Jesteśmy społecznością, która kocha książki

(1884 Tarnów – 1943 Majdanek) – prawnik, historyk – reprezentant pierwszego pokolenia historyków żydowskich w Polsce, poseł do Sejmu Ustawodawczego i Sejmu RP I kadencji. Studiował prawo na UJ (od 1902) i – przez krótki czas – w Wiedniu (1905). Doktoryzował się na UJ w 1907. Już na pierwszym roku studiów otrzymał nagrodę UJ za pracę Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego w stosunku do Żydów (opublik. w mies. „Moriah”, 1903). W 1911 otrzymał nagrodę im. H. Wawelberga, przyznawaną przez Wydział Filozoficzny UJK. Od okresu gimnazjalnego był związany z partią Poalej Syjon. W czasie I wojny światowej pełnił funkcję sędziego wojskowego w armii austriackiej. Był również wiceprezesem Żydowskiej Rady Narodowej w Krakowie w 1918. Po wojnie nie został wybrany do Sejmu Ustawodawczego, lecz został posłem, zastępując zmarłego kolegę partyjnego. Jednak w 1922 przeszedł do obozu Syjonistów Ogólnych i reprezentował ich w I kadencji Sejmu RP. Był związany z frakcją Al ha-Miszmar. Wkrótce został członkiem CK Organizacji Syjonistycznej w Polsce; oraz ORT-u; HIAS-u; a w 1935–1939 pełnił funkcję dyrektora organizacji Keren ha-Jesod w Polsce. Zasiadał w Radzie Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie. Był opiekunem warszawskiego koła młodych historyków, związanego z JIWO (por. Junger Historiker). Pracował naukowo; od 1931 – jako docent – wykładał w Instytucie Nauk Judaistycznych w Warszawie. Podczas II wojny światowej, w getcie warsz. działał w jidyszystycznej Żydowskiej Organizacji Kulturalnej oraz był przew. Komitetu Opiekuńczego Powiatowego Żydowskiej Samopomocy Społecznej. Pozyskany do pracy w Judenracie (1941),wkrótce z niej zrezygnował. Zginął rozstrzelany w listopadzie 1943 w obozie zagłady na Majdanku. Jako zwolennik i pionier stosowania materializmu historycznego w badaniach przeszłości, wiele uwagi poświęcał dziejom społeczno-ekonomicznym. Równocześnie jednak był autorem prac dotyczących historii kultury żydowskiej. Do najważniejszych jego dzieł należą: Studia nad stosunkami gospodarczymi Żydów w Polsce podczas średniowiecza (1911); Dzieje handlu żydowskiego na ziemiach polskich (1937); Kulturgeszichte fun Jidn in Pojłn… (jid., Historia kultury Żydów w Polsce, 1926); Geszichte fun jidiszer teater – kunst un drama (jid., Dzieje żydowskiego teatru – sztuki i dramatu, t. 1–3, 1923–1928). W getcie kontynuował pracę naukową; m.in. napisał Przyczynki do dziejów chasydyzmu w Polsce (niekompletny manuskrypt został odnaleziony w l. 80. i wyd. w 1992).