Mistrzowska ręka stworzyła ten malowniczy pejzaż życia wsi na wschodnich rubieżach Polski w czasie zawieruchy II Wojny Światowej. Namalowany we wszystkich barwach pełnej palety kolorów ten piękny obraz potrafi wzruszyć i rozśmieszyć, ale również dać zadumę. To prawdziwa kwintesencja wiary w człowieczeństwo. Niezłomnej wiary w dewocję, obłudę, draństwo, okrucieństwo, bezwzględność, egoizm, bezmyślność, głupotę, brak tolerancji, wiarę w zabobony, zabawę w zacofanie i tradycję, tę najstraszniejszą - ślepą.
Czytałem Remarque, czytałem Dickens'a, czytałem Faulkner'a. Każdy z nich zaczernił mi kawałek duszy, Każdy z nich nie pozwolił abym w ich widzeniu, mrocznym widzeniu świata, miał czas na oddech. Ale Jerzy Kosiński przeszedł wszystkich, ponieważ oprócz malowniczych, pełnych kolorów obrazów ludzkiego zezwierzęcenia, dodał - okrucieństwo. Takie niekoloryzowane, ot takie, zwyczajne, bezwzględne okrucieństwo.
Powieść czytałem w interpretacji Mirosława Konarowskiego, dobrej, i wierzcie lub nie, ale niektóre fragmenty, po prostu - przewijałem. I cóż jeszcze taki miły, grzeczny, spolegliwy "mizantropik", jak ja, może dodać. Niewiele. Oprócz tego, że powieść czytałem jako "szczenię" 19-letnie i nie zrobiła, chyba, na mnie takiego wrażenia. Teraz to była detonacja miny przeciwpiechotnej. Ot, nadal po przeczytaniu, kawałki mojej (nieistniejącej) duszy, fruwają wokół i nie mogę się pozbierać.
Nie polecam. I już. Nigdy więcej nie sięgnę po tę powieść. Nie warto. Lepiej żyć w ułudzie. We mgle. W oparach, nawet bagiennych, ale oparach, przez, które wzrok ani świadomość się nie przebije. Ja tak bym wolał. A Wy?

Mistrzowska ręka stworzyła ten malowniczy pejzaż życia wsi na wschodnich rubieżach Polski w czasie zawieruchy II Wojny Światowej. Namalowany we wszystkich barwach pełnej palety kolorów ten piękny obraz potrafi wzruszyć i rozśmieszyć, ale również dać zadumę. To prawdziwa kwintesencja wiary w człowieczeństwo. Niezłomnej wiary w dewocję, obłudę, draństwo, okrucieństwo,...