Ręka w górę, kto nigdy nie bał się wejść do ciemnego lasu. Ciekawe, czy odważycie się zajrzeć do niego ponownie? Pięć niesamowitych opowiadań z pogranicza jawy i snu wywołuje cudowny dreszczyk grozy w trakcie czytania. Autorka hojnie czerpie ze spuścizny braci Grimm, klasycznych horrorów, mrocznych opowiadań Poego czy powieści gotyckich.

Uważność, intuicja i otwarty umysł, te umiejętności przydadzą się podczas lektury, bowiem autorka zastawia na czytelnika przemyślne pułapki. Na nowo przetwarza motywy znane z popularnych baśni (szukajcie a znajdziecie…), stosuje niedopowiedzenia i nadaje historiom wymiar symboliczny. Interpretacja? Wszystko zależy od (albo raczej do) czytelnika, bo każde z tych opowiadań ma otwarte, niejednoznaczne zakończenie. Można więc je tworzyć na nowo, po swojemu. Nigdzie przecież nie jest napisane, że wersja autorki jest jedyna słuszna…

Owszem, Carroll naprowadza czytelnika, jednocześnie pozwalając jemu samemu demaskować lęki, które tkwią w niektórych jeszcze od czasów dzieciństwa. Bo właśnie na tych pierwotnych lękach opiera się fabuła opowiadań. Stukostrachy, dziwne cienie wyłaniające się z mroku i wreszcie las, niby przyjazny a jednak budzący strach. By przebrnąć przez ten las trzeba zwracać uwagę na niuanse, bo w nich często kryje się klucz do tajemnic i tego, co autor mógł mieć na myśli. Wieloznaczność łączy wszystkie historie i to ona między innymi sprawia, że do książki chce się wracać, bo a nuż coś przeoczyliśmy.

Pod względem graficznym książka zwyczajnie zachwyca: nasyconą choć skromną kolorystyką (czernie, szarości, czerwienie, brudne błękity), minimum tekstu i ilustracjami. Grozę wywołuje nawet tekst imitujący odręczne pismo: zupełnie jakby ktoś drżąc ze strachu pospiesznie spisywał historie. Tekst i obraz pełnią równorzędną funkcję, uzupełniają się prowadząc z czytelnikiem grę. Precyzyjnie przemyślane, zakomponowane tak, by stopniować napięcie i budować nastrój narastającej grozy. Carroll unika dosłowności, a zdając się na wyobraźnię czytelników umiejętnie ją podsyca.

„Przez las” ma cechy picture booka i komiksu, wymyka się jednak szufladkowaniu i co by o niej nie powiedzieć jedno jest pewne: warto dać się postraszyć. Tym bardziej, że niewątpliwa uczta dla oka jest też smakowitą strawą dla wyobraźni. A że obudzą się dawne lęki i uśpione potwory? Warto poświęcić jeden albo kilka spokojnych wieczorów dla tego, co czyha ukryte w lesie, w ciemności. Zło bywa takie pociągające!

Magdalena Świtała

* J.W. Goethe, Król olch