Za kilka dni do kin wejdzie film „Jak wytresować smoka 3”, a w księgarniach pojawiły się już książki Cressidy Cowell o tym samym tytule. Pięć osobnych części, które można czytać niezależnie od pozostałych. Nic dziwnego, że dla młodych fanów filmu owe pozycje to prawdziwy rarytas. Nawet dorośli, pokochawszy przygody chudego chłopca imieniem Czkawka i jego wiernego towarzysza Szczerbatka, z zaciekawieniem sięgną po owe książki.

Niestety zbyt wysokie oczekiwania mogą stać się przyczyną sporego zawodu. Książki Cowell mają bowiem niewiele wspólnego z filmowym odpowiednikiem. Czkawka nosi wprawdzie takie samo imię, jednak Szczerbatek to filigranowy smok zwany Oseskiem, całkowicie pozbawiony zębów, lękliwy i pełen kompleksów. Ten, kto oczekuje pięknej opowieści o prawdziwej przyjaźni, poczuje się srodze rozczarowany. Książkowa historia jest o wiele bardziej przyziemna, a jej bohaterami są zrzędliwi i rubaszni dorośli oraz psotni, niespokojni dwunastolatkowie. Zadowoleni będą z pewnością czytelnicy, których w filmie raził patos i dość schematyczne rozwiązania fabularne. W książce nikt nie wygłasza tekstów: „twój ojciec byłby z ciebie dumny” lub „masz serce smoka”. Nikt nie oczekuje też od Oseska, że ten pokona samca alfa, zostając tym samym smoczym królem.

Jednym z najciekawszych elementów historii jest język smoków, którym bez problemu włada Czkawka. Okazuje się bowiem, że smoki u Crowell potrafią mówić! Co bardziej dociekliwi mogą skorzystać ze znajdującego się na końcu książki słownika oraz nauczyć się kilku zwrotów w smoczym języku (szczególnie gdy kogoś zainteresuje, jak po „smokońsku” powiedzieć: „Jesteś bardzo wrednym panem. Z kamiennym sercem. I pożałujesz tego, gdy twój biedny mały smok umrze z głodu i z powodu bólu żołądka”). Kto wie, kiedy podobna wiedza się przyda? Zainteresowani smoczą genealogią znajdą też obszerny opis różnych gatunków smoków wraz z rysunkami ich przedstawicieli.

Ze względu na język oraz poczucie humoru (bohaterowie noszą imiona Biuściasta Berta, Jego Śmierdząca Mość Bebech Morderczy i żartują sobie z różnych czynności fizjologicznych) książka przeznaczona jest bardziej dla nastolatków niż młodszych dzieci. Niepokoi mnie natomiast, że „Drapieżne smoki dla początkujących” w beztroski sposób podchodzą do problemu kradzieży, niekiedy nawet ją pochwalają. Wolałabym, by autorka jednoznacznie potępiła grabież cudzego mienia, niż ograniczyła się do wniosku, że nie opłaca się okradać silniejszego od siebie. Doceniam natomiast to, że tyle miejsca i uwagi poświęcono bibliotece wikingów oraz staraniom Czkawki, by zakazane księgi powróciły do tamtejszych mieszkańców.

Podsumowując, warto traktować książkę i film jako całkiem niezależne twory z zupełnie innymi (chociaż noszącymi często podobne imiona) postaciami. Z całą pewnością spojrzymy wtedy na „Drapieżne smoki dla początkujących” przychylniejszym okiem oraz dostrzeżemy pewien urok w żartobliwie przedstawionych, nieco rubasznych bohaterach.

Ewa Szymczak