Via Carpatia. Podróże po Węgrzech i Basenie Karpackim
- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Sulina
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2019-10-30
- Data 1. wyd. pol.:
- 2019-10-30
- Liczba stron:
- 424
- Czas czytania
- 7 godz. 4 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380499393
- Tagi:
- Węgry Rumunia Karpaty reportaż literatura faktu literatura podróżnicza
Może lepiej, gdyby to wszystko było powieścią. Albo jeszcze lepiej – bajką o despocie rządzącym małym krajem, który kiedyś był wielki. Ale to wszystko dzieje się naprawdę. Ten kraj istnieje.
Ziemowit Szczerek wędruje po Europie Środkowo-Wschodniej w przededniu setnej rocznicy traktatu w Trianon i przygląda się Węgrom owładniętym obsesją minionej wielkości. Zagląda przez płot pewnego domu w Felcsút, plącze się po zapyziałych budapeszteńskich zaułkach, pije z chłopakami gdzieś pod Klużem, jedzie zygzakiem wzdłuż słowacko-węgierskiej granicy, snuje się po dziurawych drogach Zakarpacia i szuka śladów dawnego imperium w okolicach Miercurea Ciuc. I zapisuje, co widzi, co mu ludzie powiedzieli, co podsłuchał.
A że przy okazji co rusz wchodzi mu w paradę jego własna ojczyzna, ciągle spotyka w tej drodze rodaków, to i cóż dziwnego – w końcu „Lengyel, magyar – két jó barát, együtt harcol, s issza borát”.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Droga donikąd
Via Carpatia to będąca w budowie trasa, mająca połączyć Kłajpedę na Litwie z Salonikami w Grecji. Droga będzie przebiegać przez kraje Europy Środkowo-Wschodniej, stając się impulsem rozwojowym dla tego regionu. Jak jednak wyglądają państwa, które będzie łączyć? Jakie są ich społeczeństwa? Na te pytania próbuje odpowiedzieć Ziemowit Szczerek, wyruszający w podróż po Węgrzech i Basenie Karpackim.
Prawie sto lat temu, 4 czerwca 1920 roku, miało miejsce podpisanie traktatu w Trianon, a Węgry utraciły dostęp do morza oraz dwie trzecie swego dawnego terytorium. Niemal trzy i pół miliona Węgrów znalazło się poza granicami kraju. W jednym z wywiadów Ziemowit Szczerek mówi: „Trianon był absolutnie niesprawiedliwy. Nie dziwię się, że Węgrzy do dziś mają z nim problem. Oczywiście, jeśli już bawimy się w państwa etniczne, narodowe, to i Słowacy mają do takiego prawo, i transylwańscy Rumuni itd., ale po Węgrach «pojechano» zdecydowanie za mocno”1.
Autor „Via Carpatia” wielokrotnie będzie wracać do podpisanego niemal sto lat temu traktatu, udowadniając, jak wielkie ma on znaczenie dla obecnej polityki Węgier. Pisze o tęsknotach kraju będącego niegdyś mocarstwem, z którego „został smutny kadłubek”. Owe niewypowiedziane imperialne marzenia czuć nie tylko w wypowiedziach polityków, ale i w rozmowach z ludźmi, których Szczerek spotyka na trasie swej wędrówki.
Z tyłu książki przeczytamy, że jest to „przygodowy esej drogi”, lecz znajdziemy w niej co nieco o Orbánie i Jobbiku. Obawiam się jednak, że premiera Węgier, owego „demona naszych czasów”, w „Via Carpatia” zdecydowanie najwięcej. Z tego powodu raczej omijać książkę powinni czytelnicy niezainteresowani polityką. Tym bardziej że spojrzenie autora okazuje się mocno subiektywne i nie ukrywa on niechęci do Orbána. Przyznam, że podobne podejście częstokroć mnie raziło, chociaż z wieloma diagnozami postawionymi przez Ziemowita Szczerka się zgadzam.
Czy „Via Carpatia” to książka dla każdego? Zdecydowanie nie. Jak wspomniałam, jest to pozycja na wskroś polityczna, skupiająca się na ocenie rządów Orbána. Sam autor nawiązuje również dość często do Jarosława Kaczyńskiego. Pisze o obu politykach z takim zacięciem i przekonaniem, że jego diagnoza społeczeństwa węgierskiego niknie gdzieś w tle. Czy podobnej lektury się spodziewałam? Obawiam się, że niestety nie, i jest to dla mnie spore rozczarowanie.
Ewa Szymczak
1 http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,25345811,ziemowit-szczerek-orban-gra-slabiutkimi-kartami-a-pokonuje.html.
Oceny
Książka na półkach
- 313
- 303
- 72
- 13
- 10
- 9
- 7
- 6
- 6
- 5
Opinia
Ziemowit Szczerek zabiera nas w podróż a bardziej nawet na włóczęgę po Basenie Karpackim Węgrzech, Słowacji, Rumunii, trochę Polsce i Chorwacji. Można też określić to inaczej. Autor włóczy się po terytorium tzw. Wielkich Węgier, czyli tych sprzed traktatu w Trianon w 1920 roku, który jest dla Węgrów tym, czym dla nas rozbiory czy Jałta… I tu jest pies pogrzebany!
Bardzo żałuję, że przeczytałem tą książkę dopiero teraz a nie na przykład w 2019 roku, gdy została wydana. Lubię styl pisania Szczerka. Jego swobodną gawęndę, to, że bywa wścibski i prowokuje rozmówców w trakcie spotkań, jego celne politologiczne uwagi i analizy, które sprawiają, że reportaż ma zawsze dobrze podane tło historyczne czy socjologiczne. Styl gonzo uprawiany przez autora to jednak nie jedyny powód.
Większość książki jest poświęcona współczesnej polityce Węgier i Viktorowi Orbanowi, ale przez jego pryzmat jest też wyjaśniony „zwrot na prawo”, jaki następuje w Europie Środkowej i nie tylko. Autor analizuje, dlaczego model rządów i demokracji nieliberalnej lansowany przez Orbana, Vucica, Putina czy Kaczyńskiego, zyskuje popularność. To ważne również dla zrozumienia Polski i polityki uprawianej przez rząd PiS w latach 2015-2023. Okazuje się, że model udoskonalany przez Węgry, ma sporo wspólnego z tym budowanym w Polsce. Niemniej jest też sporo różnic, dzięki którym tam ten system wciąż trwa…
Wróćmy jednak do Węgier, owładniętych obsesją minionej wielkości, którzy nie mogą się do końca pogodzić z tym, że już tak wielkie i potężnie nie są. Nie mogą też do końca określić, czym są. Bo z jednej strony „najbardziej zachodnie ze wschodnich państw Europy” z drugiej „potomkowie Attyli i koczowniczych ludów z Azji Środkowej”. Autor stara się wejść w głąb umysłów Węgrów, pokazać ich punkt widzenia. Odwiedza zarówno te ładne i poukładane jak i zapyziałe miasteczka, wchodzi na podwórka, rozmawia z Romami, uchodźcami, miejscowymi i wielkoformatowymi politykami (zarówno prawicowymi z Fidesz i Jobbik jak i opozycyjnymi). Podróżuje też po innych krajach regionu w poszukiwaniu Węgierskiej mniejszości, która dzięki Orbanowi zyskała paszporty i prawo do głosowania mimo zamieszkiwania poza Węgrami. Bo premier jest władcą/opiekunem nie tylko kraju, ale też narodu!
Trzeba przyznać, że autor stara się być uczciwy i obiektywny w swojej analizie, bo nie ukrywa swoich odmiennych poglądów, niemniej potrafi docenić przeciwnika, spojrzeć chłodno i bez emocji a także wytykać głupotę i błędy liberałom czy lewicy.
Książka to z jednej strony bardzo dobry reportaż o Węgrzech i Węgrach. Próba prześwietlenia ich sposobu myślenia i patrzenia na świat. Z drugiej to analiza polityki w Europie Środkowej i Wschodniej, która jak już wspominałem pozwala nam zrozumieć nie tylko to dlaczego Węgry prowadzą taką a nie inną politykę, ale też, dlaczego inne kraje wybierają podobną drogę.
Ziemowit Szczerek zabiera nas w podróż a bardziej nawet na włóczęgę po Basenie Karpackim Węgrzech, Słowacji, Rumunii, trochę Polsce i Chorwacji. Można też określić to inaczej. Autor włóczy się po terytorium tzw. Wielkich Węgier, czyli tych sprzed traktatu w Trianon w 1920 roku, który jest dla Węgrów tym, czym dla nas rozbiory czy Jałta… I tu jest pies pogrzebany!
więcej Pokaż mimo toBardzo...