Jedyna napisana po polsku książka poświęcona temu zagadnieniu. Chodzi o państwo, a właściwie państwa hellenistycznych Greków powstałe w Baktrii (Afganistan i część Iranu) oraz dzisiejszym Pakistanie i Indiach (Pendżab). Utworzyli je potomkowie żołnierzy Aleksandra Macedońskiego, aczkolwiek spotkali w Baktrii swoich rodaków, zesłanych tam przez Persów. Do zagłębienia się w tej tajemniczej i słabo znanej kulturze doskonale zachęca arcydzieło Teodora Parnickiego – „Koniec „Zgody Narodów”. Powieść z roku 179 przed narodzeniem Chrystusa”.
Praca przedwcześnie zmarłego polskiego autora przedstawia aktualny stan badań nad historią państw Greków w Baktrii i Indiach. A wiedza na ten temat jest niestety znikoma. Kilka greckich i rzymskich dokumentów pisanych, kilka … hinduskich i chińskich, które jednakże niekoniecznie mają charakter historyczny.
Znaczącym źródłem jest natomiast numizmatyka, której znaleziska pozwalają weryfikować zasięg kultury baktryjskich Hellenów (w tym moneta, która odgrywa taką rolę we wzmiankowanej powieści Parnickiego). Autor, jako znawca tematu przedstawia znaczenia znaczenie tej gałęzi wiedzy, sposoby analizy oraz skutki, jakie z niej wynikają. Warto zatem przyglądać się monetom, bowiem wiele z nich można wyczytać.
Niestety, wiele innych wydarzeń pozostanie owiane tajemnicą. Już samy wydzieleni się państwa baktryjskiego jest przedmiotem sporów naukowców, jak też chronologia władców oraz czas ekspansji na teren Indii. Prawdopodobny jest za to koniec tego Państwa, ale już nie tworów indo-greckich, na południe od Hindukuszu. Prawdopodobnie przetrwały do początków naszej ery.
Autor próbuje też dojść do tego, jak owe państwa funkcjonowały, jaką dysponowały administracją, armią, mennicami i kontaktami handlowymi. Jakby podążając śladami sformułowanej przez Parnickiego idei przenikania i mieszania się kultur stawia śmiałą tezę, że potomkowie żołnierzy Aleksandra Macedońskiego nie zhellenizowali Hindusów, ale wręcz przeciwnie. Dali się „zindianizować”, akceptując tamtejsza kulturę i jedynie wzbogacając ją o greckie formy.
Zatem ciekawość czytelnika na pewno nie zostanie zaspokojona. Ale za to dowie się on wiele o „kuchni’ historyka starożytności i zrewiduje na pewno nasz europocentryczny pogląd na cywilizacje azjatyckie.
Zaletą publikacji jest czytelna – aczkolwiek tylko prawdopodobna – chronologia władców oraz zdjęcia monet w krakowskich zbiorach, ale wadą brak legendy do tych ostatnich i tylko jedna mapa, mało czytelna.
Lektura dla miłośników historii, numizmatyki, starożytności i nierozwiązywalnych zagadek a także dla fanów powieści Teodora Parnickiego.

Jedyna napisana po polsku książka poświęcona temu zagadnieniu. Chodzi o państwo, a właściwie państwa hellenistycznych Greków powstałe w Baktrii (Afganistan i część Iranu) oraz dzisiejszym Pakistanie i Indiach (Pendżab). Utworzyli je potomkowie żołnierzy Aleksandra Macedońskiego, aczkolwiek spotkali w Baktrii swoich rodaków, zesłanych tam przez Persów. Do zagłębienia się w...

Po opinię fachowca odsyłam do Elevandera. - Jako zwykły czytelnik cieszę się, że mam tę książeczkę, jednak nie mogę pominąć rzeczy, które mi przeszkadzały. - Stosuję pełną skalę, więc moja ocena jest niezła, ale...

Na plus zdecydowanie tematyka - czy muszę tłumaczyć, dlaczego fascynująca? Europejczycy już w czasach klasycznych tworzący państwa w (dzisiejszym) Afganistanie! Podbijający Indie (a szczególnie dzisiejszy Pakistan). Wyznający prawdopodobnie religie lokalne, buddyzm i braminizm, ale inspirujący pisanie hinduskich dzieł filozoficznych w stylu dialogów Platona! Wszystko to znajdziemy w tej książce - przy cierpliwej lekturze...

Trzeba bowiem wyraźnie podkreślić jej charakter. Jest to w zasadzie praca doktorska, wydana w tej formie głównie ze względu na rzadko podejmowany temat. W dodatku autor niestety zmarł przedwcześnie - to bardzo smutne samo przez się, a w dodatku nie zdołał rozwinąć swych badań. Mamy więc krótką pozycję, pisaną zgodnie z wymogami pracy doktorskiej. - Mnóstwo tu szczegółowych rozważań, które źródło antyczne można w jakiejś sprawie uznać za wiarygodne, i dlaczego. - Czytanie o tym często sprawiało mi przyjemność, bo dało wgląd w sposób myślenia i żmudną pracę naukowców, żmudnie odtwarzających obraz przeszłości z nielicznych, mikroskopijnych wręcz nieraz śladów. Chwilami jednak i ja byłem znużony.

Ułomki, z których badacze składają obraz przeszłości, w tym przypadku były iście malutkie. - Autor niemalże każdą stronę zaczyna od zastrzeżeń, że niewiele wiadomo na pewno... W komentarzach dodaje też, że wskutek trudności z badaniem śladów pochodzących z najróżniejszych kultur dodatkowo bardzo trudno jest zinterpretować nawet te ocalałe ślady... W sumie jednak wiadomo całkiem sporo - ale ponownie czytelnik nie zainteresowany specjalnie wymogami naukowej rzetelności może być deczko znużony...

Sporo tu powtórzeń i nawiązań do rzeczy opisanych uprzednio, lub dalej - Autorowi chodziło o jasność wywodu, nie przeszkadza to w lekturze, ale jednak nieco rozwadnia...

Najbardziej zdenerwowało mnie, że wiele fragmentów antycznych dziejopisów jest przytoczonych jedynie w oryginale. - Autor nie jest konsekwentny; miejscami przytacza tłumaczenia (nawet własne),zaś fragmenty pozostawione w oryginale są nieliczne - jednak wrażenie lizania loda przez szybę pozostaje.

Na sam koniec Autor za bardzo, jak na mój gust, kłania się politycznej poprawności - słusznie zauważa, że obecności Greków na Dalekim Wschodzie nie należy odczytywać jedynie jako cywilizowanie ludów prymitywnych - posuwa się jednak chyba zbyt daleko w wyrażania zachwytu dla wspaniałości kultur lokalnych. Najlepiej widać to w momencie, gdy stwierdza kategorycznie, że obecności Greków w Indiach nie należy postrzegać jako części historii państw hellenistycznych, tylko jako fragment historii Indii, z uwagi na ich wspaniałą kulturę. Na mnie takie "przeciąganie liny" sprawia wrażenie groteski - z równym sensem możnaby się zastanawiać, czy dzieje Wikingów w Anglii są częścią historii Normanów, czy Anglików... Jakby te historie się nie przeplatały, a oba ludy nie współtworzyły nawzajem swej tożsamości. - Muszę jednak dodać, że Autor zachowuje rzetelność naukową; przytacza argumenty różnych stron i nie popada w emocjonalną krytykę jednych, czy drugich...

Ogólnie wydaje mi się, że jako czytelnik zainteresowany, ale jednak nie zawodowo, opisywaną tematyką, zadowoliłbym się artykułem napisanym na podstawie tej książeczki. Jeśli zaś zostać już przy tej formie, to przydałoby się większe dopracowanie ze strony wydawnictwa - w komentarzach stwierdzono, że byłoby to bezprzedmiotowe, ja jednak nie widzę, jak choćby przetłumaczenie wszystkich cytowanych fragmentów miałoby zaszkodzić odbiorowi tekstu, czy też pamięci Autora. - Jednak, mimo zastrzeżonek, dziełko czytało się dość lekko, a temat utkwił mi w głowie - ocena musi więc być pozytywna.

Po opinię fachowca odsyłam do Elevandera. - Jako zwykły czytelnik cieszę się, że mam tę książeczkę, jednak nie mogę pominąć rzeczy, które mi przeszkadzały. - Stosuję pełną skalę, więc moja ocena jest niezła, ale...

Na plus zdecydowanie tematyka - czy muszę tłumaczyć, dlaczego fascynująca? Europejczycy już w czasach klasycznych tworzący państwa w (dzisiejszym) Afganistanie!...

Książka autorstwa - przedwcześnie zmarłego - dr Stanisława Kality porusza niezwykle ciekawy, mało znany wycinek dziejów. Jest to praca ściśle naukowa, napisana zgodnie ze sztuką dobrej pracy historycznej i warsztatem naukowca UJ. Raczej dla osób posiadających już jakąś wiedzę w tym temacie niż dla miłośników prac "popularnonaukowych". Tak czy inaczej, dla fascynatów greckiego antyku jest to pozycja bardziej niż obowiązkowa.

Książka autorstwa - przedwcześnie zmarłego - dr Stanisława Kality porusza niezwykle ciekawy, mało znany wycinek dziejów. Jest to praca ściśle naukowa, napisana zgodnie ze sztuką dobrej pracy historycznej i warsztatem naukowca UJ. Raczej dla osób posiadających już jakąś wiedzę w tym temacie niż dla miłośników prac "popularnonaukowych". Tak czy inaczej, dla fascynatów...

Książka dobra, chociaż napisana jest trudnym językiem i dość ciężko ją przyswoić. Zagadnienie pobytu Greków w Baktrii jest jednym z najbardziej tajemniczych w dziejach świata - bardzo mała ilość źródeł i związana z tym konieczność bazowania na hipotezach. Tym niemniej, dla miłośników starożytności pozycja obowiązkowa.

Książka dobra, chociaż napisana jest trudnym językiem i dość ciężko ją przyswoić. Zagadnienie pobytu Greków w Baktrii jest jednym z najbardziej tajemniczych w dziejach świata - bardzo mała ilość źródeł i związana z tym konieczność bazowania na hipotezach. Tym niemniej, dla miłośników starożytności pozycja obowiązkowa.

Greckie królestwa w Baktrii i Indiach były odpryskiem śródziemnomorskiej cywilizacji rzuconym daleko w głąb Azji. Swe powstanie zawdzięczały wyprawie Aleksandra, ale - paradoksalnie - przetrwały dłużej niż wszystkie państwa diadochów. Stanisław Kalita bardzo ciekawie przedstawił losy tych państw, choć siłą rzeczy w jego pracy niewiele jest rzeczy absolutnie pewnych: niewielka ilość źródeł pisanych uniemożliwia naukowcom podanie dokładniejszych informacji. Ogromną rolę w badaniach odgrywa numizmatyka, a badaczy Greków indyjskich i baktryjskich muszą sięgać do źródeł o proweniencji orientalnej. Symptomatyczna jest tutaj sytuacja oblężenia Pataliputry, o którym istnieje tylko jedna wzmianka w... indyjskim traktacie gramatycznym (zdanie "Grecy oblegali Pataliputrę" jest przykładem gramatycznym czasu przeszłego niedokonanego). Ciekawe są również uwagi o wzajemnych przenikaniu się kultur i religii na tym obszarze. Jedyna powstała po polsku monografia poświęcona tematyce Greków w Baktrii i Indiach, z pewnością godna polecenia.

Tomasz Babnis

Greckie królestwa w Baktrii i Indiach były odpryskiem śródziemnomorskiej cywilizacji rzuconym daleko w głąb Azji. Swe powstanie zawdzięczały wyprawie Aleksandra, ale - paradoksalnie - przetrwały dłużej niż wszystkie państwa diadochów. Stanisław Kalita bardzo ciekawie przedstawił losy tych państw, choć siłą rzeczy w jego pracy niewiele jest rzeczy absolutnie pewnych:...