Jeśli ktoś z czytelników obejrzał w przeszłości film w reżyserii Witolda Leszczyńskiego pod tytułem "Żywot Mateusza", to pewnie wie, że inspiracją do jego powstania była powieść "Ptaki" autorstwa norweskiego pisarza - Tarjeia Vesaasa, w którym to filmie główną rolę zagrał Franciszek Pieczka.

Mattis i Hege są dorosłym rodzeństwem mieszkającym w skromnym domu na uboczu wsi niedaleko lasu. Hege robi kaftany na drutach, a za zarobione pieniądze utrzymuje siebie i brata. Mattis nie jest w stanie podjąć żadnej pracy; szybko się zniechęca, jest powolny, nie ma w sobie żadnej motywacji, aby wesprzeć siostrę w utrzymaniu domu; ma natomiast bujne życie wewnętrzne, widzi dużo zależności między zjawiskami przyrody, niektóre z nich bierze za przepowiednie; boi się burzy, z lotów słonki odczytuje jakieś znaki. We wsi nazywają go Pomylony. I wszystko pewnie toczyłoby się nadal w tym spokojnym, choć przytłaczającym Hege rytmie, gdyby pewnego dnia Mattis swoją łódką nie przewiózł drwala -Jorgena, który zajął w ich ubogim domu stryszek..

Nie jest to obszerna książka, niewiele się w niej dzieje, a jednak ma ona swój niezaprzeczalny klimat, swój urok. Bo czy tak prozaiczne, zwyczajne rzeczy jak przeloty słonki, próba pracy przy pieleniu buraków, przewiezienie dwóch młodych kobiet łódką czy pojawienie się drwala mogą budzić jakieś emocje, wzbudzać ciekawość? Pewnie nie, a jednak mimo to jest w tej książce coś, co wciąga, co każe podświadomie zmierzać do jej końca, ku tragicznemu w skutkach rozwiązaniu, które z punktu logiki głównego bohatera wydaje się jedynie słuszne.

Dla mnie ta powieść to przede wszystkim historia o człowieku wrażliwym, który zbyt dużo widzi i czuje, a jednocześnie w ogóle nie dostrzega rzeczy ważnych dla innych, który nie potrafi skupić się na rzeczach, wydawałoby się, prostych i oczywistych. Obawy o relacje siostrą i poczucie zagrożenia pojawiają się wraz z przybyciem drwala, bo to na nim Hege skupiła cała swoją uwagę. Mattis próbuje pogodzić się z nową sytuacją, znajdując rozwiązanie, które niestety okazuje się tragiczne.

Jeśli ktoś z czytelników obejrzał w przeszłości film w reżyserii Witolda Leszczyńskiego pod tytułem "Żywot Mateusza", to pewnie wie, że inspiracją do jego powstania była powieść "Ptaki" autorstwa norweskiego pisarza - Tarjeia Vesaasa, w którym to filmie główną rolę zagrał Franciszek Pieczka.

Mattis i Hege są dorosłym rodzeństwem mieszkającym w skromnym domu na uboczu wsi...

Arcydzieło. Przeczytałam w angielskim przekładzie Micheala Barnesa i Torbjorna Stoveruda. Piękna, poruszająca i mądra książka. Każde zdanie jest perfekcją.

Arcydzieło. Przeczytałam w angielskim przekładzie Micheala Barnesa i Torbjorna Stoveruda. Piękna, poruszająca i mądra książka. Każde zdanie jest perfekcją.

Piękna, poruszająca, niezwykle smutna i przejmująca powieść, od której jednak trudno się oderwać - wciąż czekamy, że wydarzy się coś, co staje się dopiero na końcu; niby od pewnego momentu jesteśmy w stanie to przewidzieć, ale nadal pozostajemy w napięciu...

To dojrzała, wybitna proza, obok której nie da się przejść obojętnie. Na długo zostaje w pamięci czytelnika.

Obok treści i problematyki wielkim plusem jest styl, który łączy piękno i liryzm z przemocą i dosadnością.
W prostocie języka kryje się magia tej książki. Czasem jedno zdanie mówi więcej niż niejeden opis.

Trudno cokolwiek pisać po takiej lekturze, by nie popaść w banał.
Polecam wszystkim, którzy szukają w literaturze czegoś znacznie więcej niż tylko rozrywki.

Piękna, poruszająca, niezwykle smutna i przejmująca powieść, od której jednak trudno się oderwać - wciąż czekamy, że wydarzy się coś, co staje się dopiero na końcu; niby od pewnego momentu jesteśmy w stanie to przewidzieć, ale nadal pozostajemy w napięciu...

To dojrzała, wybitna proza, obok której nie da się przejść obojętnie. Na długo zostaje w pamięci czytelnika.

Obok...

Tak przytłaczającej historii dawno nie poznałam… Wspólne przeżywanie długich dni i nocy z głównym bohaterem Mattisem było bardzo przejmujące, a świadomość jak bardzo nie wiemy, co dzieje się w głowie drugiego człowieka, jak bardzo nie rozumiemy uczuć innych, innej wrażliwości była bardzo przygnębiająca. Najbardziej bolesne było jednak uczucie towarzyszące od samego początku, przeczucie, że będziemy świadkiem czegoś tragicznego.
Jest też jednak niezwykle pozytywna konstatacja z całej historii. Żeby pamiętać, że zawsze warto zatrzymać się i docenić ciąg słonek :) A także docenić fakt, gdy mamy kogoś, kto potrafi zwrócić nam na to uwagę.

Tak przytłaczającej historii dawno nie poznałam… Wspólne przeżywanie długich dni i nocy z głównym bohaterem Mattisem było bardzo przejmujące, a świadomość jak bardzo nie wiemy, co dzieje się w głowie drugiego człowieka, jak bardzo nie rozumiemy uczuć innych, innej wrażliwości była bardzo przygnębiająca. Najbardziej bolesne było jednak uczucie towarzyszące od samego...

Szczęście jednego zawsze jest nieszczęściem drugiego. To arcydzieło empatii wobec Innego ma wiele z filozoficzno-mitologicznej uniwersalnej opowiastki o istocie odwiecznego losu człowieka (żadna to „norweska powieść o pięknie przyrody”).

Wprawdzie od 1957 r. – gdy ta książka powstała - wiele zmieniło się w postrzeganiu ludzi bardziej wrażliwych, ale wciąż jeszcze wiele przed ludzkością, zwłaszcza „tu i teraz”.

„Nie wiedział, kiedy pierwszy raz nazwano go pomylonym, ale od owego czasu czuł się odgrodzony od ludzi nieprzebytym murem” – oto istota wykluczenia tych Innych. A czynimy to akurat my, tzw. społeczeństwo, nie żadna tam władza - jakakolwiek podła by była.

W tym kontekście warto pytać, kiedy naprawdę aktualne stanie się to zdanie? "Jakże miła jest ta myśl, iż nieskończona liczba żywych istot nie ma najmniejszego pojęcia o tym, że on jest pomylony".

…- Ciąg słonek przeleciał nad naszym domem! Ciągną w tej chwili. Teraz, podczas gdy ty leżysz w łóżku. (…).
- No to co? Czy coś się zmieniło dlatego że ciąg słonek przeleciał nad domem?
- Sam nie wiem. A ty, czy jesteś pewna, że nic się nie zmieniło?...

Na marginesie: także i ja nie mogę pojąć, jak można pozostać obojętnym na ciąg słonek – niesamowite zjawisko, którego kiedyś byłem świadkiem na leśnej polanie w wiosenny wieczór na Podlasiu.

Tym większa była to zbrodnia:

- Ty oczywiście nie znasz się na tym – ciągnął dalej młodzik - ale to był wspaniały strzał. Nawet nie bardzo go poharatałem, jak widzę.
Mattis stał z ptakiem w ręku, skamieniały...

Ta minimalistyczna literacko książka (w równym stopniu jak filmowo - „Żywot Mateusza” , jeden z najlepszych obrazów w historii polskiego kina) daje odbiorcy olbrzymią satysfakcję. Jej lektura była dla mnie niczym woda z górskiego źródła, wiosenny świt w lesie, świeża morska bryza. Takie tylko książki chcę czytać….

….Osiki były szpetne i bezużyteczne, a jednak właściciel nie ściął ich, nie rzucił w ogień płonący u niego w domu na kominie. Zbyt wielkim okrucieństwem byłoby uczynić to na oczach ludzi noszących te same imiona – równałoby się to niemal morderstwu. Oto czemu tego nie zrobił....

…Jeśli człowieka coś dręczy, najgorszą rzeczą jest położyć się i nie moc zasnąć…

…A czy jest coś takiego, czego nie trzeba się bać?

Szczęście jednego zawsze jest nieszczęściem drugiego. To arcydzieło empatii wobec Innego ma wiele z filozoficzno-mitologicznej uniwersalnej opowiastki o istocie odwiecznego losu człowieka (żadna to „norweska powieść o pięknie przyrody”).

Wprawdzie od 1957 r. – gdy ta książka powstała - wiele zmieniło się w postrzeganiu ludzi bardziej wrażliwych, ale wciąż jeszcze wiele...

To nie tylko piękna i smutna opowieść o samotności, bierności i życiu wcześniejszych pokoleń Norwegów które jest ciężką walką o przetrwanie, z momentami radości To nie tylko typowe dla Vesaasa spojrzenie na wewnętrzny świat milczących, prostych ludzi ,którzy przeżywają emocje godne antycznych dramatów. W tym przypadku to także bardzo udana próba oddania świata przeżyć i myśli człowieka upośledzonego, prostolinijnego , który widzi tajemnice i niezwykłość tam gdzie inni widzą tylko zwyczajność. Dla mnie mistrzostwo

To nie tylko piękna i smutna opowieść o samotności, bierności i życiu wcześniejszych pokoleń Norwegów które jest ciężką walką o przetrwanie, z momentami radości To nie tylko typowe dla Vesaasa spojrzenie na wewnętrzny świat milczących, prostych ludzi ,którzy przeżywają emocje godne antycznych dramatów. W tym przypadku to także bardzo udana próba oddania świata przeżyć i...

Ta powieść oddycha Skandynawią. To kwintesencja literatury skandynawskiej. To mistrzowski zapis rasowej, dzikiej przyrody, w którą wpisany jest ból samotności człowieka. Człowieka żyjącego w otoczeniu ludzi, człowieka który nie jest sam, jest jednak bardzo boleśnie samotny.
Głównym bohaterem jest Mattis. Dla otoczenia jest pomyleńcem. Nikt nie bierze go na poważnie. Jednak wrażliwość Mattisa na otaczający go świat, na przemawiającą do niego i wysyłającą mu znaki przyrodę jest ogromna. Jest jednak w tej wrażliwości bardzo osamotniony. Porozumiewa się z przyrodą w świecie, w którym nie może znaleźć porozumienia z człowiekiem.
Piękna książka!

Ta powieść oddycha Skandynawią. To kwintesencja literatury skandynawskiej. To mistrzowski zapis rasowej, dzikiej przyrody, w którą wpisany jest ból samotności człowieka. Człowieka żyjącego w otoczeniu ludzi, człowieka który nie jest sam, jest jednak bardzo boleśnie samotny.
Głównym bohaterem jest Mattis. Dla otoczenia jest pomyleńcem. Nikt nie bierze go na poważnie. Jednak...

„Kwintesencja norweskości” – powiedziała Magdalena. Czyż to nie jest piękna zachęta! Nie mogłam przejść obojętnie obok takiego podszeptu, gdyż skandynawską literaturę lubię i cenię. Oczarowuje mnie i działa na moje zmysły jej surowy, chłodny, szaro-biało-czarny klimat tworzony przez autorów zarówno w powieściach kryminalnych, jak i w literaturze współczesnej.

Tarjei Vasaas napisał powieść uniwersalną, której przekaz był aktualny pięćdziesiąt lat temu i pozostaje taki do dzisiaj. „Ptaki” są klaustrofobiczne, duszne, a zarazem posiadają wiele wentyli pozwalających na wyrównywanie emocji kotłujących się podczas lektury. Głównymi bohaterami są człowiek jako jednostka oraz przyroda.

Człowiek przedstawiony jest jako istota skomplikowana, jedyna w swoim rodzaju, której nie można wpasować w ściśle określone ramy. Człowiek, który na swój, osobliwy sposób postrzega otaczający go świat walcząc ze swoimi strachami i zmorami.

Przyroda również ma swoje prawa. Wymaga szacunku i odpowiedniego traktowania, ale jest też ostoją dla samotnego człowieka, który może powierzyć jej swoje tajemnice.

Matiss i Hega, to brat i siostra mieszkający samotnie, gdzieś tam w ubogiej chacie ze starych drewnianych bali.

"Mieszkali w całkowitym niemal odosobnieniu, jak okiem sięgnąć ani jednaj zagrody, dopiero za świerkowym lasem przebiegał główny trakt obok dużego osiedla. Po tej stronie lśniło jezioro, przeciwległe jego brzegi majaczyły daleko, daleko."

Matiss nie postrzega świata tak jak ja i Ty. Jest inny, bardzo wrażliwy, inaczej interpretujący słowa, zdania, gesty, drugiego człowieka oraz przyrodę. A my widzimy życie jego oczami, przeżywamy jego emocje myśląc i odczuwając jak on. I to jest niezwykłe. I to jest smutne.

Vesaas pokazuje nam wycinki z życia Matissa. Akcja snuje się niczym jesienna mgła pełna tajemnicy. Każde jedno słowo jest nieprzewidywalne. Nie wybiegamy myślami do przodu, bo możemy zabłądzić.

W tak krótkiej formie (mój egzemplarz ma 188 stron),autor w mistrzowski sposób ukazał studium samotności, odmienności, lęku przed światem, a przede wszystkim drugim człowiekiem. „Ptaki” szarpią emocjami, momentami wprawiając w osłupienie. Zadziwiają swoją prostotą oraz ogromną siłą oddziaływania.

Książka oczaruje miłośników smutnych, eterycznych i pełnych refleksji historii, przedstawionych w nieoczywisty sposób. Bardzo polecam!

www.naczytniku.com

„Kwintesencja norweskości” – powiedziała Magdalena. Czyż to nie jest piękna zachęta! Nie mogłam przejść obojętnie obok takiego podszeptu, gdyż skandynawską literaturę lubię i cenię. Oczarowuje mnie i działa na moje zmysły jej surowy, chłodny, szaro-biało-czarny klimat tworzony przez autorów zarówno w powieściach kryminalnych, jak i w literaturze współczesnej.

Tarjei Vasaas...

Dobra, ciekawa powieść.
Jak zauważyłam, na LC napisano wiele trafnych, pochwalnych opinii o książce.
Dodam jeszcze, że poza najważniejszym tematem książki - odmienności postrzegania rzeczywistoci, są też inne wątkie dające wiele do myślenia czytelnikowi, takie jak: potrzeba miłości, przynależenia do kogoś, fizycznej bliskości, ogromnej wrażliwości. Ktoś z czytelników dopatrzył się nawet wątku kazirodczego. Dla mnie dość ciekawa jest kwestia dialogów, wypowiadanych słów, oszczędnych, prostych a jak różnie odbieranych, jak, niby pozorne, drobne słowa, tworzą porozumienie międzmy ludzmi (określane w książce jako "mądry") a w innym przypadku mogą być blokadą, powodem wrogości, tworzace totalnie różne obrazy tej samej rzeczywistości.
Polecam.

Dobra, ciekawa powieść.
Jak zauważyłam, na LC napisano wiele trafnych, pochwalnych opinii o książce.
Dodam jeszcze, że poza najważniejszym tematem książki - odmienności postrzegania rzeczywistoci, są też inne wątkie dające wiele do myślenia czytelnikowi, takie jak: potrzeba miłości, przynależenia do kogoś, fizycznej bliskości, ogromnej wrażliwości. Ktoś z czytelników...

Nieczęsto zdarza mi się o powieści pisać: arcydzieło. W przypadku "Ptaków" Vesaasa nie mam cienia wątpliwości. Arcydzieło.

Mattis, główny bohater "Ptaków" jest dla otoczenia tylko wiejskim głupkiem, "Pomylonym", jak o nim mówią. Pozornie ociężały umysłowo, dobiegający czterdziestki mężczyzna jest niezwykle wrażliwy na urodę świata. Najdrobniejsze przejawy piękna wprawiają go w zachwyt, a zdarzenia dla innych błahe dla niego stają wydarzeniami o kolosalnym znaczeniu, wymagającymi gruntownego przemyślenia. Mattis obserwuje świat i przeżywa go intensywnie, równocześnie szukając drogi porozumienia z nim (pisze listy do słonki),bo mimo obecności siostry - Hege, jest bardzo samotny. Jest odizolowany od świata, a bywa, że i od siebie (scena z lustrem). Dla ludzi jest jedynie "Pomylonym", więc każdy kontakt z ludźmi analizuje [...]
Mattis jest przy tym niezdolny do pracy zarobkowej [...] Na dom i utrzymanie obojga pracuje więc czterdziestoletnia, równie samotna jak brat, Hege. Sytuacja zmienia się jednak, gdy w życiu Hege pojawia się drwal Jörgen.
Bohaterów poznajemy w krótkich, wyrazistych scenach z ich codziennego życia. Doskonałe dialogi łączą się z 3 osobową narracją. Wszechwiedzący narrator oddaje jednak nawet najsubtelniejsze przejawy emocji głównego bohatera, zna też jego uczucia i myśli i "zdaje z nich relację" w mowie pozornie zależnej. Nie jest to jednak książka przegadana. "Ptaki" to świadectwo ogromnej wrażliwości pisarza i wnikliwe studium samotności.

Opinia także tu: http://slowooslowach.blox.pl/2017/12/Ptaki-Tarjei-Vesaas.html

Nieczęsto zdarza mi się o powieści pisać: arcydzieło. W przypadku "Ptaków" Vesaasa nie mam cienia wątpliwości. Arcydzieło.

Mattis, główny bohater "Ptaków" jest dla otoczenia tylko wiejskim głupkiem, "Pomylonym", jak o nim mówią. Pozornie ociężały umysłowo, dobiegający czterdziestki mężczyzna jest niezwykle wrażliwy na urodę świata. Najdrobniejsze przejawy piękna wprawiają...