Serię zareklamowano mi jako opowieść o "wszechmocnym protagoniście, który potrafi wszystko". Pomijając sztampowość i przypuszczalną nudność takiego dzieła, postanowiłem zaryzykować, jako że obok tego określenia stały również "klasyka gatunku" i "niesamowity świat". Pierwsza reklama to niestety kłamstwo, najpewniej wynikające z niezrozumienia czym właściwie jest "wszechmocny protagonista" i jak sprawić, by działał.

Prawda, Corwin, jako postać, jest ponadprzeciętny, możnaby nawet rzec, że jest czymś w rodzaju boga (a przynajmniej tak postrzegają go zwykli śmiertelnicy), niemniej bóg, który porusza się w świecie innych bogów i nie odznacza się na ich tle niczym szczególnym, traci w moich oczach pozycję boga. Jest takie powiedzonko, że w krainie ślepców jednooki jest królem, a tutaj w krainie bogów bóg jest nikim. Wyróżnia się zdecydowanie na tle postaci tła, ale te niestety traktowane są jak zwykłe mięso armatnie i to nie tylko z perspektywy czytelnika. Sam Corwin (oraz jego rodzina), mimo iż czasem twierdzi, że żal mu innych, nie potrafi widzieć zwykłych ludzi (czy innych istot) jak czegoś więcej niż pionków. Wszak sprawy bogów są ważniejsze, a ginąć ktoś musi.

Czytelnika karmi się narracją pierwszoosobową, masą przemyśleń Corwina, historii, czegoś, co możnaby nazwać rozwojem osobistym, który, choć nie doświadczamy go w całości, sugeruje zmianę charakteru bohatera na lepszy, a przynajmniej naprostowanie jego kompasu moralnego. Z perspektywy czytelnika kończącego pierwszy tom - nie kupuję tego. Główne skrzypce zawsze grali i grają jego rodacy, a właściwie chyba sama rodzina. To wobec nich dochodzi do jakichś głębokich wniosków, wybacza grzechy, a cała reszta świata zdaje się być nieistotna. Choć żadne z nich nie uważa się za idealnych czy chociażby dobrych ludzi i każdy ma wiele na sumieniu, to jednak trudno mi było wkręcić się w multiwersum (bo jakże inaczej to nazwać), gdzie wszystko, poza samym centrum świata, wydaje się być nieistotne.

Opisywana barwność światów i podróży przez nie jest interesująca. Na tyle, na ile interesujące mogą być zjawiska, których my, jako zwykli ludzie, nie potrafimy sobie raczej wyobrazić. Przejeżdżanie samochodem przez czasoprzestrzenny tunel, który płynnie zmienia barwy nieba, roślinność, ziemię, pogodę brzmi fantastycznie jako koncept, ale po którymś razie (a tych razy jest naprawdę wiele) przestaje się rozumieć, co właściwie się dzieje i gdzie, bo wszystko jest tylko błyskawicznym miganiem różnorakich slajdów. Najgorszy moment nastał chyba w tomie piątym, gdzie zdałem sobie sprawę, że przez dwie czy trzy strony czytam luźne akapity pełne kilkuwyrazowych zdań kończących się wielokropkiem. Jakby ktoś chciał opisać zawroty głowy po LSD. Gubiłem się w tym okropnie, nie potrafiłem sobie wyobrazić, co dokładnie autor miał na myśli, wszystko zmieniało kształt, kolory, a ja czułęm się, jakbym znowu czytał opisy przyrody w "Nad Niemnem", które nie mogłyby mnie mniej interesować.

Nie twierdzę, że opisy świata fantasy, a tym bardziej sięganie po koncepty, które trudno pojąć i sobie wyobrazić, są czymś złym. Sam nie jestem raczej fanem, bo nie lubię nie rozumieć co i dlaczego się dzieje, ale nawet pomijając moje preferencje, tutaj miałem wrażenie, że jest tego po prostu zbyt wiele. Jak słuchanie o czyjejś podróży autobusem pędzącym z prędkością światła tak, że za oknem widać było tylko smugi. Pewnych wrażeń nie sposób przekazać opisem.

Warstwa fabularna natomiast była świetna. Trochę trudno w sieci intryg, zasad i niedopowiedzeń, zrozumieć, co właściwie się dzieje, zanim ktoś tego wprost nie wyjaśni (zakładając, że akurat ma lepszy dzień i postanowił powiedzieć prawdę). Niemniej czyta się to bardzo dobrze, więc tutaj plus. Kłóciłbym się z logiką pewnych zdarzeń i relacji, gdyż niektóre albo są pozbawione sensu, albo takie sprawiają wrażenie z powodu chorej wręcz skłonności Amberytów do knucia, krzywdzenia i wybaczania sobie nawzajem.

Gdybym mógł jeszcze raz się zabrać za tą serię, zdecydowanie odradziłbym sobie czytanie pięcioksięgu i postawił jednak na pojedyncze tomy. Mój egzemplarz (przypuszczam, że wszystkie takie są) okazał się większy od przeciętnej książki, wydłużając średni czas czytania strony z jakichś 40 sekund na jakieś 100, zarówno z powodu rozmiarów jak i ilości tekstu. 30 stron na godzinę to solidny wynik, ale przy ~630 stronach miałem wrażenie, że czytam non-stop i nadal jestem w tym samym miejscu.

Serię zareklamowano mi jako opowieść o "wszechmocnym protagoniście, który potrafi wszystko". Pomijając sztampowość i przypuszczalną nudność takiego dzieła, postanowiłem zaryzykować, jako że obok tego określenia stały również "klasyka gatunku" i "niesamowity świat". Pierwsza reklama to niestety kłamstwo, najpewniej wynikające z niezrozumienia czym właściwie jest...