Sięgając po Alice Munro możemy spodziewać się zbioru dobrze napisanych opowiadań, zadumanych nad życiem bohaterów, umiejscowienia akcji w małych miasteczkach lub wsiach Kanady, szczególnie regionu Ontario, gdzie bohaterowie kiedyś w swoim życiu docierają, choćby na chwilę, do Toronto. To wszystko można znaleźć w najnowszym zbiorze kanadyjskiej mistrzyni krótkich form. Z powodzeniem można więc powiedzieć, że Munro i tym razem nie zawodzi.

„Drogie życie” to zbiór czternastu opowiadań, które nie odbiegają atmosferą od innych historii powstałych spod pióra Munro. W tych krótkich formach czasem dzieje się mało, akcja jest zawieszona, a jednak właśnie pomiędzy tymi „cichymi” wersami tworzy się sedno całej opowieści. Stykamy się z powracającym motywem pociągów, które przenoszą ludzi z jednego miejsca na drugie, uosabiając jak gdyby przeznaczenie, są formą ucieczki oraz komunikacji. To w pociągu toczy się akcja pierwszego opowiadania „Dotrzeć do Japonii”, to pociąg przywozi bohaterkę drugiej historii „Amundsen” do miejscowości, gdzie w ośrodku dla chorych na gruźlicę ma rozpocząć pracę. Opowieść o Jaksonie szukającym swojego miejsca autorka zatytułowała po prostu „Pociąg”. Bohaterami są ludzie z małych miasteczek, często marzący o ucieczce i wyprowadzeniu się („Wyjechać z Maverley”). Losy bohaterów splatają się ze sobą na różne sposoby i oddziałują na siebie („Duma”, „Corrie”). Czytamy również smutne i wstrząsające historie, jak o szoku matki zmierzającej się z zagubieniem dziecka w „Dotrzeć do Japonii”, czy utonięciem małej dziewczynki w najbardziej zatrważającym opowiadaniu „Żwir”. Zdarzają się również piękne opowiadania, jak „Dolly” – historia dwojga starszych osób, pewnych, że nic już ich wspaniałego w życiu nie czeka. Tymczasem do ich drzwi któregoś dnia puka tytułowa Dolly, dawno znana osoba, która nie tyle swoją osobą zmienia ich życie, co po prostu dodaje do niego nieco świeżości i nieprzewidywalności.

Ostatnie cztery opowiadania ze zbioru tworzą szczególną autobiograficzną całość. Poprzedzone notą od autorki, w której Munro wyznaje: To zupełnie odrębny zbiór utworów literackich, autobiograficznych, jeśli chodzi o sferę uczuć, ale niekoniecznie jeśli idzie o fakty. Podobne autobiograficzne echa czytelnik mógł poznać ze zbioru „Widok z Castle Rock”. W czterech ostatnich opowiadaniach z „Drogiego życia” pojawiają się nieodłączne motywy z dzieciństwa Alice Munro, dzieciństwa spędzonego na lisiej farmie, prowincji Kanady. Dotyczą one pierwszy zderzeń dziecka ze śmiercią, erotyzmem, chorobą. Są również pewnego rodzaju rozrachunkiem z samym życiem. W notce rozpoczynającej opowiadania Munro wyznaje: Wierzę, że te wspomnienia, pojawiające się w takiej formie po raz pierwszy i po raz ostatni – najbardziej mi bliskie – najwierniej oddają to, co chciałabym powiedzieć o sobie i swoim życiu.

Najnowszy zbiór opowiadań Alice Munro to swoisty list do samego życia. Nie jest skargą, a jednak wytyka wszelkie jego trudy. Ale uwydatnia też i szczęśliwe chwile, pełne zadowolenia momenty. Suche, szorstkie, refleksyjne, z przebłyskami radości – po prostu życie, którego jednak ze wszech miar warto strzec, którego z takim zapałem broni matka autorki w tytułowym opowiadaniu. Drogie życie.

Monika Samitowska-Adamczyk