Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Interesująca pozycja na temat wojny na Ukrainie w 2022 r., będąca jednocześnie trzecią książką Z. Parafianowicza poświęconą temu państwu. W kolejnych rozdziałach „Śniadania” poruszono odrębne zagadnienia dotyczące konfliktu. Jako czytelnika, najbardziej zainteresował mnie opis wydarzeń w Kijowie oraz w Charkowie, których Autor był świadkiem w pierwszym okresie wojny. Przedstawiono tu działania wojska, policji i innych służb, a także zwykłych obywateli w obliczu zagrożenia zajęcia stolicy Ukrainy przez Rosjan. Z drugiej strony podjęto próbę zaprezentowania nastrojów społecznych w obliczu zagrożenia rosyjskiego. W książce przedstawiono również, z uwzględnieniem materiałów polskich, ukraińskich i zachodnich, rekonstrukcję wydarzeń poprzedzających inwazję rosyjską, czy też nieudane negocjacje ukraińsko-rosyjskie w pierwszym okresie wojny. „Śniadanie” zawiera mnóstwo faktów na temat wojny, uzupełnionych o analizę rzeczywistości społeczno-politycznej na Ukrainie w 2022 r.

Interesująca pozycja na temat wojny na Ukrainie w 2022 r., będąca jednocześnie trzecią książką Z. Parafianowicza poświęconą temu państwu. W kolejnych rozdziałach „Śniadania” poruszono odrębne zagadnienia dotyczące konfliktu. Jako czytelnika, najbardziej zainteresował mnie opis wydarzeń w Kijowie oraz w Charkowie, których Autor był świadkiem w pierwszym okresie wojny....

W książce przedstawiono dzieje najważniejszych warszawskich placów (wybrano ponad dwadzieścia), począwszy od ich powstania do dnia dzisiejszego. Większości z nich poświęcono odrębne, liczące po kilkanaście stron rozdziały. Place miejskie zostały opisane w interesujący sposób, bez nadmiernego epatowania szczegółami, przy czym podane informacje pozwalają usystematyzować wiedzę na temat danej części miasta. Dzięki publikacji można dowiedzieć się co przesądziło o powstaniu danego placu i kształcie architektonicznym jego otoczenia. Uzupełnieniem tekstu są zdjęcia i ilustracje z epoki przedstawiające opisywane miejsca.

W książce przedstawiono dzieje najważniejszych warszawskich placów (wybrano ponad dwadzieścia), począwszy od ich powstania do dnia dzisiejszego. Większości z nich poświęcono odrębne, liczące po kilkanaście stron rozdziały. Place miejskie zostały opisane w interesujący sposób, bez nadmiernego epatowania szczegółami, przy czym podane informacje pozwalają usystematyzować...

Książka przedstawia funkcjonowanie pułku Korpusu Ochrony Pogranicza „Wołożyn”, ze swojej specyfiki pełniącego funkcje wojska i straży granicznej na odcinku granicy województwa nowogródzkiego i ZSRR. Jednostka ta składała się z dwóch batalionów (stacjonujących w Wołożynie i Iwieńcu) i to właśnie ich dzieje są tematem publikacji. W związku z tym, że Iwieńcu miał swój garnizon szwadron kawalerii KOP (pełniący funkcje wsparcia ochrony granicy), również i tej jednostce poświęcono w książce uwagę. W monografii opisano m.in. genezę powstania pułku, jego strukturę, uzbrojenie, sposób szkolenia. Nie zabrakło szczegółowych informacji dotyczących wyżywienia, czy sposobu spędzania czasu wolnego przez żołnierzy i ich rodziny. W interesujący sposób wyeksponowano duże różnice w zakresie służby żołnierza KOP w zależności od lokalizacji. Inaczej wyglądała bowiem służba na strażnicach (często tuż przy granicy, w dość trudnych warunkach lokalowych i w oddaleniu od siedzib ludzkich), inaczej w jednostkach odwodowych, czy w siedzibach garnizonów. Tomasz Głowiński przedstawił specyfikę funkcjonowania pułku w określonym otoczeniu społecznym (tereny wieloetniczne). W publikacji zabrakło jedynie choćby skrótowego omówienia działań obu batalionów w trakcie kampanii wrześniowej (pojawia się o tym ledwie wzmianka). Należy przy tym zaznaczyć, że sam pułk został rozwiązany w 1939 r., jeszcze przed wybuchem wojny, więc formalnie kampania wrześniowa nie jest elementem jego historii. Książka została napisana w sposób przejrzysty, a drobne błędy redaktorskie nie burzą pozytywnego obrazu całości.

Książka przedstawia funkcjonowanie pułku Korpusu Ochrony Pogranicza „Wołożyn”, ze swojej specyfiki pełniącego funkcje wojska i straży granicznej na odcinku granicy województwa nowogródzkiego i ZSRR. Jednostka ta składała się z dwóch batalionów (stacjonujących w Wołożynie i Iwieńcu) i to właśnie ich dzieje są tematem publikacji. W związku z tym, że Iwieńcu miał swój garnizon...

Na wstępie recenzji chciałbym podkreślić, że Autorowi książki należą się wyrazy uznania za wybór tematu. Relacje z podróży w połączeniu z opisem miast przez ich mieszkańców nie należą bowiem do szczególnie często poruszanych w polskiej literaturze, a z zestawieniem dwóch opisywanych miast – Warszawy i Bukaresztu – mamy do czynienia chyba po raz pierwszy. Dzięki książce można prześledzić, jak na przestrzeni dwustu ostatnich lat postrzegano wybrane miasta Innej (niż Zachodnia) Europy, co się zmieniło, a co wciąż pozostaje aktualne. Lektura dostarcza wielu interesujących spostrzeżeń, dotyczących zarówno odwiedzanych miejsc, jak i sposobu postrzegania świata przez osoby je opisujące. Wrażenia obserwatorów zależą chociażby od ich kierunku poruszania się – te same osoby potrafiły odmiennie spoglądać na miasto w zależności od tego, czy podróżowały z zachodu, czy ze wschodu Europy. Z przytoczonych relacji wyłania się również mit Paryża, metropolii uchodzącej przez długi czas za wzorzec urbanistyczny, gospodarczy czy kulturalny dla rozwijających się miast świata. Książka zawiera także wiele wątków pobocznych, dotyczących Polski i Rumunii. Są one wprawdzie powiązane z głównym tematem, jednak ich mnogość utrudnia nieco odbiór zasadniczego wątku. Sądzę, że po lekturę warto sięgnąć nie tylko ze względu na sentyment do Warszawy.

Na wstępie recenzji chciałbym podkreślić, że Autorowi książki należą się wyrazy uznania za wybór tematu. Relacje z podróży w połączeniu z opisem miast przez ich mieszkańców nie należą bowiem do szczególnie często poruszanych w polskiej literaturze, a z zestawieniem dwóch opisywanych miast – Warszawy i Bukaresztu – mamy do czynienia chyba po raz pierwszy. Dzięki książce...

Wywiad z Aleksandrem Tarnawskim ps. „Upłaz” przenosi Czytelnika najpierw w okres Drugiej Rzeczypospolitej, w którym dorastał przyszły cichociemny. Potem, już w czasie wojny, wędrujemy z młodym Polakiem przez Francję i trafiamy do Anglii, gdzie odbywa szkolenie w jednostkach specjalnych. Umożliwia mu to dostanie się do grona nielicznych, którym dane było powrócić do kraju w czasie okupacji. Po zrzucie „Upłaz” zostaje skierowany na ziemię nowogródzką, bezpośrednio przed operacją „Burza”. Na skutek fiaska polskich planów na Kresach, szybko musi się ewakuować do centralnej części Polski w obawie przed schwytaniem przez żołnierzy „bratniej” Armii Czerwonej. Niebagatelną rolę w jego życiu odgrywa przypadek – skierowanie do jednostek, które wcześniej toczyły zacięte walki z Niemcami i partyzantką Sowiecką, jednak w „Burzy” nie uczestniczyły, sprawia, że świetnie wyszkolony cichociemny w zasadzie nie bierze udziału w walkach na terenie Polski. Sam wywiad został przeprowadzony sprawnie. Autorzy dobrze orientują się w opisywanym okresie, starają się uzyskać informacje naświetlające realia szkolenia cichociemnych, ukrywania się w czasie okupacji, czy też funkcjonowania w oddziałach partyzanckich. Interesuje ich też pytanie, co robić w obliczu załamania się planów związanych z odzyskaniem niepodległości przez Polskę. Niestety, książka w pewnych momentach zatraca cechy wywiadu, niektóre rozdziały wypełniają teksty Autorów na temat podziemia i jego realiów, wówczas rozmowa z Panem Tarnawskim jest tylko tłem dla całości.

Wywiad z Aleksandrem Tarnawskim ps. „Upłaz” przenosi Czytelnika najpierw w okres Drugiej Rzeczypospolitej, w którym dorastał przyszły cichociemny. Potem, już w czasie wojny, wędrujemy z młodym Polakiem przez Francję i trafiamy do Anglii, gdzie odbywa szkolenie w jednostkach specjalnych. Umożliwia mu to dostanie się do grona nielicznych, którym dane było powrócić do kraju w...

Piąty tom serii „Echa dawnej Warszawy”, w przeciwieństwie do poprzednich monografii z tego cyklu, został w całości poświęcony konkretnej warszawskiej dzielnicy. Jego autorka, Karolina Głowacka, przedstawiła Czytelnikom wybrane zagadnienia z dziejów Pragi (dzisiejszej Pragi-Północ), takie jak np. historia przepraw przez Wisłę, rozwój kolei i przemysłu, czy wielokulturowość dzielnicy. Pozostałe rozdziały przypominają przewodnik; opisano w nich zabytki wybranych praskich ulic (m.in. Targowej, Ząbkowskiej, Brzeskiej czy Stalowej). Dzięki temu książka może stanowić ciekawą inspirację i stać się cennym źródłem wiedzy podczas planowania spacerów na obszarze, którego granice wyznaczają dziś Park Skaryszewski i ogród zoologiczny.
Chociaż wybór praskich tematów jest dosyć szeroki, w trakcie lektury zabrakło mi jednak rozdziału przedstawiającego w spójny, chronologiczny sposób dzieje dzielnicy od początku osady praskiej (w zasadzie książka o nich milczy), aż po czasy współczesne. Taki zarys historyczny pozwoliłby na lepsze zrozumienie poszczególnych, luźno ze sobą powiązanych, wątków przedstawionych na kartach monografii. Jego umieszczenie umożliwiłoby również usunięcie powtarzających się wyjaśnień.
Moim zdaniem książka została napisana w interesujący sposób, m. in. dzięki wzbogaceniu opowieści na temat poszczególnych miejsc relacjami świadków epoki, czy też informacjami z ówczesnej prasy. Niestety, w pracy zdarzają się błędy – można przypuszczać, że wynikające przede wszystkim z braku właściwej korekty. Przykładowo: na stronie 28 znajdziemy informację dotyczącą budowy mostu pod Cytadelą w roku 1975 (właściwa data to 1875 r.), a w odniesieniu do rzezi Pragi zamiast 1794 r. kilkukrotnie wspomina się rok 1974 (s. 98, 133, 134). Miejscami można mieć również uwagi do przejrzystości wypowiedzi, ponieważ pewne powiązania między historycznymi wydarzeniami nie zostały przedstawione w czytelny sposób (np. na s. 29, gdzie podano, że most Poniatowskiego oddano do użytku po 8 latach; most ukończono w 1914 r., tymczasem poprzednie akapity tekstu nie zawierają żadnych wzmianek o 1906 r.).
Podsumowując, sądzę że książka stanowi dobre, chociaż niepozbawione wad, wprowadzenie do historii Pragi. Może być również z powodzeniem wykorzystana jako historyczny przewodnik po dzielnicy.

Piąty tom serii „Echa dawnej Warszawy”, w przeciwieństwie do poprzednich monografii z tego cyklu, został w całości poświęcony konkretnej warszawskiej dzielnicy. Jego autorka, Karolina Głowacka, przedstawiła Czytelnikom wybrane zagadnienia z dziejów Pragi (dzisiejszej Pragi-Północ), takie jak np. historia przepraw przez Wisłę, rozwój kolei i przemysłu, czy wielokulturowość...

Książka Jerzego Strzelczyka jest poświęcona osobie Mieszka I, pierwszego znanego źródłom księcia władającego ziemiami, które przekształcały się stopniowo w państwo polskie. Biografia Mieszka nie przedstawia losów bohatera w sposób tak jednoznaczny, jak opisują je podręczniki szkolne. Problemy pojawiają się już przy próbie wskazania przodków księcia, czy też ziem które objął w posiadanie. Wiele wątpliwości budzą również okoliczności jego chrztu, ówczesne stosunki polsko-niemieckie, czy bardzo mało znane relacje z Rusią. Jerzy Strzelczyk zmaga się w swojej pracy ze wszystkimi ograniczeniami tematu, wynikającymi z niewielkiej liczby źródeł pisanych i materialnych epoki. W związku z tym w biografii przytacza wiele hipotez formułowanych przez badaczy tematu i stara się przedstawić wobec nich swoje stanowisko. Jeśli chodzi o język książki, jest on bliższy pracy naukowej niż popularnonaukowej. Wymowę biografii osłabia to, że wydana w 2016 r. książka została napisana w latach 90-tych, brakuje w niej zatem odniesień do późniejszych monografii, czy aktualnych wyników badań archeologicznych – wspomina o tym sam Autor. Szkoda, że nie podjął się aktualizacji opracowania, co pozwoliłoby na częściową weryfikację stawianych tez. Zaletą książki jest natomiast obszerny, zaktualizowany wykaz bibliografii na temat Mieszka i jego czasów. Podsumowując, praca jest warta uwagi, chociaż wymagałaby aktualizacji.

Książka Jerzego Strzelczyka jest poświęcona osobie Mieszka I, pierwszego znanego źródłom księcia władającego ziemiami, które przekształcały się stopniowo w państwo polskie. Biografia Mieszka nie przedstawia losów bohatera w sposób tak jednoznaczny, jak opisują je podręczniki szkolne. Problemy pojawiają się już przy próbie wskazania przodków księcia, czy też ziem które...

Jest to jeden z trzech spacerowników historycznych przygotowanych przez wydawnictwo Agora (pozostałe opisują Rzym i Barcelonę), które stanowią kopalnię informacji historycznych i architektonicznych na temat przedstawionych miast. „Praga” została napisana przez Marka Pernala – ambasadora RP w stolicy Czech, a jednocześnie historyka. Autor zaproponował Czytelnikowi 16 tras turystycznych. Przedstawiają one obiekty dobrze znane, odwiedzane przez tysiące ludzi, ale również miejsca znacznie mniej zatłoczone i jednocześnie nadal ciekawe. Rozbudowane opisy każdej z tras uzupełniono szczegółowymi mapami, nie sposób nie trafić do wybranego miejsca. W trakcie spacerów Czytelnik może zapoznać się z wątkami polskimi, dodano również informacje na temat „tropów magicznych”, takich jak praskie legendy o Golemie, czy działalność cesarza Rudolfa II Habsburga. W przewodniku zamieszczono ponadto dużą liczbę zdjęć ilustrujących opisywane miejsca. Dzięki temu stanowi on dobrą lekturę zarówno podczas planowania podróży, jak i po powrocie – gdy chcemy odświeżyć naszą wiedzę o wybranych obiektach. Informacje na temat restauracji, piwiarni, bądź kawiarni są dosyć ograniczone, jednak przedstawione lokale są warte uwagi (część z nich udało mi się odwiedzić). Solidna oprawa i grubsze okładki powodują, iż książka jest cięższa niż standardowe przewodniki, z drugiej strony jest trwała. W mojej ocenie jest to przewodnik dedykowany w szczególności osobom zainteresowanym historią (tą dawną jak i współczesną) oraz architekturą Pragi, dysponującym nieco większą ilością czasu na poznanie tego pięknego miasta.

Jest to jeden z trzech spacerowników historycznych przygotowanych przez wydawnictwo Agora (pozostałe opisują Rzym i Barcelonę), które stanowią kopalnię informacji historycznych i architektonicznych na temat przedstawionych miast. „Praga” została napisana przez Marka Pernala – ambasadora RP w stolicy Czech, a jednocześnie historyka. Autor zaproponował Czytelnikowi 16 tras...