Każdy z nas zdaje sobie sprawę z nieuchronności śmierci. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, jakby wyglądało Wasze życie, gdybyście w momencie ostatniego oddechu dostali szansę przeżycia go jeszcze raz, naprawienia błędów, zmiany decyzji i obrania innej życiowej drogi? Perspektywa wspaniała, ale trudno sobie wyobrazić by modyfikacja przeszłości czy teraźniejszości nie miała konsekwencji na bieg przyszłości.

Kate Atkinson jest brytyjską pisarką, której debiutancka powieść „Za obrazami w muzeum” otrzymała Nagrodę Whitebread kategorii Książka Roku 1995. W 2011 roku z okazji urodzin Królowej Elżbiety II otrzymała tytuł Członka Imperium Brytyjskiego za zasługi w dziedzinie literatury. Za powieść „Jej wszystkie życia” przyznano jej Costa Book Award w kategorii powieść i South Bank Sky Arts w kategorii literatura.


11 lutego 1910 roku przychodzi na świat Ursula Todd i umiera - poród jest przedwczesny, a panująca śnieżyca sprawia, że lekarz nie dociera na czas. W tym samym dniu 1910 roku rodzi się ta sama dziewczynka i udaje się jej przeżyć. Jest dzieckiem spokojnym i nieodbiegającym od swoich rówieśników, poza doświadczaniem odczuć deja vu w pewnych miejscach i sytuacjach. Zaniepokojona matka postanawia ją zbadać, ale nawet wizyta u lekarza specjalisty nie przynosi pożądanych odpowiedzi. Dopiero z biegiem lat Ursula odkrywa tajemnicę „zapadania w ciemność” i postanawia zrobić z niej użytek.

Autorka zabiera czytelnika w podróż do Anglii początku XX wieku i wiedzie go przez najważniejsze i najbardziej dramatyczne wydarzenia zeszłego stulecia. Zaczyna się od I wojny światowej, epidemii grypy, po II wojnę światową i wyjątkowo brutalny Blitz. Wszystkie te zdarzenia w bardzo ciekawy sposób zostały wplecione w fabułę powieści i w znacznym stopniu wpłynęły na życie bohaterów.

Ursula Todd ma możliwość przeżywania swojego życia wiele razy i choć za każdym razem umiera, śmierć staje się dla niej nowym początkiem, stwarzającym nowe opcje. Jednak zmiany decyzji zawsze obarczone są mniejszymi lub większymi konsekwencjami nie tylko dla samej dziewczyny, ale także dla jej bliskich, a czasem większego grona osób. Okazuje się, że nawet najdrobniejsze modyfikacje mogą prowadzić na całkiem nowe i nieoczekiwane ścieżki życia.

Czytelnik wraz z główną bohaterką kroczy ku jej przeznaczeniu i odkrywa sekret jej odmienności. Początkowo jest zdezorientowany i podczas lektury sam doświadcza deja vu. Autorka bardzo sprytnie nim manipuluje i wprowadza chaos w jego myśli. Wydarzenia nie są ułożone w chronologicznej kolejności i przeplatają się ze sobą, wywołując wrażenie skoków w przeszłość i przyszłość bez gwarancji powrotu do tej samej chwili, w której poprzednio „urwała” się fabuła. Epizody zostały zamienione w puzzle i choć wyszła z nich układanka, nie wszystkie elementy, które miały znaczenie weszły w jej skład.

Kate Atkinson skupiła się nie tylko na kreacji głównej bohaterki, ale też na postaciach drugoplanowych, które bardzo dobrze sprawdziły się w odgrywanych rolach. A poprzez swoje zachowanie i wypowiedzi nie pozostawiały odbiorcy wątpliwości na temat swoich poglądów i stosunku do zaistniałej sytuacji. Nie zabrakło rodzinnych dramów i czarnej owcy, która niejednokrotnie stawała się przyczyną utrapienia najstarszych członków rodu.

Pisarka posługuje się lekkim i przyjaznym w odbiorze stylem. Opisy są bardzo plastyczne i pobudzają wyobraźnię. I choć tłem wydarzeń jest jeden z najbardziej dramatycznych okresów w dziejach historii, autorka przedstawia go w niezwykle obrazowy, ale nie brutalny sposób, który mimo szczypty delikatności oddaje powagę tamtych dni. Nie zabrakło też dobrego humoru i trafnych spostrzeżeń pojawiających się najczęściej w przemyśleniach bohaterów.

„Jej wszystkie życia” to porywająca historia, która oprócz palety różnorodnych emocji i wrażeń odkrywa dwoistą naturę człowieka. Dostarcza czytelnikowi ciekawych i różnorodnych wrażeń. Zaskakuje i zmusza do refleksji. Wprawdzie autorka wykorzystała znany i pojawiający się w innych utworach pomysł, to sama realizacja sprawiła, że książka urzeka swoją oryginalnością, wyjątkowością i podejściem do tematu. I mimo że ta cegiełka liczy prawie 600 stron, to i tak zakończenie pozostawia czytelnika z niedosytem. Polecam.

Każdy z nas zdaje sobie sprawę z nieuchronności śmierci. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, jakby wyglądało Wasze życie, gdybyście w momencie ostatniego oddechu dostali szansę przeżycia go jeszcze raz, naprawienia błędów, zmiany decyzji i obrania innej życiowej drogi? Perspektywa wspaniała, ale trudno sobie wyobrazić by modyfikacja przeszłości czy teraźniejszości nie...