Za nazwę zbioru nieprzypadkowo posłużył tytuł opowiadania „Pierwsza osoba liczby pojedynczej”. Znajdziemy w nim wiele wątków osobistych, wspomnień pochodzących z czasów młodości. Dlaczego autor sięga po nie dopiero teraz? Czasem znaczenie pewnych zdarzeń potrafimy zrozumieć dopiero po czasie. Podobnie pisarz, dysponuje wieloma historiami, które nie zawsze od początku zdradzają swój potencjał. Być może są to pomysły, które na swoją kolej długo czekały w przysłowiowej szufladzie. Wszak autor w początkach kariery pisarskiej miał duże trudności ze sprzedażą swoich dzieł, pewnie spośród wielu pomysłów musiał wybierać te absolutnie najlepsze. Dziś ma tę komfortową sytuację, że cokolwiek napisze, sprzeda się bez problemu. Przyszedł więc wreszcie czas i na nie, echa dawnych wspomnień.

Teksty odwołują się do czasów, kiedy jak sam pisze, niewiele o sobie samym wiedział. Upływ czasu nie sprawił, że dziś wie wiele więcej, ale z perspektywy lat potrafi przynajmniej ocenić wagę przeszłych wydarzeń. Chce je wydobyć z zakamarków pamięci, uchronić przed nierówną walką z czasem, którą nawet te najbardziej wyraźne wspomnienia kiedyś przegrają. Przywołuje przypadkowe spotkania, które nigdy nie pozwoliły o sobie zapomnieć, ludzi, którzy nie wiedzieć czemu, właśnie jemu przekazali coś istotnego. Znaczenie niektórych scen z przeszłości wciąż pozostaje zagadką, inne nieoczekiwanie nabierają sensu. Nigdy nie można być pewnym, co okaże się ważne i przydatne, warto zapamiętywać jak najwięcej. Pisarz, jak nikt inny, wie o tym najlepiej. Niewyczerpanej bazy wspomnień i pomysłów można mu pozazdrościć. I tak w zbiorze pojawiają się wczesne próbki poezji, historie nowe, ale nie brak też motywów dobrze znanych z wcześniejszych książek, jak gadająca małpa z Shinagawy.

Jak zawsze w przypadku zbioru, część opowiadań, bardziej niż inne, przypada nam do gustu. Nie inaczej jest i tym razem. Nie to jest jednak najważniejsze. Miłośnicy twórczości Murakamiego nie dla samej fabuły sięgają po jego książki, myślę, że oczekują znacznie więcej niż interesującej treści. Ja przynajmniej chcę się po raz kolejny przekonać, jak oszczędnie posługując się słowem trafiać w sedno, jak za pomocą absurdalnych czasem obrazów oddać najprostsze, ludzkie emocje. Pisarz udowadnia, jak wielka jest moc słowa pisanego, tworzy światy równoległe, będące doskonałym dopełnieniem rzeczywistości. W opisie elementów realistycznych, jak i fantastycznych, jest tak samo przekonujący, dlatego nie przyznaję pierwszeństwa żadnemu z nich, chcę uczestniczyć w obu jednocześnie.

Monika Kurek