Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Każdy próbuje po swojemu szmuglować życie”. Mały, zdzielony w głowę przez żandarma, wystraszył się i nie przeszedł na drugą stronę muru getta ze swoją ceratową torbą, w której miał przynieść rodzinie trochę kartofli, soli i mydła. Potem jednak zawstydzony powrócił na Plac Grzybowski. Spośród jedenastu opowiadań cztery są pewnego rodzaju uzupełnieniem Chleba rzuconego umarłym, nawet postaci w nich występują te same. Każde to króciutki snop światełka na niektóre z tych osób, na jeden epizod z życia w getcie, które niebawem miało zgasnąć. Z kolei najdłuższe opowiadanie w zbiorze, Ścieżka, jest niejako kontynuacją Chleba..., opisem drogi piętnastoletniej Alki, której udało się uciec z płonącego getta i przez dwa lata błąkała się po polskiej prowincji. Choćby tylko dla tej historii warto było po książkę sięgnąć. „Przy wódce można świat cały ramieniem ogarnąć i przycisnąć do siebie, jak kundla.” - mówi Maniuś Bany, wozak, bohater tytułowy jednego z opowiadań o peerelowskiej Polsce. Jego przyszły teść doprecyzowuje swój stosunek do sprawy: „Alkoholików ja nie cierpię! Ja jestem pijak napadowy”. A sprawa zajmuje poczesne miejsce w prowincjonalnych obrazkach Wojdowskiego, opisywanych z reporterskim talentem, dbałością o szczegóły i wyczuciem oddającym polską rzeczywistość. Bohaterowie tych opowieści dużo mówią, jednym tchem dzielą się najnowszymi wiadomościami i plotkami o życiu swoim i sąsiadów, o zdradach, chorobach i innych takich, często wtrącając fatalistyczne oceny, proroctwa i ludowe mądrości. Nie ma w tych historiach jakiejś fabularnej dramaturgii, jest polska smuta i specyficzny, ciekawy styl Wojdowskiego. Jednak ich siły przekazu nie ma co porównywać z obrazkami z getta czy Ścieżką Alki.