Teodor Jeske-Choiński to bez wątpienia współczesny „pisarz wyklęty”. Mimo iż w swoich czasach cieszył się dużą popularnością, a jego dzieła mogły stawać w szranki z utworami Sienkiewicza, Kraszewskiego czy Kaczkowskiego, to po II wojnie światowej popadł w całkowite zapomnienie. Nawet „Tiara i korona”, o których w Europie doby La Belle époque było kiedyś głośno, nie są obecnie szerzej znane Polakom, zaś lwia część literackiego dorobku Choińskiego po roku 1945 nie doczekała się żadnego wznowienia, czego przykładem mogą być właśnie „Trubadurowie”.
Na tytuł ten składają się w zasadzie dwa opowiadania: „Miłość trubadura” oraz „Trubadur w pułapce”. Oba łączą postaci trubadurów, średniowiecznych „śpiewaków miłości”, których fenomenowi poświęca autor zwięzłą acz interesującą przedmowę opartą na faktach historycznych. Przedstawione opowieści są zaś autorską interpretacją na wpół legendarnych podań, którymi niegdyś żyła cała Prowansja, Francja i nawet Europa Zachodnia, a które dziś (jak też zresztą twórczość Choińskiego) wylądowały na śmietniku historii. A szkoda.
„Miłość trubadura” dotyczy przejmujących losów miłosnych, jakie stały się udziałem jednego z najsłynniejszych minstreli dwunastego stulecia – Wilhelma de Cabestaign. Z kolei „Trubadur w pułapce” to już znacznie lżejsza w odbiorze zbeletryzowana anegdota o Piotrze Vidal, artyście, który wielki talent łączył z nieporównanie większą próżnością, za którą przyszło mu ostatecznie zapłacić.
Z pewnością największą zaletą książki, jest, charakterystyczne dla wszystkich powieści historycznych tego autora, wiarygodność świata przedstawionego, który w najmniejszych szczegółach odwzorowuje realia epoki spod znaku krzyża. Wiąże się z tym jednak pewne niebezpieczeństwo, a mianowicie możliwość niewłaściwego interpretowania przesłania moralnego utworu. Na pierwszy rzut oka może się bowiem zdawać, że Jeske-Choiński dopuszcza sprzeniewierzenie się ideałom katolickim na przykład poprzez zdradę małżeńską. W tym przypadku „Trubadurowie” to jednak po prostu odzwierciedlenie wspomnianych realiów historycznych, zgodnie z którymi miłość do wybranki serca ma być wartością nadrzędną. Możemy się o tym łatwo przekonać, gdyż teksty z epoki takie jak „Tristan i Izolda” utrzymane są w podobnej konwencji. Nie oznacza to jednak, że podobny sposób myślenia należy uznać za etyczny. Jest on przejawem upadku duchowego późnego średniowiecza, którego normy moralne oparte początkowo na mocnych fundamentach chrześcijańskich zaczęły ulegać procesowi stopniowej relatywizacji, a o czym wybitny J.R.R. Tolkien wypowiadał się w mniej więcej następujący sposób: „Istotą tej zmiany nie był Bóg, lecz wymyślone Bóstwa: Miłość i Pani”.
Ten jednak, kto na chwilę chciałby przenieść się w czasy miecza i zbroi, zasmakować życia w niezdobytych zamkach, wziąć udział w polowaniach na grubego zwierza oraz poznać wybitne postacie dwunastowiecznej Francji, odnajdzie to wszystko i o wiele więcej w kolejnej niezapomnianej historii spod pióra elokwentnego „herolda obskurantyzmu” (na marginesie: niewyszukana obelżywość ze strony oponentów nie zmieniła się znacząco w naszym społeczeństwie w ciągu ostatniego stulecia).

Teodor Jeske-Choiński to bez wątpienia współczesny „pisarz wyklęty”. Mimo iż w swoich czasach cieszył się dużą popularnością, a jego dzieła mogły stawać w szranki z utworami Sienkiewicza, Kraszewskiego czy Kaczkowskiego, to po II wojnie światowej popadł w całkowite zapomnienie. Nawet „Tiara i korona”, o których w Europie doby La Belle époque było kiedyś głośno, nie są...