Z połączenia umiejętności dwóch tak utalentowanych pisarzy nie mogło powstać nic innego, jak bardzo udana książka. Historia dzieje się w XXI wieku, w którym odnaleziono sposób na sprowadzanie z przeszłości okazów, w celu zbadania. Najpierw naukowcy badają wodę, potem jakieś stworzonka czy kamienie, by wreszcie wpaść na pomysł, by sprowadzić człowieka. Niestety ograniczenia wagowe wynalazku powodują, że musi to być dziecko.

Akcja dzieje się na dwóch płaszczyznach. Pierwszą z nich jest oczywiście XXI wiek i sam sposób zachowania się małego, brzydkiego chłopca w naszych czasach. Mały, bo sprowadzony w wieku około czterech lat, a brzydki, bo neandertalczyk. Obserwujemy historię wyboru odpowiedniej pielęgniarki na to stanowisko, potem pierwsze kłopoty, następnie pierwsze sukcesy. Świetnie się to czyta, lektura jest znacznie bardziej wzruszająca, niż naukowa.

Jednak wiele rozdziałów powieści jest podwójnych - te drugie zabierają nas czterdzieści tysięcy lat przed naszą erę, by oglądać historię plemienia, z którego chłopiec pochodzi. Ta opowieść także jest mocno rozbudowana i wcale nie kończy się w momencie, gdy Timmy trafia do naszych czasów.

Siłą powieści jest właśnie wiele wzruszeń, jakie Timmy i jego opiekunka czytelnikowi zapewniają. Wszystko tu jest osiągnięciem: używanie spodka, kubka, toalety. Opisane z entuzjazmem i radością. Natomiast wadą “Małego, brzydkiego chłopca” zdecydowanie jest zbyt duża dawka idealizmu, jaką zaprezentowali nam autorzy. To nie jest możliwe, by tego typu eksperyment odbywał się w sposób. Ludzka podłość i głupota w realnym świecie spowodowałyby znacznie większe straty i o wiele potężniejszą traumę.

Ale nie ważne. Prawda jest taka, że “Małego, brzydkiego chłopca” Isaac Asimov napisał pod koniec lat sześćdziesiątych. Idealizm jest zatem zupełnie zrozumiały. A Robert Silverberg po prostu przerobił opowiadanie na książkę i wydał ją w czasie, gdy Asimov odchodził już z tego świata. Nie zmienił wiele - po prostu historię rozbudował. Ale nie o motywy science fiction, także nie o motywy socjologiczne. “Mały, brzydki chłopiec” to przede wszystkim książka o miłości i tolerancji oraz - jak zwykle w przypadku dobrego science fiction - o ludzkiej podłości i braku wyobraźni, gdzie zawsze ważniejsza jest zemsta i osobiste animozje od prawdy i sprawiedliwości.

Z połączenia umiejętności dwóch tak utalentowanych pisarzy nie mogło powstać nic innego, jak bardzo udana książka. Historia dzieje się w XXI wieku, w którym odnaleziono sposób na sprowadzanie z przeszłości okazów, w celu zbadania. Najpierw naukowcy badają wodę, potem jakieś stworzonka czy kamienie, by wreszcie wpaść na pomysł, by sprowadzić człowieka. Niestety ograniczenia...