W tym dziele autorzy przedstawiają dzieje ludobójstw na polakach wykonywanych przez ukraińskich nacjonalistów z UPA(Ukraińska Armia Powstańcza) oraz OUN(Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów). Autorzy na samym początku zaznaczyli, że ich celem nie było napisanie rozprawy naukowej, a książki popularyzującej wiedzę na temat ludobójstwa oraz potępienie go.

Dzieło rozpoczyna się od opisu ideologii integralnego nacjonalizmu ukraińskiego. Celem OUN było stworzenie Wielkiej Ukrainy w skład której miały wchodzić wszystkie ziemie, które były zamieszkane przez ukraińców nawet w kilku procentach. Cały obszar miał zostać oczyszczony ze wszelkich innych nacji, aby Ukraina była czystym rasowo państwem. OUN nawiązywało do ideologii nazistowskiej oraz faszyzmu. Inspirowali się w działaniu także u bolszewików. Organizacje nacjonalistyczne wysunęły żądania do władz polskich o oddanie im dużej części kraju. Żądania zostały oczywiście odrzucone ale rząd Polski chciał wspierać powstanie wolnej Ukrainy na terenach należących do ZSRR, jednak większość ukraińców mieszkających na tych terenach wolało być częścią ZSRR. Ukraińscy nacjonaliści rozpoczęli organizację zamachów w dwudziestoleciu międzywojennym w którym zginęło kilkuset ważnych polaków.

Kiedy Polska została najechana przez Niemcy i ZSRR, OUN chciało wykorzystać sytuację aby stworzyć czyste rasowo kresy. Ukraińcy współpracowali z oboma okupantami donosząc na polaków i żydów(aby ich wywożono do obozów). Niemcy w niektórych rejonach także wspierali ukraińców, ponieważ było im to na rękę. Już w pierwszych latach OUN wymordowało tysiące polaków. Jednak apogeum zbrodni przypadło na lata 1943-1944, kiedy do OUN dołączyła UPA(organizacja Bandery). Ukraincy oprócz polaków mordowali także żydów oraz ukraińców, którzy sprzeciwiali się mordowaniu innych. Nacjonaliści mordowali wszystkich, w dużej części kobiety i dzieci, ponieważ mężczyzn wcześniej powywożono do obozów pracy(Generalne Gubernatorstwo) lub wcielono do armii w ZSRR. Zazwyczaj atakowali w nocy w dużych grupach, które były dobrze uzbrojone. Polaków przez zabiciem zazwyczaj torturowano. Za bandami UPA i OUN podążały często ukraińskie rodziny, które rabowały dobytek polaków przed spaleniem(aby ocaleli Polacy nie mieli do czego wracać). Udokumentowano łącznie około 100 tysięcy zabitych. Jednak z wielu rejonów nie ma żadnych danych i historycy szacują, że mogło zginąć kolejne 50 tysięcy. Wielu polaków zginęło także po wypędzeniu ze swoich wiosek z głodu i chorób. Mordów dokonywali głównie chłopi zachęcani przez ukraińską inteligencję. Dziwnym jest to, że do mordów zachęcali także prawosławni duchowni. Dochodziło nawet do sytuacji, gdy współmałżonkowie z małżeństw mieszanych mordowali swoich partnerów i dzieci. Ukraińcy mordowali polaków aż do 1947 roku. Większość polaków zostało zamordowanych na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej. Ludobójstwa ustały dopiero po operacji "Wisła", która polegała na przesiedleniu Ukraińców poza granice państwa polskiego.

Polacy w czasie wojny zaczęli organizować punkty samoobrony do których uciekali ocaleli z innych wiosek. Jednak większość z tych punktów upadła, ponieważ Polacy mieli mało broni i mało doświadczonych ludzi. Punkty samoobrony były także tworzone zbyt późno, kiedy nacjonaliści ukraińscy mieli duże i świetne wyszkolone oddziały. Ludzie nie wierzyli w to, że w innych wioskach nacjonaliści mordują własnych sąsiadów. Polska partyzantka organizowała także polowania na bandy nacjonalistów oraz odwety na ludziach podejrzanych o organizowanie napadów. Łącznie po stronie nacjonalistów zginęło ok. 7-10 tysięcy ludzi.

Dowództwo podziemia popełniło masę błędów przez które zginęło znacznie więcej polaków. Najpierw próbowali dogadać się z nacjonalistami, aby walczyć ze wspólnym okupantem. Jednak nie rozumieli tego, że dla nacjonalistów okupacja była korzystna, ponieważ mogli organizować czystki etniczne. Później podziemie nie udzielało wystarczającego wsparcia dla chłopów. Później otwarcie ogłosili współpracę z sowietami przeciwko III Rzeszy. Naziści w niektórych rejonach wspomagali Ukraińców, ale w innych wydali polskich chłopom broń do samoobrony oraz czasami ścierali się z bandami UPA. Jednak po tej deklaracji wycofali jakiekolwiek wsparcie i dali wolną rękę ukraińcom. Jedyną nadzieją dla polaków było zgłaszanie się na ochotnika do sowieckich batalionów, które trochę walczyły z ukraińcami.

Oprócz opisu samego ludobójstwa znajdziemy także trochę informacji o tym, jak ukraińscy historycy sympatyzujący z integralnym nacjonalizmem wybielali zbrodnie ukraińskich nacjonalistów. Część historyków znacznie zaniża liczbę ofiar. Inni mówią nie o ludobójstwie, a wojnie polsko-ukraińskiej którą mieli sprowokować Polacy w latach 1941-1943. Chodziło oczywiście o odwety polskiej partyzantki na organizatorach zsyłek i mordów. Jednak ignorują skalę, sposoby jednych i drugich mordów oraz to, że ludobójstwo na polakach rozpoczęło się już w 1939. Niektórzy nacjonaliści próbują także wmawiać innym, że za ludobójstwo jest odpowiedzialny cały naród ukraiński a nie ideologia integralnego nacjonalizmu. Jednak jest to nieprawda, ponieważ ludobójstwo było dokonywane przez chłopów i inteligencję mieszkającą na terenach polski. Było to związane z stworzeniem czysto rasowej Ukrainy a nie zemstą za jakieś krzywdy. Mordowano polaków, żydów oraz inne narodowości.

Autorzy spekulują także na temat powodów milczenia elit na temat ludobójstwa. Nie uczono o tym w PRL, a po upadku socjalizmu władze nie chciały psuć relacji z Ukrainą poruszając takie tematy. Przerażające jest to, że na Ukrainie ludobójców traktuje się jako bohaterów narodowych i nazywa się ulicę ich nazwiskami. Warto pamiętać o tym, że po ostatnich wydarzeniach na Ukrainie banderowcy znów wysunęli żądania terytorialne w stosunku do Polski. Wśród niektórych młodych ludzi panuje nawet moda na tą zbrodniczą ideologię. Jest to wynik wybielania neonazizmu przez banderowców. Minusem w tej książce jest spekulacja w przypisie na temat polsko-ukraińskiego zespołu Enej(jest to pseudonim jednego z ludobójców ale także bohater Eneidy). Najprawdopodobniej zarówno ludobójca jak i zespół wziął swój pseudonim z tej samej książki. Zamiast zadawać pytania można było trochę poszukać(nie jestem ich fanem).

Pod koniec znajduje się także krótki esej Aleksandra Kormana o 135 metodach zabijania polaków. Książka posiada także bardzo obszerną bibliografię, około 80 stron. Autorzy chcieli w ten sposób zachęcić do dalszego zgłębiania tematu. Wadą jest to, że w wykazie tabel, wykresów i map nie ma podanych numerów stron na których się one znajdują.

Książka porusza mało znany i przemilczany w Polsce temat, który był przecież trzecim co do wielkości ludobójstwem na polakach. Temat jest też słabo zbadany, ponieważ w PRL wymazano o tym informacje i nikt tego nie badał, a niemal wszyscy świadkowie nie żyją. Myślę że każdy polak powinien o tym przeczytać. Według mnie ta książka jest odpowiednią do tego pozycją, ponieważ omawia niemal całościowo ludobójstwo nie zagłębiając się zbytnio w szczegóły. Według mnie brakuje jednak informacji o operacji "Wisła". Jedynie wspomniano o niej kilka razy. Według mnie przydałby się na to osobny rozdział. Polecam przeczytać to każdemu. Szczególnie że wielu oskarża o zbrodnię cały naród ukraiński, a mieszkańców kresów i nazistowską ideologię. Książkę kupiłem w markecie za grosze.

W tym dziele autorzy przedstawiają dzieje ludobójstw na polakach wykonywanych przez ukraińskich nacjonalistów z UPA(Ukraińska Armia Powstańcza) oraz OUN(Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów). Autorzy na samym początku zaznaczyli, że ich celem nie było napisanie rozprawy naukowej, a książki popularyzującej wiedzę na temat ludobójstwa oraz potępienie go.

Dzieło rozpoczyna...