Oczywiście jakakolwiek krytyka tej książki, co widać po innych komentarzach, musi wiązać się z bitwą na śnieżki pomiędzy prawą i lewą stroną. Bo przecież raz uzgodniona wersja wydarzeń jest słuszna i pod żadnym pozorem nie wolno ingerować w jej kształt - to byłby skandal, zdrada i zamach na największe narodowe świętości. Wszakże nie tak pisaliśmy historię przez ostatnie 70 lat! Znaczy... Nie my pisaliśmy - komuniści pisali.

Muszę się zgodzić z opinią, że historia, szczególnie ta żywa, dziejąca się teraz, to miliony, jeśli nie miliardy zmiennych. Mogę się zgodzić, że zaproponowana przez Zychowicza wersja wydarzeń mogłaby nigdy nie mieć miejsca, albo mieć je połowicznie. Mogła. Ale czy to znaczy automatycznie, że z góry jest błędna i niemożliwa? No właśnie nie - chyba że krytycy, posługujący się tym argumentem, chcą właśnie sami sobie zaprzeczyć. Ale to akurat sugerowałoby, że ich zdania nie warto mieć na uwadze.

W moim odczuciu jest to publikacja, z którą każdy Polak, uważający się za patriotę, powinien się zapoznać. Nie po to, żeby wchłonąć jak gąbka teorię autora i wieszać kir na polsko-niemieckim sojuszu, który został zamordowany przez Becka, ale po to, żeby zweryfikować sobie ogólnie obowiązującą wersję wydarzeń i nie bojąc się myśleć - a wierzę, że ludzie czytający książki myśleć się nie boją - wyrobić sobie własne zdanie. To chyba największa zaleta "Paktu" - wskazywanie alternatyw i wylewanie na głowę kubła zimnej wody. Czasem wręcz nieznośnie lodowatej.

Uważam się za patriotę, kocham kraj, w którym się urodziłem i żyję, ale nigdy nie podchodziłem do niego w sposób bezkrytyczny. Jako naród - nie jesteśmy święci. Wielokrotnie sami prosiliśmy się o klęski, które na nas spadały, a potem pompatycznie wskazywaliśmy winnych wszędzie dookoła. Czasami warto jednak spojrzeć prawdzie w oczy, warto nauczyć się zdrowej i zrównoważonej krytyki - nawet krytyki własnych przekonań. Tylko w taki sposób jesteśmy w stanie uczyć się na błędach i rozwijać. Tylko w taki sposób nie popełnimy tych błędów ponowie.

Wizja współpracy z III Rzeszą - jak zaznacza wielokrotnie autor - budzi w Polakach oburzenie, uderza w najdelikatniejsze struny, splecione ze zrujnowanych miast, wymordowanych rodaków, torturowanych w więzieniach Gestapo. I słusznie - Hitler był potworem. Ale trzeba pamiętać o tym, że wtedy, na początku 1939 roku nie ukazał w pełni swojej potwornej twarzy, był przychylny Polakom, a te wszystkie ofiary, które ponieśliśmy przez kilka kolejnych lat - mogły zostać nam oszczędzone. Podkreślę to "mogły" - bo przecież ta historia nie musiała potoczyć się dokładnie tak samo jak przewiduje autor.

Jakkolwiek jednak by nie było - lektura "Paktu" i myśl, że faktycznie mogliśmy uniknąć tej olbrzymiej tragedii, albo przynajmniej odsunąć ją nieco w czasie budzi smutek. Ta książka i teorie w niej zawarte nie są łatwe. Dla każdego, kto naprawdę kocha Polskę muszą być ciężkie do przełknięcia. I to jest chyba największa zaleta i jednocześnie dowód, że "coś w tym jest".

Polecam.

Oczywiście jakakolwiek krytyka tej książki, co widać po innych komentarzach, musi wiązać się z bitwą na śnieżki pomiędzy prawą i lewą stroną. Bo przecież raz uzgodniona wersja wydarzeń jest słuszna i pod żadnym pozorem nie wolno ingerować w jej kształt - to byłby skandal, zdrada i zamach na największe narodowe świętości. Wszakże nie tak pisaliśmy historię przez ostatnie 70...