Joanna Puchalska podjęła się w mojej ocenie trudnego zadania. Ciężko nie zauważyć, że od pewnego czasu w księgarniach obserwujemy wysyp zbeletryzowanych książek historycznych dotyczących kobiet z różnych epok. Autorki i autorzy snują opowieści o uczestniczkach powstania warszawskiego, dziewczynach z Armii Krajowej, nieszczęśliwych księżniczkach z różnych krajów czy polskich królowych, które odmieniły Rzeczpospolitą. Kierując się własnymi historycznymi upodobaniami co jakiś czas sięgam po kolejną podobną pozycję w każdej znajdując coś dla siebie i w każdej nieodmiennie się zakochując. Zwykle jednak po przeczytaniu oceniam książkę symbolicznymi gwiazdkami i pozostawiam w spokoju. W tym przypadku nie mogłam jednak odmówić sobie napisania kilku słów. Dlaczego?
Autorka w swojej książce odbiega od przyjętego schematu i muszę przyznać co chwila udaje jej się pozytywnie mnie zaskoczyć. Pierwsze co ujęło mnie za serce to różnorodność. 10 kobiet pochodzących z różnych czasów wzbogaca książkę i czyni ją nieprzewidywalną. Ukazanie tak różnych postaci, żyjących w tak odmiennych momentach historii Polski sprawia, że opowieści te nie zacierają się wzajemnie. Dzięki temu historię każdej z bohaterek można zapamiętać na długo.
Duże znaczenie ma dla mnie osobiście także historyczne podejście autorki do tekstu. Wyraźnie widać, że w każdym z rozdziałów starała się ona oddać ducha epoki. Powoływanie się na źródła historyczne (w tym np. lubianego przeze mnie Jędrzej Kitowicz i jego „Pamiętniki”) oraz dołączanie ikonografii uwierzytelnia historię i sprawia, że książka wydaje się w większym stopniu biografią niż lekką opowieścią. Osobiście za wielki plus uznaje zastosowanie przypisów, które do tej pory raczej nie zdarzały się w książkach tego typu. Jest to zdecydowanie krok w dobrą stronę, chociaż sama użyłabym ich w nieco większej ilości.
NAJWAŻNIEJSZY pozostaje jednak fakt, że autorka zaryzykowała i sięgnęła po historie kobiet w większości mało znanych, nawet w bardziej zainteresowanych historią kręgach. Sprawia to, że książkę czyta się z zapartym tchem, a losy bohaterek śledzi się uważniej z napięciem wyczekując zakończenia.
Cieszę się, że pomimo tytułu, bohaterki pokazane są w sposób obiektywny. Sięgając po tę pozycję obawiałam się, że narracja narzuci czytelnikowi negatywny stosunek do kobiet. Stało się jednak inaczej. Joanna Puchalska snuje swoje opowieści pozwalając nam samodzielnie ocenić zachowanie bohaterek. W moim własnym przekonaniu Agnieszka Machówna jawi się bardziej jako ambitna kobieta, która pragnęła od życia czegoś więcej, niż jako tytułowa „diablica”.
Oczywiście niektóre rzeczy pozostawiają lekki niedosyt. Dialogi między bohaterami nie zawsze mi się podobały, nawiązanie do Szekspira wydało mi się niepotrzebne. Są to jednak drobiazgi, które nie mają wielkiego wpływu na odbiór całości.
Ogólnie książka lekka i przyjemna, poruszająca wiele mało znanych wątków historycznych. Na pewno pozwoli ona każdemu na kilka godzin oderwać się od rzeczywistości i przenieść się do 10 wyjątkowo różnych światów naszych rodzimych skandalistek.

Joanna Puchalska podjęła się w mojej ocenie trudnego zadania. Ciężko nie zauważyć, że od pewnego czasu w księgarniach obserwujemy wysyp zbeletryzowanych książek historycznych dotyczących kobiet z różnych epok. Autorki i autorzy snują opowieści o uczestniczkach powstania warszawskiego, dziewczynach z Armii Krajowej, nieszczęśliwych księżniczkach z różnych krajów czy polskich...