Wydawnictwo Znak rozpieszcza ostatnimi czasy miłośników kultury antycznej. Po wznowieniu „Mitologii Greków i Rzymian” pióra cenionego znawcy, profesora Zygmunta Kubiaka, przyszła pora na nowe wydanie drugiej pozycji dotyczącej starożytności ― „Literatury Greków i Rzymian”. Przygotujcie się więc na daleką i długą podróż do świata poematów, elegii, hymnów, dramatów, dialogów i epigramatów.

Recenzowaną pozycję można by określić mianem przewodnika po najważniejszych zabytkach antycznej literatury. Rozpoczynamy od persony najbardziej znanej, Homera, aby następnie lawirować między kolejnymi wybitnymi Grekami i Rzymianami, wśród których nie zabrakło rzecz jasna takich sław, jak Hezjod, Safona, Ezop, Herodot, Wergiliusz, Owidiusz, Horacy. Są trzej wielcy dramatopisarze ― Ajschylos, Sofokles, Eurypides. Jest i sam Platon, a obok niego Marek Aureliusz czy święty Augustyn, przedstawiciele nurtu filozoficznego. Jak na eksperta przystało, Zygmunt Kubiak wprowadza do tego panteonu także miana mniej znane, acz niewątpliwie godne uwagi, choćby Alkajosa, Teognisa czy Filodema.

Każdy rozdział ma strukturę dwuczłonową. Najpierw następuje wprowadzenie autorstwa profesora Kubiaka, przybliżające czytelnikom daną epokę, życiorys twórcy czy twórców, a niekiedy i odpowiedni gatunek literacki. Nie ma ono jednak formy notatki encyklopedycznej; to raczej ciekawe wykłady, eseje czy gawędy, poświęcone określonemu aspektowi piśmiennictwa czasów starożytnych. Po wstępie autor prezentuje wybrane fragmenty poematów, wierszy czy utworów prozatorskich we własnym tłumaczeniu, ukazujące charakterystyczne zabiegi czy tematy szczególnie bliskie wspomnianym wcześniej pisarzom, poetom, dramaturgom bądź filozofom.

Nie należy zapominać o tym, jak wiele tekstów antycznych zostało zagubionych czy uległo zniszczeniu; inne popadły w zapomnienie; w przypadku jeszcze innej grupy badacze nie są zgodni co do ich autorstwa czy interpretacji. Zygmunt Kubiak przypomina nam jednak, dlaczego warto wracać do utworów sprzed wieków, jak wiele spośród tych najpierwszych tradycji literackich odbija się echem we współczesnych dziełach. Choć tok myślenia starożytnych nie zawsze jest dla nas prosty, to niektóre z podejmowanych zagadnień czy snutych rozważań okazują się ponadczasowe i aktualne także dla dzisiejszego odbiorcy. Wszystko to zaś podane kunsztownym i erudycyjnym językiem, stanowiącym dodatkową wartość publikacji.

Jeszcze przed rozpoczęciem tej pasjonującej, choć równocześnie wymagającej lektury, warto być świadomym faktu, iż autor od samego początku wrzuca czytelnika na głęboką wodę, zakładając, iż podchodzimy do tej pozycji z pewnym bagażem wiedzy nabytej wcześniej. Jednocześnie „Literatura Greków i Rzymian” jest tylko stacją pośrednią, nie zaś ostatecznym celem; jeśli chcemy prawdziwie zgłębić antyczne dzieła i sylwetki ich twórców, książka Zygmunta Kubiaka stanowi idealny drogowskaz pozwalający lepiej przygotować się na dalszą część wyprawy.

Marta "Oceansoul" Najman