China Miéville tworząc świat przedstawiony w „Miasto i miasto” nawiązywał (o czym sam wspomina w Podziękowaniach) do twórczości Franza Kafki, Bruno Schulza, Raymonda Chandlera. I tak w powieści możemy odnaleźć elementy kryminału noir – Besźel jest biednym, szarym, pełnym starych, ponurych dzielnic miastem, surrealizmu – miasta, w których toczy się akcja usytuowane są w tym samym miejscu i powiązane są przeplotami, tylko gdzieniegdzie znajdują się jednorodne obszary, kafkowskie - bohaterowie czują strach przed Przekroczeniówką, która ich nieustannie kontroluje i obserwuje.
Można pokusić się o stwierdzenie, że literatura fantastyczna odzwierciedla rzeczywistość tą przeszłą i obecną, i nieistotne jest czy powieść dzieje się w przeszłości, teraźniejszości czy przyszłości, na Ziemi czy w kosmosie. Opisywane miejsca zdarzeń, postaci czy język często są niepowtarzalne i zróżnicowane, jednak relacje między ludźmi, ich emocje i sposób myślenia odzwierciedla realny świat.
„Miasto i miasto” można uznać za symboliczny opis rozłamu i strachu. Antagonizmy w powieści są odzwierciedleniem rzeczywistych podziałów w realnym świecie: politycznych, społecznych, ekonomicznych, kulturowych. China Miéville opisuje również mechanizm rządzenia podstawą którego jest strach. Strach, który narzuca myślenie, kształtuje poglądy, rodzi uprzedzenia, staje się narzędziem ograniczającym wolność i umożliwiającym manipulowanie ludźmi.
„Miasto i miasto” potwierdza założenie, że dobra fantastyka to nie tylko rozrywka, ale przede wszystkim literatura zaangażowana, zmuszająca do refleksji.

China Miéville tworząc świat przedstawiony w „Miasto i miasto” nawiązywał (o czym sam wspomina w Podziękowaniach) do twórczości Franza Kafki, Bruno Schulza, Raymonda Chandlera. I tak w powieści możemy odnaleźć elementy kryminału noir – Besźel jest biednym, szarym, pełnym starych, ponurych dzielnic miastem, surrealizmu – miasta, w których toczy się akcja usytuowane są w tym...