanotowano, ale spod tej czerni przebija trochę więcej smutku niż w "Przygodzie...". Ta większa powaga nie wynika na pewno z tytułu. Nie dajmy się zwieść - już w przedmowie Mendoza zaznacza, że w "Trzech żywotach świętych" nie znajdziemy typowych świętych pożeranych przez lwy, podróżujących w brzuchu wieloryba czy poświęcających się zbytnio dla bliźniego.

W opowiadaniach Mendozy trudno tak naprawdę zidentyfikować trzech tytułowych świętych. Pierwsze wrażenie, podsycane jeszcze przez streszczenie na tylnej okładce, każe myśleć, że świętymi będą przebywający na wygnaniu, mocno zagubiony w rzeczywistości biskup, nieradzący sobie w życiu syn lekarki, który wskutek dziwnego zbiegu okoliczności trafia na rozdanie Nagród Nobla, albo była nauczycielka akademicka, której aktualnym zajęciem jest prowadzenie zajęć z literatury w więzieniu. Trudno jednak zobaczyć w tych postaciach pierwiastek świętości przypatrując się im z bliska: biskup rozpija się i zaczyna głosić swoje deliryczne wizje, syn lekarki wiedzie, i na pewno będzie dalej wiódł żywot absurdalny i egoistyczny, a nauczycielka tylko dzięki przypadkowi zaszczepia miłość do literatury w sercu jednego z więźniów, ponieważ niesienie kaganka oświaty traktuje bardziej jako zło konieczne niż misję.

Kto więc jest tutaj świętym? Może matka, która mimo walki o wychowanie i edukację syna, obciążona dodatkowo alkoholizmem męża, przygarnia wygnanego biskupa, który szybko staje się kolejnym nieporadnym i obciążającym ją mężczyzną w jej życiu? Może matka Dubslava, która poświęciła się nauce i jej odkrycie, choć nie wiemy, z czym się wiąże, na pewno ocali wielu ludzi - w końcu Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny nie przyznaje się za byle co. Kandydatem na patrona byłby też Antolin Cabrales Pellejero, który przebył dość często uczęszczaną przez świętych podróż - od stacji "Zło", czyli przestępczość i więzienie, do "Dobro", którym był w sumie miłosierny uczynek wobec byłego współwięźnia i charakterystyczna tylko dla świętych pogarda dla sławy, pieniędzy i sukcesu.

Po "Trzech żywotach świętych" nie mam uczucia wielkiego rozbawienia, choć Mendoza nie szczędzi absurdalnych porównań, ironii i swoich specyficznych, wciągających i pełnych dygresji wielokrotnie złożonych zdań. Mam jednak wrażenie, że pod tymi warstwami można znaleźć coś bardziej smutnego i gorzkiego, niż w innych jego książkach, które przeczytałam. Mimo to, a może dzięki temu, uważam, że...:

(Moja ocena:) warto przeczytać!

Recenzja pochodzi z mojego bloga: http://poczytalnosc.blogspot.com

Trudno zapamiętać wszystko, co się przeczytało. Imiona bohaterów, wątki, opisywane miejsca, a czasami nawet zakończenia, których nie mogłam się domyślić i na które czekałam - wszystko to często ginie w pamięci, zaciera się i zlewa. Zazwyczaj zapamiętuję ogólne wrażenie i emocje, jakie wywołała książka, ale i te emocje mają różne natężenie.

Pierwsza randka z Mendozą...