Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To, że opracowanie powstało tuż po wojnie, a w swojej istocie było rozwijane jeszcze w czasie okupacji, więc pokazuje bardzo ciekawie sytuację teatru w tak trudnym momencie. Trzeba przeczytać, żeby uzmysłowić sobie czym żyli wówczas ludzie teatru (ambitnego). Dwie rzeczy są dla mnie bardzo charakterystyczne. Pierwsza rzecz to "ostre jechanie po tym co było". No pewnie, że przed wojną łatwo nie było artystom, przed pierwszą wojną też nie, ale taki wstęp jaki daje tutaj Schiller jest wręcz niesmaczny. Mógł sobie darować albo przynajmniej nie czepiać się konkretnych osób (np. Kadena-Bandrowskiego). Ale chyba tak to już jest, że jak się chce przypodobać nowej władzy to trzeba pokazywać "bizantyński przepych poprzedniej ekipy" i mieszać poprzedników z błotem. Druga rzecz jest jeszcze bardziej intrygująca, bo w chwili obecnej bardzo mocno wraca, moim zdaniem: jest to takie mocne przekonanie, że jak coś było lub jest nie jest dobrze, to najlepszym rozwiązaniem jest scentralizowanie pełnej władzy w rękach rządu. Jest wręcz karykaturalne jak Leon Schiller domaga się oddania pełni władzy repertuarowej w ręce biura repertuarowego Ministerstwa Kultury i Sztuki. I jak bardzo jest przekonany, że to zapobiegnie nadużyciom a nie wyraża wątpliwości, że to właśnie może być droga do nadużyć. A to tylko jeden z przykładów proponowanej centralizacji. Czy Schiller, który przecież nie był jakimś komunistycznym demiurgiem, zdawał sobie sprawę, że takiej centralizacji można używać w celach dobrych ale także i celach bardzo złych?