Ostatni kwartał XIX i początek XX wieku stanowiły okres najbardziej burzliwy dla rozwoju medycyny. W czasach tych, gdy nikt jeszcze nie wierzył w teorię zarazków, a nawet mało kto uznawał, że należy myć ręce przy kolejnych zabiegach, rodzić zaczęły się nowe teorie, dążenia, a w końcu odkrycia. Dziś trudno sobie wyobrazić, że niewiele ponad wiek temu nie istniały jeszcze podstawowe reguły prowadzenia badań, które mogłyby stanowić narzędzia (niezbędne) do pracy ówczesnych badaczy.

W świecie tym narodzili się dwaj wielcy badacze, którzy mieli rywalizować ze sobą przez całe życie – Robert Koch i Ludwik Pasteur. Niemiecki doktor z prowincji, który doszedł do swoich odkryć dzięki niezwykłej sumienności, i francuski zamożny chemik, który równie silnie wpłynął na kształtowanie się medycyny jako nauki. Możliwe, że powodem ich konfliktu było nieporozumienie, możliwe, że uprzedzenia i niechęć do odnoszenia się do badań drugiego, możliwe w końcu, że wyścig ten napędzany był zazdrością, chęcią zaistnienia w historii i pozostawienia wyraźnego śladu po sobie w świecie medycyny (szczególnie desperacko realizował to Koch pod koniec swojego życia), a w końcu ukrywanym, głęboko zapewne, podziwem. Niezależnie od genezy konflikt ów trwał nieustannie, napędzając poniekąd falę niedających się przecenić odkryć.

Przedstawiona historia ukazuje najważniejsze odkrycia ówczesnych badaczy, a przede wszystkim ich żmudną pracę. Od momentu, gdy za źródło zakażeń zaczęli oni uważać bakterie (choć bardzo długo część środowiska odrzucała ową teorię), wygrali z wieloma jednostkami chorobowymi. Kiedy wiosną 1882 roku Robert Koch odkrył prątki gruźlicy, jasne stało się, że to właśnie tą chorobą – plagą XIX wieku (stała się ona przyczyną śmierci milionów ludzi, w tym wielkich tego świata, takich jak m.in. Johann Wolfgang Goethe, Friedrich Schiller, Antoni Czechow, Guy de Maupassant czy Edgar Allan Poe) – będą zajmować się w najbliższym czasie zespoły badawcze naukowców. Choć, w końcu, po latach pracy, w 1905 roku Koch otrzymał nagrodę Nobla, to ostatecznie poniósł klęskę, sądząc, że odkrył lekarstwo na najbardziej śmiertelną chorobę w historii. Odkryciom tym przyglądał się inny lekarz – Artur Conan Doyle, który miał się później stać autorem popularnej serii o Sherlocku Holmesie.

W książce Goetza został przedstawiony okres bardzo trudny, burzliwy, ale dzięki temu i ciekawy. Odkrycia badaczy wpisane zostały w kontekst ich życia, funkcjonowania w otoczeniu, zamierzeń i dążeń, własnych opinii i konfliktów. To wszystko sprawia, że historię tę czyta się jak interesującą opowieść, a nie zbiór suchych faktów o zmaganiach naukowców. Dużym atutem jest też ukazanie postaci autora Holmesa i czynników, które pozwoliły narodzić się wielkiemu detektywowi.

„Cudowny lek” to wciągająca opowieść o odkryciach i badaniach, które zmieniły nie tylko stan ówczesnej wiedzy, metody pracy naukowców, ale i sposób postrzegania świata. Goetz ukazał proces, w jakim rodziła się nowoczesna medycyna jako nauka pozbawiona zabobonów i nieuzasadnionych (badawczo) przekonań, i zrobił to dobrze. Materiał wykorzystał jednak nieco chaotycznie, na co wskazują dość liczne powtórzenia treści i powroty do tych samych tematów. Chociaż były to wątki interesujące, czasem można było odnieść wrażenie, że czyta się kolejny raz to samo.

Ostatni kwartał XIX i początek XX wieku stanowiły okres najbardziej burzliwy dla rozwoju medycyny. W czasach tych, gdy nikt jeszcze nie wierzył w teorię zarazków, a nawet mało kto uznawał, że należy myć ręce przy kolejnych zabiegach, rodzić zaczęły się nowe teorie, dążenia, a w końcu odkrycia. Dziś trudno sobie wyobrazić, że niewiele ponad wiek temu nie istniały jeszcze...