Z wstępu:
Ta książka zawiera część moich publikacji poświęconych Rosji i relacjom polsko-rosyjskim, zamieszczanych od 2008 roku na łamach „Rzeczpospolitej”, „UważamRze”, tygodnika „wSieci” i portalu wPolityce.pl. W większości zgromadziłem je tutaj w wersji, w jakiej się ukazały, część przeredagowałem i uzupełniłem. Niektóre połączyłem w większe całości. Są to publikacje, o czym przekona się Czytelnik, różnego typu. Ich cechą wspólną jest to, że – pochlebiam sobie – choć przez część Czytelników uznane za zawierające treści nie do końca aktualne, mogą jednak stanowić źródło wiedzy, która nie ogranicza się do momentu ich powstania. Czytelnik dostrzeże zapewne, że pewne przedstawiane w różnych tekstach wizje, pewne próby zrozumienia kraju, którego „rozumem nie pojmiesz, arszynem nie zmierzysz”, są w jakimś zakresie ze sobą kompatybilne, ale w innym mogą być uznane za sprzeczne. Ale paradoksalnie, to jest właśnie realistyczne podejście do Rosji. Bo jest ona właśnie rzeczywistością niekoherentną. Rosjanie lubią wszak podkreślać, że to, co człowiek Zachodu rozdziela, oni potrafią łączyć. Może to inna cywilizacja, może geniusz, może schizofrenia. I może właśnie dlatego Rosja stanowi dla człowieka Zachodu aż taką zagadkę. Więcej niż po prostu zagadkę. Jak to ujął Winston Churchill: „Russia is a riddle wrapped in a mystery inside an enigma” – Rosja to zagadka spowita w tajemnicę wewnątrz enigmy. Nie ma chyba kraju, który wywoływałby wśród cudzoziemców aż takie emocje. W jednym z zamieszczonych poniżej tekstów staram się wziąć za bary z tymi emocjami. We wszystkich, wydaje mi się, dotykam tego fenomenu. Ostatnia uwaga – „wchodząc” w Rosję, należy odłożyć własne   kategorie dotychczas porządkujące rzeczywistość. Jeśli się tego nie zrobi, nic się nie zrozumie. Trzeba w pokorze najpierw poznawać fakty i sposób, w jaki łączą je Rosjanie, a dopiero potem, stopniowo rekonstruować ich świat. I nie jest to wezwanie ani do miłości, ani do nienawiści. Choć  zdaję sobie sprawę, że w przypadku Rosji uniknięcie tych uczuć jest często zadaniem ponad ludzkie siły.