Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka "Starożytni Słowianie" pomimo informacji z notki na okładce, iż jest summą interdyscyplinarnej wiedzy, to z racji wykształcenia Autora w przeważającej części opiera się na badaniach archeologicznych. Właściwie to trudno się dziwić, że Pan dr wypowiada się z dziedziny, którą najlepiej zna... Na początku Pan Błażejewski przybliża nam dzieje dyskusji nad etnogenezą Słowian, jaka od dziesięcioleci toczy się pomiędzy allochtonistami i autochtonistami. Pomimo zachowania wszystkich pozorów obiektywizmu, to jednak z treści całej pracy można wysnuć wniosek, że Autor należy do grupy naukowców z pierwszego obozu. Następnie omawia historiografię starożytną, przytacza cytaty z prac takich dziejopisów jak: Herodot, Pomponiusz Mela, Pliniusz Starszy, Tacyt, Jordanes, Pseudo-Maurycy, czy Prokop z Cezarei, u których po raz pierwszy wymienione były ludy słowiańskie takie jak: Neurowie, Budynowie, Wenetowie, Sklawenowie i Antowie. Autor w swej książce podkreśla znaczenie dwóch fal inwazji ludów stepowych (Hunów i Awarów) na Imperium Bizantyjskie, które miały miejsce od końca IV do II połowy VI w. i przyczyniły się do radykalnej zmiany etnicznej mapy Europy. Opisuje również, jak w konsekwencji te wydarzenia wpłynęły na położenie samych Słowian. Bardzo duża część pracy poświęcona jest źródłom archeologicznym. Pojawia się tutaj też pytanie o to, czy kultura łużycka była prasłowiańska, na które Autor daje odpowiedź, iż "aby zachować obiektywizm, nie można przekonująco przypisać kultury łużyckiej do żadnej grupy etnicznej!" Wynika więc z tego, że również Biskupin należy wykluczyć z tej przynależności. (Natomiast jeśli chodzi o plemiona Wandalów oraz Gotów to ich germańskość nie podlega tutaj dyskusji). Omówione są też kultury Europy Wschodniej, takie jak: zarubiniecka, czerniachowska i kijowska. Ostatnie rozdziały poświęcone zostały życiu codziennemu starożytnych Słowian, ich wierzeniom, panteonowi bóstw oraz kształtowaniu się pierwszych państw słowiańskich ( Samona, Wielkich Moraw, Wiślan, Polan, Piastów, Rusi Kijowskiej),a także dziejom Słowian połabskich. Pomimo, iż w książce zamieszczonych jest kilka kolorowych zdjęć, to w większości ilustrują ją czarno-białe rysunki i mapy. O ile monochromatyczne mapy z naniesionymi nań zasięgami kultur nie przeszkadzały mi, to jednak znaleziska archeologiczne, takie jak wyroby z metalu czy gliny, wolałabym zdecydowanie oglądać na zdjęciach. Poza tym, mogę jeszcze dodać, że jak zazwyczaj książka z tej wąskiej tematyki w księgarniach i antykwariatach była nieosiągalna, z trudem wypożyczyłam ją dopiero z biblioteki. To świadczy, tylko o tym, że temat cieszy się wciąż niesłabnącym zainteresowaniem i wskazuje, jak wielkie jest zapotrzebowanie na dalszą dyskusję i szersze interdyscyplinarne badania nad nim.