W siermiężnych, złowrogich i ponurych latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku w pewnej stołówce pracowniczej przy jednym ze stolików zawiązało się Bractwo Tłustej Gęby. Na pohybel czasom, zakłamywaniu historii i polityce. Stali bywalcy okupujący ów stolik i zaliczający się do elity intelektualnej Wrocławia z dziecinną radością i satysfakcją wymieniali się wyszperanymi w archiwach Ossolineum (i nie tylko) niecenzuralnymi fraszkami, dykteryjkami, anegdotami. Z owych stolikowych pogawędek, a także z wieloletnich osobistych poszukiwań Romana Kalety powstała ta książka. To kolejne, poszerzone wydanie, które upamiętnia dwudziestą rocznicę śmierci autora zbioru.
Przepięknie wydana książka. Czyta się rewelacyjnie. Historia pokazana od "kuchni"...

(cd recenzji na fb)

https://www.facebook.com/KsiazkaZamiastKwiatka/photos/a.418885991470850/7150500618309320

W siermiężnych, złowrogich i ponurych latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku w pewnej stołówce pracowniczej przy jednym ze stolików zawiązało się Bractwo Tłustej Gęby. Na pohybel czasom, zakłamywaniu historii i polityce. Stali bywalcy okupujący ów stolik i zaliczający się do elity intelektualnej Wrocławia z dziecinną radością i satysfakcją wymieniali się wyszperanymi w...

Roman Kaleta to zanany historyk litereatury polskiej. Urodził się w czasach II RP, a zmarł w 1989 roku. Był pracownikiem PAN-u.

Sensacje z dawnych lat to wyjątkowa pozycja na naszym rynku wydawniczym. Powstała ona z inicjatywy Bractwa Tłustej Gęby, które spotykało się przy pewnym stoliku stołówki pracowniczej Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. By się do niego dosiąść, trzeba było zabłysnąć dobrym żartem lub anegdotą. Jak mówił jeden z uczestników tych spotkań: "Niektóre z dykteryjek, powtarzane wielokrotnie przez pierwszych słuchaczy, wędrowały potem w miasto, przyprawiając o śmiech ludzi postronnych, obdarzonych przez naturę bodaj odrobiną poczucia humoru".

Od 1965 roku przez 5 lat, na łamach wrocławskiego "Słowa Polskiego" ukazywały się co dwa tygodnie felietony zawierające: ciekawostki historyczne czy też anegdoty literackie. Z czasem tematy i materiały zaczęli do redakcji podsyłać zachwyceni interesującymi tekkstami czytelnicy. Autor zbierał je przez lata korzystająć z przepastnych bibliotek i archiwów. Wreszcie w 1974 roku ukazała się drukiem książka
"Sensacje z dawnych lat". Jednak sterty fiszek i ciekawych wycinków rosły nadal... Ostatnie wydanie z 2009 roku zostało poszerzone o ciekawostki wybrane z archiwum nieżyjącego już profesora przez jego małżonkę z okazji 20 rocznicy jego śmierci.

W trakcie lektury tej pozycji czytelnik może się dowiedzieć m.in., iż Józef Wybicki popełnił kilka językowych błędów pisząc tekst "Mazurka Dąbrowskiego". Zaś w słynnych Legionach Polskich troszczono sie bardzo o piękno ojczystej mowy, dlatego każdego wieczoru żołnierze słuchali fragmentów z narodowej literatury. Natomiast ksiądz Skarga pytany, dlaczego swych przemyśleń nie spisuje w jakimś bardziej znanym języku stwierdził: "Język łaciński jest już stary i od wieków dojrzały, nasz zaś młody, ukształtowania potrzebuje. Wreszcie Polak jestem, dla Polaków tylko żyję i myślę".

Można też zastanowić się wspólnie z autorem, skąd pochodzi popularne życzenie: "Dosiego Roku" czy też piosenka "Wlazł kotek na płotek". Niezwykle intrygujący jest również tekst o mniszce więzionej przez 21 lat przez karmelitanki, a potem zamurowanej w celi.

Któż dzisiaj wie, że Henryk Sienkiewicz uwielbiał układać krótkie, dowcipne, czasami pełne pikanterii wierszyki? Czym było źródło Zagłoby znajdujące się nieopodal dworku Noblisty w Oblęgorku? To tylko niektóre z ciekawostek...

W książce znajduje się również tekst dotyczący autorstwa intymnej sceny z mrówkami między Tadeuszem i Telimeną z "Pana Tadeusza". Autor zastanaiwa się kto to, tak z humorem opisał Adam Mickiewicz czy może... Aleksander Fredro? Historyk wspomina również, że najbardziej nużącym zajęciem dla naszego wieszcza było... przepisywanie rękopisów przed oddaniem ich do druku.

Można również poczytać gdzie narodził się zwyczaj całowania. Profesor przytacza teksty starożytnych myślicieli, którzy wyjaśniają, iż mężowie całowali żony, aby sprawdzić czy piły wino.

Dzięki tej książce spoglądamy na wiele słynnych postaci przez "dziurkę od klucza". Rozkoszujemy się m.in. sceną, w której Fryderyk Chopin broni polskości Mikołaja Kopernika przed chcącymi go sobie przywłaszczyć Prusakami.

Podsumowując "Sensacje z dawnych lat" to wspaniała skarbnica licznych anegdot literackich i ciekawostek historycznych, które z mroku dziejów wyłowił pracowity Pan Roman. To źródło wiedzy, ale i dobrego humoru nie tylko dla polonistów i historyków, ale również dla koneserów pełnych pasji do poznawania niezwykle interesującej przeszłości Polski. Niestety o takich perełkach często milczą szkolne i akademickie podręczniki podając czytelnikom jedynie"suche" fakty.

Jestem przekonana, że jeszcze nie raz zajrzę do tego dzieła, aby na nowo odkryć interesujące zapiski dotyczące pogmatwanej i burzliwej historii naszego kraju. Tym bardziej, że wydawnictwo Iskry zadbało o wspaniałą oprawę graficzną; kolorowe reprodukcje różnych obrazów, map czy rycin; stylową obwolutę i twardą okładkę. To prawdziwy rarytas mający ponad 900 stron!
Zapraszam gorąco do tej wciągającej na długie godziny lektury!

Roman Kaleta to zanany historyk litereatury polskiej. Urodził się w czasach II RP, a zmarł w 1989 roku. Był pracownikiem PAN-u.

Sensacje z dawnych lat to wyjątkowa pozycja na naszym rynku wydawniczym. Powstała ona z inicjatywy Bractwa Tłustej Gęby, które spotykało się przy pewnym stoliku stołówki pracowniczej Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we...

To już czwarte wznowienie nieśmiertelnego dzieła, nieżyjącego już niestety, Andrzeja Kalety zatytułowanego „Sensacje z dawnych lat”, wzbogaconego dodatkowo o niepublikowane dotychczas materiały odnalezione i udostępnione przez jego żonę. Autor zabiera nas w niezwykle fascynującą podróż do dawno minionej burzliwej i dramatycznej przeszłości naszego kraju. Niesłychane bogactwo formy i treści (czegoż tu nie ma: opowiadania, anegdoty, historyjki, dowcipy, zasłyszane plotki, fragmenty rękopisów, artykuły prasowe, wycinki z kalendarza, erotyki, wspomnienia, kodeksy, dykteryjki itd.) powoduje iż ten wielobarwny i pełen coraz to innego klimatu i kolorytu, przedstawiony przez pisarza świat staje się niemal namacalny, oddziaływając na czytelnika całą swoją mocą. To sposób dotknięcia historii który ze względu na różnorodność środków przekazu (w przeciwieństwie do typowo encyklopedycznej wiedzy którą karmieni jesteśmy od lat) na trwałe trafi do odbiorcy, jego pamięci i świadomości. Na kartach tej książki zetkniemy się z ludźmi którzy niejednokrotnie zaważyli na obliczu naszego narodu, byli jego ikonami, symbolami, wpływali na politykę, rozwój kultury, literaturę i kształtowanie się poczucia patriotyzmu: Mickiewicz, Czartoryski, Kościuszko, Potocki, Krasicki, Naruszewicz i inni. Na nowo odkryjemy ich często pogmatwane życiorysy, poznamy ciekawostki, niewygodne a nierzadko i pikantne fakty z ich interesujących żywotów. Spojrzymy przez pryzmat głośnych i doniosłych w skutkach zjawisk i wydarzeń które miały miejsce na przestrzeni wieków, dekad i lat w wymiarze politycznym , społecznym, moralnym obyczajowym, kulturowym i technologicznym. Przekłada się to również na obraz ówczesnej codzienności, problemów z jakimi borykali się nasi przodkowie, tego jakimi kryteriami wyboru się kierowali, w jaki sposób radzili sobie z problemami natury etycznej, moralnej , egzystencjalnej, wyznaniowej i narodowej.

Szerokie historyczne tło, podparte iście tytaniczną archiwalną pracą, ogromna wiedzą, duża perspektywa, różnorodność i wnikliwa podejście do tematu powoduje iż otrzymamy dzieło bez wątpienia ważne z historycznego i poznawczego punkty widzenia. Mądre i ciekawie napisane, nacechowane wyłaniającą się z treści nostalgią i refleksją. Nie sposób pominąć znakomitej oprawy edytorskiej (duży ukłon w stronę wydawnictwa Iskry): : po żądna twarda oprawa, obwoluta, dobra jakość papieru i druku, czytelna czcionka, co tym bardziej ważnej iż lektura jest naprawdę sporych rozmiarów.

To już czwarte wznowienie nieśmiertelnego dzieła, nieżyjącego już niestety, Andrzeja Kalety zatytułowanego „Sensacje z dawnych lat”, wzbogaconego dodatkowo o niepublikowane dotychczas materiały odnalezione i udostępnione przez jego żonę. Autor zabiera nas w niezwykle fascynującą podróż do dawno minionej burzliwej i dramatycznej przeszłości naszego kraju. Niesłychane...