Historie są jak kobiety. Opowiedziane przez tych, którzy umieją to robić, mogą być tajemnicze i uwodzicielskie. Rozkoszne, przyciągające słodkim zapachem, intrygujące spojrzeniem czarnych oczu. Opowiedziane nieumiejętnie, stają się zaniedbanymi nędzarkami, od których czym prędzej uciekamy. Historia taka jak mit o Erosie i Psyche opowiedziana w zwyczajny dla naszej epoki remeków, coverów i plagiatów sposób byłaby najbardziej banalną i sztampową opowieścią świata. Na nasze szczęście w rękach mistrza stała się niezwykle oryginalną i przejmującą historią.

Podróż, w którą zabiera nas Lewis, ma zaiste ascetyczny charakter. Oto znajdujemy się w dzikim, barbarzyńskim kraju, w którym rządzą dziwaczne, niepojęte dla ludzi cywilizowanych prawa. Oto jak wyglądała historia Psyche i jej sióstr n a p r a w d ę - zanim Grecy położyli na niej swoje łapy i przekształcili w opowieść o własnych bogach. Oto, jak wyglądała historia miłości boga i dwóch śmiertelniczek - jednej niepojęcie pięknej, drugiej niepojęcie brzydkiej. Oto jak wyglądałaby mityczna historia, gdyby przeżywali ją prawdziwi ludzie z krwii i kości.

"Dopóki mamy twarze" to przede wszystkim studium psychiki głównej bohaterki - królewskiej córki, odrzuconej przez najbliższe otoczenie i głęboko zranionej, ale silnej i władczej. Historia Orual nie zaczyna się wesoło i niewiele radości się w niej znajdzie. Tylko tyle, ile niezbędne, żeby przeżyć. Za to innych emocji będzie pod dostatkiem, od pierwszej strony po ostatnią; ciężkich, gęstych, przejmujących. Ja zaczęłam od współczucia dla Orual, później przeszłam do wściekłości na jej egoizm i ostatecznie naprzeżywałam się ze względu na zaskakujący rozwój wypadków, by ostatecznie wraz z końcem historii odetchnąć. Gercy nazywali to chyba katharsis?

Choć jest to fikcyjna historia o nieistniejących ludziach i pogańskich bogach, myślę, że zawiera sporo prawdy o naszym własnym życiu, wierze, miłości i ludziach zaplątanych we własne pragnienia. Takich, którzy nie poprzestają na tym co mają, ale chcą więcej i więcej i więcej. Stają się jak Orual, niszczą swoim pragnieniem, to co najbardziej chcą zachować.

To wielowymiarowa powieść, która nie spodoba się osobom szukającym w niej tylko ciekawej historii. Nie na akcji skupia się zainteresowanie narratora, ale na wnętrzu, na duszy, która targana emocjami sama projektuje kolejne wydarzenia w swoim świecie. Narracja płynie gładko i szybko jak rozpędzony strumień. Opisy są krótkie, trafne i kunsztowne, szczególnie opis Wiatru Zachodniego jest taki... właściwy, idealnie oddający samą istotę rzeczy. Atmosfera Glom jest dość przytłaczająca i czytelnik z radością przyjmuje zmiany, jakie w trakcie toku akcji w nim zachodzą.

W pewien przewrotny sposób „Dopóki mamy twarze” jest również opowieścią o utracie wiary w Boga i oskarżaniu go o wszystkie spotykające nas niepowodzenia. A jednocześnie jest odpowiedzią na te oskarżenia.

Prawdziwą intelektualną ucztą jest wątek ścierania się dwóch sposobów pojmowania świata – hellenistycznego, rozumnego i logicznego i barbarzyńskiego, intuicyjnego, pełnego wiary w bogów i zabobony. Dwa sposoby, z których każdy jest właściwy. Rozum i serce muszą współistnieć, choć każde z nich widzi tylko jedną stronę świata.

Nawet jeśli w pewnym momencie miałam wrażenie, że akcja książki zmierza donikąd, moje wątpliwości rozwiał zaskakujący zwrot akcji pod koniec książki. Zakończenie nazwałabym pięknym, nawet jeśli jest to osobliwe piękno. Książka jest dość specyficzna i spodoba się osobom, które dostrzegą w niej jedną z opisywanych przez Lewisa prawd rządzących światem, najpewniej dotyczącą ich samych. W przeciwnym razie może wydać się ona męczącymi majakami starej baby.

Historie są jak kobiety. Opowiedziane przez tych, którzy umieją to robić, mogą być tajemnicze i uwodzicielskie. Rozkoszne, przyciągające słodkim zapachem, intrygujące spojrzeniem czarnych oczu. Opowiedziane nieumiejętnie, stają się zaniedbanymi nędzarkami, od których czym prędzej uciekamy. Historia taka jak mit o Erosie i Psyche opowiedziana w zwyczajny dla naszej epoki...