Nie lubię i nie czytam książek typu wywiad-rzeka. Po "Świat według Mellera" sięgnąłem z dwóch powodów. Po pierwsze, bo miałem okazję poznać doktora Mellera jako wykładowcę, a nawet być na tej samej imprezie, po drugie, bo znam nieco dawną Filię Uniwersytetu Warszawskiego i byłem ciekaw wspomnień autora na temat tej uczelni. W rezultacie zacząłem czytać i, co dawno mi się nie zdarzyło, skupiłem się tylko na tej lekturze. Uważam, że było warto.
Określenie wywiad jest w przypadku tej lektury pewnym nadużyciem. To Meller opisuje swoje życie, a Komar jedynie niekiedy zmienia kierunek wypowiedzi. Dlatego mamy właściwie to, co profesor chciał o sobie powiedzieć. Ale przecież to nic szczególnego w przypadku wspomnień. Wydaje mi się, że tytuł miał właśnie odzwierciedlać intencję Stefana Mellera - to miały być wspomnienia, refleksje, anegdoty, a nie pełny i chronologiczny opis życia. Autor powiedział to, co chciał powiedzieć, często dość zabawne, ale i bolesne, ważne, ale i mało budujące epizody swego życia, przypomnieć ludzi - i to mu się udało. To właśnie świat Mellera. Bez upiększeń, ale też bez zbytniego wywnętrzania się. Dlatego można wielokrotnie odczuwać niedosyt, gdy brakuje wątków jego życia i działalności. Czy to jest wada? Może. Przyjąłem jednak do wiadomości, że dostaję tylko to, co autor chciał dać.
A teraz konkretnie. Książka jest napisana bardzo dobrym językiem - prostym (na szczęście, mimo wulgaryzmów, nie prostackim), łatwa w odbierze, choć wymagająca od czytelnika minimum wiedzy - o historii i kulturze. Barwność opisów, mnóstwo przewijających się postaci - w większości znanych - dodaje uroku opowieści. Meller był wnikliwym i inteligentnym obserwatorem i taki obraz świata pozostawił. A liczne anegdoty ubarwiają i pozbawiają monotonii.
To, czego zabrakło, to związków autora z różnymi opcjami politycznymi i to w całym okresie życia. Jakoś mało jest też Marcina Kuli czy Jana Kofmana, często określanych mianem przyjaciół. Nieco razi warszawski punkt widzenia. Ale o podróżach kolejowych między Warszawą a Białymstokiem i ludziach tam poznanych sam znam znacznie więcej opowieści podobnych do cytowanych, więc nie należy traktować wypowiedzi Mellera jako lekceważące czy ośmieszające. A pewnie w innych punktach Polski byłoby tak samo.
Na koniec ostatni publiczny epizod życia profesora. Może i powstała laurka, może to autoreklama, ale proszę wskazać w Polsce polityka, który zrezygnował z funkcji publicznej, bo nie zgadzał się z linia polityczną przełożonych. Meller zrezygnował.

Nie lubię i nie czytam książek typu wywiad-rzeka. Po "Świat według Mellera" sięgnąłem z dwóch powodów. Po pierwsze, bo miałem okazję poznać doktora Mellera jako wykładowcę, a nawet być na tej samej imprezie, po drugie, bo znam nieco dawną Filię Uniwersytetu Warszawskiego i byłem ciekaw wspomnień autora na temat tej uczelni. W rezultacie zacząłem czytać i, co dawno mi się...