Tak sobie patrzę na te skrajne oceny powieści Toni Morrison i utwierdzam się w przekonaniu, że albo jest się fanem tej autorki, albo omija się jej utwory szerokim łukiem. I zastanawiam się, czy przypadkiem nie jest tak, że książek Morrison nie da się przełknąć, a tym bardziej zrozumieć, jeśli samemu nie doświadczyło się kiedyś odrzucenia.

Tym razem pisarka przedstawia odrzucenie jako jedyną, choć niewyobrażalnie trudną do zaakceptowania możliwość uratowania ukochanej osoby. Jednak idąc dalej tym tropem, tytułowym odruchem serca może być nie tylko okupione latami rozterek bolesne poświęcenie, ale i – niejednokrotnie równie ważny – najprostszy gest, na który zresztą w powieści Morrison częściej zdobywają się osoby ubogie, proste, niewykształcone, a nawet nieznające pojmowanej przez człowieka współczesnego cywilizacji czy po prostu uważane za pogan; odruch serca nader często obcy jest natomiast postaciom dobrze wyedukowanym, zamożnym i pobożnym. Choć ze strony autorki jest to zabieg przemyślany i celowy, a przy tym – niezaprzeczalnie – bardzo stronniczy, to zwraca on uwagę na wyraźną tendencję, którą obserwujemy w niemal każdej społeczności: nieraz mając się czym dzielić, postanawiamy odwrócić wzrok lub zapatrzyć się we własną słuszność, a współczucie i serdeczność dopuszczamy do głosu dopiero w momencie zasmakowania niedoli.

Dobra, nie wiem, jak dalej ciągnąć ten wywód. Książka jest wspaniała: ma ten magiczny, przesycony tajemnicą i poczuciem ciągłego zagrożenia klimat charakterystyczny dla utworów Toni Morrison i choć niejako interpretuje od nowa pewne tematy znane czytelnikowi z „Umiłowanej”, to wciąż warto po nią sięgnąć i delektować się tą jakże nieprozaiczną prozą. Pewnie przyznałabym dziewięć gwiazdek, gdyby nie to, że dość szybko zorientowałam się, na czym polega jeden z głównych konfliktów powieści, co nie zmienia faktu, że to wciąż kawał porządnej literatury.

Tak sobie patrzę na te skrajne oceny powieści Toni Morrison i utwierdzam się w przekonaniu, że albo jest się fanem tej autorki, albo omija się jej utwory szerokim łukiem. I zastanawiam się, czy przypadkiem nie jest tak, że książek Morrison nie da się przełknąć, a tym bardziej zrozumieć, jeśli samemu nie doświadczyło się kiedyś odrzucenia.

Tym razem pisarka przedstawia...