Książka Artura Domosławskiego, na całe szczęście, wyszła już dosyć dawno temu. I niezależnie od poglądów na sprawę tej książki uważam, że jest lekturą wartą przeczytania. Co też z wielką przyjemnością uczyniłam.

Nie mam zamiaru streszczać tego, co się w niej zawiera – jest to biografia, zawiera więc wszystkie wątki z życia Ryszarda Kapuścińskiego, do których autor dotarł. A trzeba przyznać, że musiał włożyć mnóstwo pracy w stworzenie tak szerokiego dzieła. Omawia bowiem nie tylko reporterskie wyczyny Kapuścińskiego, jego życie prywatne, czy kontakty z urzędnikami władzy ludowej, ale również stosunek ludzi do niego, w pewnym sensie jego sposób bycia.

Krytycy bardzo uderzali w ujawnianie szczegółów życia prywatnego bohatera książki. Jest to kwestia, w której i ja muszę się zgodzić. Rozumiem potrzebę rzetelności w tworzeniu biografii i zawierania pełnego obrazu opisywanej postaci. Myślę jednak, że można było mieć na względzie żyjące nadal żonę oraz córkę przy pisaniu o licznych romansach Kapuścińskiego.

Zgody mojej byłoby na tyle… Autorowi zarzucono, że niepotrzebnie pisze o lewicowych przekonaniach Kapuścińskiego oraz zupełnie bez sensu opisuje jego kontakty z osobami zajmującymi ważne funkcje w drabinie partyjnej. Wysuwano nawet opinie, że Domosławski w ten sposób próbuje zrzucać swojego Mistrza z piedestału. Sam autor w wywiadzie dla New York Timesa stwierdził, że nie jest to prawdą, że po prostu próbował zrozumieć. I ja mu wierzę. Pojmuję osoby, które uważają, że nie można oceniać działań ludzi żyjących w latach 50. – bo przecież Domosławski opisuje i ocenia Kapuścińskiego a jest na to za młody. Czuję ogromną potrzebę niezgodzenia się. Ja nawet nie zaznałam PRL-u na własnej skórze. Czy to odbiera mi prawo do poznawania historii tego systemu, zachowań ludzi, do próby zrozumienia czym się kierowano, jakie były realia? Fakt, iż nie żyłam w tych czasach wcale nie oznacza, że nie mogę chcieć ich poznać. Nie chodzi mi o osądzanie z pozycji, która z założenia jest ahistoryczna, a o zwykłe zapoznanie.

Podobno opisując Kapuścińskiego w taki a nie inny sposób i wytykając błędy w jego reportażach autor umniejsza znaczenie twórcy „Cesarza”, „Hebanu”, etc. Nie sądzę by tak było. Głównie ze względu na to, że Domosławski nie przepisał przecież tych wszystkich książek na nowo. One nadal są napisane tym samym, świetnym językiem i zawierają te same genialne spostrzeżenia oraz aluzje. To, że ktoś przestanie je brać jako podstawę do nauki o historii danego kraju (choć wątpię, że ktokolwiek to robił) to raczej pozytyw.

Autor faktycznie bardzo często snuje własne wywody na wiele kwestii. Zadaje wiele pytań i próbuje odpowiedzieć na nie. Często stawia hipotezy. Niektórzy uznają to za wadę tej książki, gdyż ma to ją czynić nieobiektywną. Mają do tego prawo. Jednak opinie autora tak naprawdę nie wadzą w czytaniu. Śmiem twierdzić, że każdy rozsądny czytelnik jest w stanie odróżnić fakt od opinii i rozpatrzyć samodzielnie jakąkolwiek hipotezę Domosławskiego. I to wystarcza. A co z tym dalej? Cóż, można się zgadzać lub nie, ale to już kwestia indywidualna.

Sama w sobie książka jest bardzo interesująca. Widać, że A.D. ma talent i naprawdę wie jak dobrać słowa. Dzieło czyta się wartko. Jedyny kłopot sprawiały mi cytaty, bo niekiedy trzeba było się przyjrzeć, by rozstrzygnąć, czy to nadal Domosławski, czy już Kapuściński, czy może ktoś inny.

Na pewno warto zapoznać się z tą biografią. Nie stanowi ona laurki, nie jest hagiografią a o to przecież chodziło. Książka zresztą jest dobra nie tylko dla fanów Ryszarda Kapuścińskiego, ale również generalnie dla osób, które interesują się elitami intelektualnymi PRL-u.

Książka Artura Domosławskiego, na całe szczęście, wyszła już dosyć dawno temu. I niezależnie od poglądów na sprawę tej książki uważam, że jest lekturą wartą przeczytania. Co też z wielką przyjemnością uczyniłam.

Nie mam zamiaru streszczać tego, co się w niej zawiera – jest to biografia, zawiera więc wszystkie wątki z życia Ryszarda Kapuścińskiego, do których autor dotarł....