Kaspar Joachim Utz – wywodzący się z majętnej rodziny niemiecki Żyd, zamieszkały w Pradze. Wcześnie osierocony przez ojca, którego zabrała Wielka Wojna, Utz poświęcił życie swej największej pasji – miśnieńskiej porcelanie. Utza poznajemy w chwili, gdy rozpoczynają się jego własne uroczystości pogrzebowe. Oczywiście, starannie zaplanowane i z góry opłacone. Chatwin z gracją przedstawia czytelnikowi wybrane elementy z życia Utza, jednak nigdy nie odkrywa całej prawdy.

Kaspara można uznać za postać nieco problematyczną. W toku powieści czytamy o wielu moralnie dyskusyjnych posunięciach Utza – pomoc okupantowi przy dostępie do prywatnych kolekcji sztuki, instrumentalne traktowanie swojej pomoc pomocy domowej. Jednocześnie trudno nie unieść brwi w wyrazie podziwu dla jegopasji: przez niemal całe życie chroni swoją bezcenną kolekcję porcelany, najpierw przed wojenną zawieruchą, potem przed zachłannością komunistycznego reżimu. Pasja, z jaką dba o porcelanowe precjoza może błędnie sugerować, że „Utz” jest powieścią o snobistycznych fanaberiach starzejącego się człowieka. Chatwin stawia czytelnikowi wiele pytań, jednak na żadne do końca nie odpowiada, szkicuje jedynie potencjalne rozwiązania, które i tak prowadzą nas w ślepy zaułek.

To książka o sile namiętności, o istocie piękna, o odchodzącym – czy może już nieistniejącym świecie, w którym kanony piękna nie sprowadzały się jedynie do fasadowej fizyczności. Chatwin pochyla się również nad procesem historycznym i jego złożonością. Biografia Utza przypomina losy Josepha Rotha czy Paula Celana, twórców uwikłanych w historię, których ta historia powoli konsumowała. Smaku lekturze dodają również wątki praskie – fascynacją alchemią i oraz przemykająca w cieniu postać golema.

„Utz” jest misterną mistyfikacją, która urzeka i motywuje do dyskusji na wielu poziomach. Chatwin po raz kolejny udowadnia, iż konstruuje odważne i erudycyjne historie, w których można się rozsmakować. Wspaniała rzecz.

Kaspar Joachim Utz – wywodzący się z majętnej rodziny niemiecki Żyd, zamieszkały w Pradze. Wcześnie osierocony przez ojca, którego zabrała Wielka Wojna, Utz poświęcił życie swej największej pasji – miśnieńskiej porcelanie. Utza poznajemy w chwili, gdy rozpoczynają się jego własne uroczystości pogrzebowe. Oczywiście, starannie zaplanowane i z góry opłacone. Chatwin z gracją...